Zij offerden hun vakantie op: Sara laat anderen dansen

De mensen in deze laatste zomerreeks besloten de afgelopen maanden zon, zee en strand te laten voor wat ze zijn en wijdden hun vakantie aan een hoger doel. In enkele portretten gaat Knack op zoek naar wat hen drijft. Vandaag: Sara Vanderieck.

Sara Vanderieck werkt bij het Oostendse cultuurcentrum De Grote Post en offert haar vakanties steevast op om als dramaturge aan de slag te gaan bij theater- en dansvoorstellingen over de hele wereld. Deze zomer stonden twee solo’s van een IJslandse en een Argentijnse danseres en choreografe centraal, afgelopen herfst werkte ze samen met een Burkinese choreograaf.

“Voor ik me in 2012 professioneel vestigde in De Grote Post om te onderzoeken wat je met kunst kan verwezenlijken binnen een lokale gemeenschap, werkte ik voor een dansgezelschap waarmee ik de hele wereld rondreisde en waar ik verschillende dansers leerde kennen. Een van die dansers was Serge Aimé Coulibaly, die uit Burkina Faso komt en al jaren in België woont. Een groot deel van wat hij internationaal verdient, investeert hij in zijn geboorteland om er een repetitieplek te maken waar artiesten kunnen repeteren, eten en slapen: Ankata.

Geëngageerde kunst

De eerste voorstelling die op de plek zou gerepeteerd worden, was een cruciale: de zaal was nieuw voor de buurtbewoners en hun steun was erg belangrijk. Als je niet wilt dat buurtbewoners zich zullen storen aan je aanwezigheid, moet je hen bij je project betrekken en ervoor zorgen dat ze begrijpen wat je aan het doen bent. Een klein jaar geleden heeft Serge Aimé me gevraagd om mee te gaan naar Burkina Faso om daar die eerste creatie te maken. Serge Aimé stond mee op scène, ik werkte als dramaturg. Ik ben eigenlijk het eerste publiek dat feedback geeft zodat de artiesten verder kunnen repeteren.”

“We hebben de plek ingewijd met een eerste repetitiereeks voor Nuit blanche à Ouagadougou, een voorstelling over hoe de gemeenschap in een Afrikaans land omgaat met een corrupte en totalitaire overheid. Dat was een hot topic, want vijf dagen nadat onze voorstelling in première ging, is het regime van Burkina Faso gevallen. Tijdens onze repetitieperiode en op alle voorstellingen hing er dus een erg broeierige sfeer. De rapper die in onze voorstelling zat, was een van de aanvoerders van de verzetsbeweging. Overdag stond hij met een megafoon de massa aan te moedigen en ’s avonds stond hij bij ons op scène.”

“Die voorstelling heeft ook in Parijs gespeeld. Daar moesten nog een aantal aanpassingen voor worden doorgevoerd – mensen in Burkina Faso houden bijvoorbeeld van lichtjes overstuurd geluid, wij niet – en daarvoor is het hele gezelschap in De Grote Post komen repeteren. De samenwerking tussen De Grote Post en Serge Aimé’s repetitieplek in Burkina Faso was een feit.

“Zoals het nu is, is het ideaal: ik werk samen met straffe collega’s een groot lokaal project uit en af en toe stort ik me vrijwillig – en behoorlijk obsessief, dat moet ik toegeven – op een zijproject.”

Nu zijn Serge Aimé en ik in Oostende begonnen met het maken van GLOED, een dansvoorstelling met oudere dansers over de politiek-sociale situatie in West-Europa. De Grote Post is nog een relatief nieuw cultuurcentrum en er zijn veel mensen uit de buurt die nog niet weten dat cultuur ook iets voor en van hen kan zijn. Daarom kozen we ervoor om naast de professionele dansers ook onze buurtbewoners te betrekken. De respons op onze oproep naar niet-professionele dansers was immens: maar liefst 120 mensen namen deel aan de kennismakende workshops en ongeveer de helft van hen zal ook effectief op scène te zien zijn.”

Dit project is erg interessant voor Serge Aimé en mij: we hebben al een voorstelling gemaakt over wat er op politiek-sociaal vlak in Burkina Faso aan het schuiven was, nu doen we hetzelfde hier.

Voldoening

“Waarom ik al deze dingen doe in mijn vakantie? Omdat ik het graag doe. Ik investeer graag mijn tijd in leren hoe je een cultuurcentrum uit de grond kan stampen en in kijken naar dansers en probeer er daarom elk seizoen een of twee projecten bij te nemen. Daar gaat ongeveer een maand per jaar naartoe. Ik spendeer mijn vakantie liever daaraan dan ergens op een strand te gaan liggen en als dat dan nog eens kan in een context als in Burkina Faso, waarbij je je horizon verruimt en je de wereld op een andere manier leert bekijken, twijfel ik zeker niet.

Ik vind het ook veel leuker om een land al werkend te leren kennen dan als toerist. Je komt veel meer in de maatschappij terecht. Je blijft natuurlijk een buitenstaander, maar je wordt wel meer meegenomen in het alledaagse leven van de lokale bewoners.

“Ik krijg massa’s energie door dingen te doen die iets bijdragen, niet door in mijn zetel te lummelen.”

Het werkritme tijdens zo’n project is niet te vergelijken met dat van mijn gewone job. Tijdens zo’n project ben ik mentaal maar met één ding bezig: hoe maken we een goede voorstelling, terwijl in De Grote Post mijn dagen gevuld zijn met opeenvolgende vergaderingen, e-mailverkeer, denkwerk en administratie over vaak zeer verschillende aspecten van het cultuurcentrum. Als ik ’s avonds thuiskom in Oostende ben ik doodop. Een voorstelling maken zoals in Burkina Faso is ook hard werken, maar in plaats van het te vragen, levert het me energie op.”

“Toch zou ik nooit alleen dat willen doen. Ik woon in Oostende en heb hier een verantwoordelijkheid ten opzichte van de samenleving. Via cultuur wil ik de mensen leren kennen die hier leven en iets voor hen betekenen. Zoals het nu is, is het ideaal: ik werk samen met straffe collega’s een groot lokaal project uit en af en toe stort ik me vrijwillig – en behoorlijk obsessief, dat moet ik toegeven – op een zijproject.

Ik rust niet veel. Ik krijg massa’s energie door dingen te doen die iets bijdragen, niet door in mijn zetel te lummelen. Ik heb nu ‘échte’ vakantie en ik ben nu even aan het niksen, maar ik weet dat ik heel binnenkort uitgelummeld zal zijn. Het zit niet in mijn natuur om niets te doen. Let op, ik kan met gemak vier, vijf uur stilzitten en lezen. Maar dan wel liever in functie van iets, bijvoorbeeld om een voorstelling voor te bereiden. Ik vind ontspanning pas leuk als ik ook gewerkt heb. Als ik niets te doen heb, denk ik veel te veel na en die denkpistes maken mij niet gelukkig. Nee, ik ben niet rusteloos. Ik ben gewoon graag bezig met dingen die van niets iets worden.”