Haar eerste roman, Het huis met de geesten, begon als een brief aan haar stervende grootvader. Ze was 40 en Chili ontvlucht na de staatsgreep. Vandaag is Allende de meest gelezen Spaanstalige auteur ter wereld en straks verschijnt haar 21ste boek.
Als ik het niet heb opgeschreven, dan lijkt het niet gebeurd. Mijn moeder en ik schrijven elkaar elke dag, we bespreken elk detail van ons leven. Ze is 97 en hulpbehoevend, en de vier mensen die voor haar zorgen hebben al eens een conflict. Door er in haar brieven of mails over te klagen, beseft ze hoe goed ze eigenlijk omringd is. Zij leert door te schrijven en ik door het te lezen.
Ik heb geen antwoorden, alleen vragen. Het leven is chaotisch, maar als je fictie schrijft, kies jij uit de realiteit waar je het over wilt hebben. Ik was net gescheiden en eenzaam toen ik aan De winter voorbij begon, dus heb ik in het verhaal van een jonge vrouw zonder papieren die door een ongeluk terechtkomt in het huis van een New Yorkse professor en zijn Chileense buurvrouw, ook het idee van liefde op leeftijd verkend.
Jammer genoeg ben ik een romanticus. Wij doen zotte, domme dingen voor de liefde. Toen ik 36 was, ben ik een Argentijnse muzikant naar Spanje gevolgd. Het liep fout en gelukkig ben ik erin geslaagd om mijn gezin weer samen te brengen. Maar mijn kinderen hebben daar erg onder geleden en misschien hebben ze het me nooit helemaal vergeven.
Verliefd zijn op 75 is hetzelfde als op 17, al is er wel een soort urgentie. Roger is even oud als ik, dus we hebben misschien nog 5, maximaal 10 jaar samen. Geen tijd voor twijfel, dus. Ik woon in Californië, hij in New York. Hij verkocht zijn huis, gaf zijn bezittingen weg en is vorige maand bij mij ingetrokken met alleen zijn kleren en zijn fiets. We riskeren alles voor onze liefde. Als je zo oud bent als wij, ben je minder gehecht aan spullen of plekken. De kinderen en kleinkinderen zijn volwassen en we hebben niets te verliezen. We zijn vrij, zo vrij als toen we kinderen waren. Mijn kijk op liefde is ook veranderd. Toen ik 50 was, vond ik het nog belangrijk dat mijn geliefde mooi was of een goede job had. Nu weet ik wat er echt toe doet. Is hij een goed mens en ziet hij me graag? De liefde maakt hem sowieso mooi.
Het leven is een beetje als surfen. Je valt van je plank, dat is onvermijdelijk. Maar je klimt er ook weer op
“In het midden van de winter heb ik eindelijk geleerd dat er in mij een onoverwinnelijke zomer schuilgaat.” Die quote van Camus is zo juist dat ik er mijn boek mee open. We gaan als individuen allemaal door donkere winters. Ik ben twee keer gescheiden, ben uit Chili gevlucht na de militaire coup en verloor mijn dochter toen ze nog maar 28 was. Mijn hart brak toen Paula stierf, ik dacht dat die pijn nooit zou helen, maar mijn moeder bracht raad. Therapie, pillen of vakanties in Hawaii, dat zou niet helpen, zei ze. Verdriet is een tunnel waar je door moet, traan na traan, stap voor stap, en aan het einde is er weer licht. Zomer, dus. Mijn dochter was boven alles een genereuze vrouw, dus heb ik in haar nagedachtenis een Foundation opgericht, waarmee we wereldwijd projecten steunen voor meisjes en vrouwen.
Gelukkig zijn wordt overschat. We lijken erdoor geobsedeerd, maar pijn en lijden maken deel uit van het leven. Ik zie ouders als helikopters boven hun kinderen hangen, in een poging om hen tegen alles te beschermen. Dat is dom. Kinderen moeten allemaal leren omgaan met verdriet en mislukking, want veel dingen hebben we helemaal niet in de hand. Het leven is een beetje als surfen. Je hebt geen idee hoe diep de zee is of hoe hoog de golven, maar je gaat waar het water en de wind je voeren. Je valt van je plank, maar je klimt er ook weer op. We denken dat ons leven instort als ons iets overkomt, maar we zijn veel sterker dan we denken.
Tolerantie en medeleven zijn de enige optie, als je mijn leven hebt geleid. Fascisme en haat zijn er altijd, net onder de oppervlakte. Dat zag ik in 1973 in Chili, toen de democratie op één dag tijd van de kaart geveegd werd en de fascisten de maatschappij overnamen. Trump maakt het vandaag duidelijk zichtbaar. En in Europa komt het bovendrijven door de migratiecrisis. Haat en intolerantie worden gevoed door onzekerheid en angst. Ik zie de ellende in de wereld, ook dankzij mijn Foundation, maar ik zie ook solidariteit en mensen die hulp bieden. Het lijkt of we door een politieke winter gaan, maar geloof me, de wereld is vandaag een betere plek dan ooit tevoren.
De winter voorbij, haar 21ste roman, verschijnt op 6 februari.
