‘Rust vinden is een statussymbool geworden en dat zou weleens onze redding kunnen zijn’

‘Stilte is een luxeproduct geworden’, schrijft Knack Weekend-hoofdredactrice Ruth Goossens. ‘Het is een klassieke economische wetmatigheid: wat schaars is wordt exclusief.’

Onlangs viel op onze redactie het ventilatiesysteem uit. Plots was het doodstil. De stilte was bijna fysiek voelbaar en het deed deugd. Nochtans hadden we het altijd aanwezige lawaai nooit als storend ervaren. Merkwaardig hoe we gewoon zijn geraakt aan de geluiden die ons vrijwel overal omringen. Alleen op plekken waar de decibels te hard de hoogte ingaan of waar we het niet verwachten, storen we ons eraan. Toch heeft die immer sluimerende ruis gevolgen. In 2018 publiceerde de Wereldgezondheidsorganisatie een rapport waaruit blijkt dat geluid een van de omgevingsfactoren is met de grootste invloed op de gezondheid van de mens. Het is medeverantwoordelijk voor stress, burn-outs en depressies.

Als ik ga hardlopen in het park, hoor ik, wanneer de wind uit de foute richting komt, de auto’s razen op de autosnelweg even verderop. Om te voorkomen dat het me gaat irriteren, fantaseer ik dat het golven in de branding zijn. Maar rustgevend wordt zo’n rondje joggen nooit. Voor echte rust moet ik de stad uit richting Ardennen of een afgelegen natuurgebied in landelijk Vlaanderen. Steden zijn, door de plattelandsvlucht en migratie, de afgelopen jaren veel drukker geworden en ook de volumeknop is er fors opengedraaid. Tel er onze jachtige levens en onze onophoudelijke onlineactiviteiten bij en het mag niet verbazen dat we een steeds grotere behoefte hebben aan rust. Stilte is een luxeproduct geworden. Het is een klassieke economische wetmatigheid: wat schaars is wordt exclusief. En lucratief. De reis- en lifestylesector zet volop in op die groeiende nood aan verstilling. Van design en gadgets over reizen tot culinaire belevingen, er is tegenwoordig voor zowat alles een stille variant. Meestal in de markt gezet als premiumproduct.

De populariteit van yoga en meditatie kun je op dezelfde manier verklaren. Aan de drukte ontsnappen doe je niet zomaar, daarvoor moet je tegenwoordig een afspraak maken. Zonde, want stilte blijkt bijzonder heilzaam. Stilte en bezinning stimuleren de creativiteit. Yuval Noah Harari, auteur van het populaire Sapiens en Homo Deus, start de dag met twee uur meditatie. In een wereld vol afleiding scherpt het zijn geest aan, vertelde hij onlangs bij zijn passage in de Antwerpse Lotto Arena. Ook Einstein schijnt, telkens als hij vastzat in zijn redeneringen, de stilte te hebben opgezocht. Goede ideeën ontstaan wanneer je dagdroomt, slentert of gewoon niets doet. Het bewustzijn verruimen om problemen op te lossen en tot inzichten te komen, zo eenvoudig kan het zijn. Dat gebeurt helaas niet wanneer je voortdurend door het leven raast en wordt overrompeld door prikkels.

Rust vinden is een statussymbool geworden en dat zou weleens onze redding kunnen zijn. Een selfie nemen terwijl je een boek leest, voor je tentje zit of in een verlaten bos wandelt, twintig jaar geleden zou het niet echt cool bevonden zijn, maar vandaag levert het gegarandeerd de nodige likes en de hashtag ‘jaloers’ op. Zondagsrust is zelfs weer hip. De dag des Heren offline doorbrengen is de volgende stap naar een heilzamer leven.