Q Music-gezicht Jana De Wilde: ‘Het is bijna onmogelijk om aan cis mannen uit te leggen hoe moeilijk het leven is als vrouw’

Jana De Wilde is presentatrice voor Q Music, mediaverslaafd, wereldverbeteraar en transgender vrouw. Op deze 110de Vrouwendag is ze een van de 110 stemmen die antwoorden op de vraag waarom een dag als deze nog nodig is.

‘Allee, kom! Het is zoveel korter als we door het stadspark wandelen!” Mijn vriendin en ik zijn ’s avonds laat op weg naar ons appartement in Antwerpen. Ze schudt haar hoofd. Het is als vrouw niet verstandig om door het donkere, dichtbegroeide park te lopen. Dat heeft ze van kinds af aan geleerd. En ik, ik heb dat niet.

Ik ben opgegroeid met het verwachtingspatroon en de normen en waarden die bij een jongen horen. Hoewel ik geen jongen was, dacht de wereld dat wel. Het was normaal dat ik een vriendin thuis afzette om drie uur ’s nachts, zodat zij niet alleen langs een verlaten bosweg moest fietsen. Het was normaal dat ik tot ’s avonds laat weg kon zijn zonder dat iemand ongerust werd. Het was normaal om langs een groep mannen te wandelen zonder ook maar iets van angst te voelen. Het was zo evident allemaal, dat ik er op geen enkel moment bij stil stond. Tot ik besloot om aan mijn transitie te beginnen.

Ik heb veel dingen geleerd over wat het betekent om vrouw te zijn. De eerste keer nagefloten worden beschouwde ik als een compliment. Mijn vrouwelijkheid werd erkend. Maar meteen erna kwam het keiharde besef hoe fout die ingesteldheid was. Ik linkte vrouwelijkheid met seksualisering. De erkenning ging over in onzekerheid. De onzekerheid werd een vorm van angst. Een angst die ik tot voor kort nooit had ervaren.

Ik heb de unieke kans gehad om het schaakspel langs beide kanten te observeren. De koning is het machtigste personage, maar ook de zwakste schakel. Hij domineert het schaakspel, maar kan zelf maar één stap per keer zetten. Terwijl de koningin haar leven riskeert om het spel te winnen. Het is bijna onmogelijk om aan cis mannen uit te leggen hoeveel moeilijker het leven is als vrouw. Ze zullen het zelf nooit kunnen ervaren. Kan je hen dat kwalijk nemen? Neen, in mijn ogen niet. Je kan het probleem pas helemaal begrijpen als je zelf in de schoenen van de ander hebt gestaan. Dat mag echter geen reden zijn om niet te proberen en je gedrag aan te passen waar nodig.

De volgende keer dat we ’s avonds voor de ingang van het park staan, denk ik na over waar haar angst vandaan komt en waarom ik die niet ervaar. Erbij stilstaan doe ik niet, toch niet in mijn bewegingen. Ik neem haar hand vast en we gaan er doorheen. Ik heb te veel privileges meegekregen om de angst hier te laten winnen. Nu we tien minuten vroeger thuis zijn, zien we dat de nachtwinkel aan de overkant nog open is. Een grote zak chips vergezelt ons de rest van de avond in de zetel. Onze manier om deze overwinning te vieren.