Nooit te oud om te leren: vier getuigen over hoe hun nieuwe hobby hun leven veranderde

Qua me-time, onthaasting, verbinding en vooral pure fun doen ze menig selfcareprogramma verbleken. Bovendien is het nooit te laat om er eentje op te pikken. Deze 30-, 40- en 50-plussers vlogen vol jeugdig enthousiasme in een nieuwe hobby.

Als volwassene nog aan een nieuwe hobby beginnen, is echt niet zo uitzonderlijk. Tijdens de pandemie zochten we allemaal wel een of andere uitlaatklep, maar ook in gezondere tijden zijn er mensen die plots gaan breien, schilderen of skaten. Theun Pieter van Tienoven, tijdssocioloog aan de VUB: ‘Uit ons tijdbestedingsonderzoek bleek dat best wat mensen op latere leeftijd nog een hobby aanvatten. Tussen je dertigste en vijftigste verloopt je leven erg gehaast, er gebeurt heel veel in korte tijd – je carrière uitbouwen, kinderen krijgen, de zorg voor het gezin. Dat slorpt allemaal enorm veel tijd op. Een echte hobby, pianospelen bijvoorbeeld, is een grote tijdsinvestering. Die tijd komt vrij als de zorg voor de kinderen wegvalt. Daarnaast valt op latere leeftijd misschien ook wel de druk weg om aan alles mee te moeten doen. Bij jongere mensen leeft toch wel de ‘fear of missing out’. Ze willen zo snel mogelijk mee zijn met de nieuwste trend, om dat al even snel op Instagram te kunnen posten. Met een hobby als pianospelen lukt dat niet in een-twee-drie. Het verkoopt bijgevolg ook niet zo goed op sociale media.’

Vrolijke ijsbeer

Een passie buiten je job vinden, is een prima manier om die ratrace te counteren. Van Tienoven: ‘Werk domineert onze samenleving. Als dat ‘zinvol bezigzijn’ wegvalt, kan een hobby, of iets creëren, dat vervangen. Waar voor ouderen een hobby juist een manier is om bezig te blijven, is het voor jongere mensen net een manier om rust te vinden in die sneltrein van het volwassen leven. Een hobby zorgt voor psychosociaal welzijn, door bezig te blijven, als zinvolle tijdsinvulling maar ook als onthaasting’.

Eva (43) besloot zich daarom aan het ijsbeerzwemmen te wagen: ‘Ik begon met winterzwemmen omdat ik een momentje voor mezelf wou hebben. Daarnaast zocht ik naar een activiteit in de natuur die ik ook in de winter kon volhouden. Een onderliggende reden was dat ik gehoord had dat zwemmen in de kou helpt om hyperventilatie en stress onder controle te houden. Echt sporten is het niet, want je zit maar twee minuutjes in het water. Wat het zeker niét was: een reactie op Covid om mijn immuniteit te boosten (lacht), want zo werkt het niet. Daarnaast vind ik het ook gewoon kicken. Ik sla normaal gezien geen week over, het is echt wel een beetje verslavend. Alle deelnemers zijn ook zo vrolijk, achteraf. Het is echt leuk, maar helaas zo populair dat alle plaatsen snel volzet raken.’

Rem op de sneltrein

Het zijn dus lang niet alleen de gepensioneerden, die plots een zee van tijd te vullen hebben, die zich voor een cursus inschrijven of zich bij een club aansluiten. Een terugkerende activiteit die je leuk vindt en losstaat van je job blijkt bovendien een uitstekende remedie tegen een burnout. Van Tienoven: ‘Het hebben van een hobby, breekt met het gehaaste leven, je kan namelijk niet iets nieuws leren in drie minuten tijd. Het is is rustgevend en vraagt dat je ermee bezig bent, oefent. Dat kan helpen om je leven te vertragen.’

Kristel (50) ging om die reden leer bewerken: Enkele jaren geleden had ik een burn-out. Mijn arts ‘dwong’ me om iets te zoeken waar mijn passie naar uit ging. Ik was altijd al gepassioneerd door leer. De geur ervan, het zoeken naar de mooiste kwaliteit – liefst natuurlijk gelooid met de juiste look en feel. Als grafisch vormgever zit ik bijna 95% van mijn tijd aan de computer terwijl ik daar eigenlijk een afschuw voor heb. Het liefst van al ben ik met mijn handen aan het werk: materiaal voelen, prutsen en prullen tot iets perfect in elkaar zit. Gaan voor die perfectie. Die passie voor leer en werken met mijn handen hebben brachten me bij een opleiding als marokijnbewerker. Deels om één namiddag per week voor mezelf te hebben, deels om mijn gedachten rond het werk te kunnen uitschakelen. Werken met leer vergt zoveel aandacht dat al de rest even verdwijnt. Het is een duur materiaal dat respect afdwingt. Als al die losse delen samenkomen in een geheel ben ik trots dat het me gelukt is om er iets moois mee te maken. Het grootste compliment dat ik kan krijgen is dat mensen me zeggen dat het ‘zo in de winkel kan staan’. Ik weet dat ik nog veel te leren heb en nog maar aan het begin sta van het beheersen van deze ambacht. Maar de rust en voldoening die het me schenkt in een soms wel hectisch leven zijn op zich al de moeite waard. En ja, wie weet wordt het ooit meer dan een hobby, maar dan heb ik wel de les geleerd dat het woord ‘deadline’ er geen plaats in krijgt.’

Eindelijk dat oude brommertje

Die nieuwe hobby hoeft trouwens helemaal niet zo origineel te zijn. Het kan zijn dat je als volwassene plots je tekentalent herontdekt, tijdens een vakantie je tennisrakket terug oppakt of nu pas het budget hebt voor een echte koersfiets. Van Tienoven: ‘Die nieuwe hobby komt vaak niet zomaar out of the blue, er kunnen verschillende aanleidingen voor zijn. Misschien wil een zeventiger aan z’n digitale geletterdheid werken om te kunnen communiceren met z’n kleinkind. De kans is ook groot dat een oude bezigheid wat wegzakt door de ratrace maar later weer wordt opgepikt. Hobby’s zijn bovendien niet altijd even goedkoop, dat speelt ook mee bij het aanvatten van een hobby als volwassene.’

Zo sleutelt Juliaan (28) in zijn vrijetijd graag aan het oude brommertje dat hij nog niet zo lang geleden op de kop tikte: ‘Ik was als kleuter al gefascineerd door brommers en heb ook een recentere moto. Vorig jaar kocht ik een oude Citta Gilera om deel te nemen aan ‘The Scooter Rally’ van Route du Soleil, waarbij je in groep een weekend door de Ardennen rijdt. Een groot deel van de aantrekkingskracht is natuurlijk de nostalgie. Het leuke aan oude brommertjes is dat ze zo gemaakt werden dat je er nog gemakkelijk zelf aan kan werken – als je de stukken nog kan vinden, ten minste. Daarnaast is een oldtimerverzekering ook goedkoop. Vroeger, toen ik nog niet werkte, was elke tien euro aan kosten al te veel. Nu durf ik al snel honderd euro extra uitgeven. Ik koop zelfs reserveonderdelen om mee te nemen tijdens de rit, mocht er onderweg iets stukgaan.’

Samen meubels maken

Als volwassene zien we ook best wat sociale contacten verloren gaan – vrienden verhuizen, gaan op in hun gezin of carrière, raken verdeeld na een relatiebreuk… Samen met anderen een hobby beoefenen schept de gelegenheid om je sociale vaardigheden aan te scherpen en nieuwe mensen te leren kennen. Van Tienoven: ‘Ook het sociale aspect van een hobby is erg belangrijk. Mensen gaan niet altijd bij een bridgeclub om het spel goed onder de knie te krijgen. Het is een reden om iets te kunnen ondernemen en geeft een vaste structuur aan hun week. Dat zien we bijvoorbeeld ook bij vrijwilligerswerk: het voelt als een zinvolle tijdsbesteding en zorgt voor contact met andere mensen.’

Marlies (33) schreef zich om die reden in voor de opleiding meubelmaker: ‘Ik was effectief op zoek naar een nieuwe hobby, het liefst in groep waardoor ik nieuwe mensen kon leren kennen want je wereld wordt klein, eens je werkt. Ik wilde ook al een tijdje mijn handen leren gebruiken en iets vinden waar ik mijn creativiteit in kwijt kon. Er stonden verschillende opties op mijn lijstje: automechaniek, fietshersteller en houtbewerking. Toen vond ik iemand in mijn omgeving die ook graag houtbewerking wilde gaan doen, dat deed me de knoop doorhakken. Ik weet wel dat ik nooit mijn brood ga kunnen verdienen als meubelmaker maar ik vond het toch de moeite om eraan te beginnen. Ik geniet echt van de lessen: je bent vier uur per week bezig met je handen terwijl je je werk even helemaal vergeet. Het is een heel ontspannende bezigheid, in fijn gezelschap – het is een leuke manier om samen wat qualitytime te hebben.’