Met meer focus en geluk aan 2025 beginnen? Schrijver Ernst-Jan Pfauth schreef er een boek over en geeft tips

Denk in bakstenen, tel je geld en stop met navelstaren: dit zijn drie oefeningen uit het boek Intentioneel Leven van Ernst-Jan Pfauth. De Nederlandse schrijver recenseerde zeventig zelfhulpboeken op zoek naar wat ons écht gelukkig maakt.

Gelukskrakers, zo noemt de Nederlandse schrijver Ernst-Jan Pfauth het snelle en korte geluk van sociale media en onze focus op consumptie en prestatie. Nadat hij zeventig zelfhulpboeken doorploegde, ontdekte hij dat ze grotendeels op hetzelfde neerkomen: we weten wat ons gelukkig maakt, alleen leven we er niet naar. In zijn eigen boek, Intentioneel Leven, legt hij uit hoe we onze aandacht verleggen van kortstondige gelukskrakers, die al onze tijd opslurpen, naar duurzame geluksmakers.

In zijn boek heeft Pfauth het over zeven methodes voor meer focus en geluk. Het zijn methodes om uitstelgedrag aan te pakken, met meer dankbaarheid te leven, vaker aan (zelf)reflectie te doen, of vaker ‘neen’ te zeggen en dingen te laten verslonzen. Elk hoofdstuk eindigt met een aantal tips en oefeningen, waarvan we er hieronder enkele delen.

Ernst-Jan Pfauth: ‘Inzichten uit sociale psychologie en gedragswetenschappen helpen mij om te begrijpen hoe we als mens ineenzitten. Neem nu uitstelgedag. We kennen het allemaal en steken veel tijd in oppervlakkig werk, terwijl net diep werk voor de flow zorgt die ons gelukkig maakt. Maar sinds ik weet hoe uitstelgedrag werkt, heb ik er veel minder last van. In Intentioneel Leven verzamelde ik dit soort inzichten uit wetenschappelijk onderbouwde zelfhulpboeken.’

Meer weten over Ernst-Jan Pfauth en zijn nieuwe boek? Lees: ‘We weten wat ons gelukkig maakt, maar leven er niet naar.’

Drie oefeningen om met meer focus aan 2025 te beginnen

1. Wil je meer voldoening ervaren? Denk in bakstenen.

Plezier vinden in mislukkingen en voldoening halen uit oefenen, dat is wat ons gelukkig maakt, zo blijkt uit onderzoek. Maar hoe pas je dat toe in je leven? Door in bakstenen te denken, schrijft Pfauth. De Amerikaanse auteur Tim Urban vatte dat in een krachtige metafoor. Zie oefenen als het bouwen van een huis. Een dromer kan eindeloos fantaseren over de ideale villa die hij ooit zal bouwen. Maar met alleen dromen komt die villa er nooit. Je kunt beter denken als een aannemer. Je bouwt het huis steen voor steen, tot het er daadwerkelijk staat. Zo kun je elke droom terugbrengen tot bakstenen. Over het schrijven van een roman zegt Urban bijvoorbeeld: ‘De gemiddelde werkdag van een schrijver in spe en die van een echte schrijver zijn bijna hetzelfde. De echte schrijver schrijft een paar pagina’s, legt een baksteen, en de schrijver in spe schrijft niets. 98 procent van de dag besteden ze verder op dezelfde manier. Maar een jaar later heeft de echte schrijver een eerste versie van een boek en de schrijver in spe heeft… niets. Het gaat allemaal om de bakstenen.’
Elke oefensessie van Rusbridger was een baksteen. Elk bezoek aan een sportschool is een baksteen voor een gezond lichaam, elk attent telefoontje een baksteen voor een hechte vriendschap en elk verkoopgesprek een baksteen voor een goedlopend salesbedrijf.

2. Wil je minder onrustig zijn? Stop met alleen aan jezelf te denken.

Geluk zoeken we vaak in zelfverwezenlijking en persoonlijk geluk. Maar van navelstaren worden we niet gelukkig, blijkt uit onderzoek. Om meer betekenis en geluk te ervaren, moet we juist streven naar verbinding met anderen en gedeeld geluk, ontdekte Pfauth ook uit eigen ondervinding. Maar hoe verleg je de aandacht van jezelf naar een ander? Hoe schuif je je ego op de achtergrond? Door een verhaal te verzinnen voor anderen. Schrijver David Foster Wallace gaf ooit tijdens een Amerikaanse afstudeerceremonieenkele mooie adviezen. Hij begon zijn speech ‘This is Water’ als volgt: ‘Twee jonge vissen komen een oudere vis tegen. Die vraagt: “Goedemorgen jongens, hoe bevalt het water?” De twee vissen zwemmen een stukje verder, totdat de ene vis de anderaankijkt en vraagt: “Wat is water?” Zijn punt: zoals die vissen niet doorhebben dat ze in water zwemmen, zo zijn ook wij ons niet bewust van wat ons omringt. Er zijn vanzelfsprekendheden waar we amper over spreken. Ga maar na, zegt Wallace, heb je ooit ervaren dat je jezelf niet als middelpunt zag? Je kunt deze individualistische bubbel nooit echt doorprikken. Zo ben je als mens nu eenmaal geconditioneerd. Maar je kunt je er volgens hem wel bewust van zijn, en de focus proberen te verleggen naar anderen. Bijvoorbeeld door jezelf te dwingen je in te leven in anderen. Dat kun je doen door verhalen voor hen te verzinnen.
Hij schetst hoe frustrerend het leven kan zijn als je na een zware werkdag nog naar de supermarkt moet voor je boodschappen. Je stoort je aan het verkeer, aan de mensen die treuzelen bij het vriesvak, aan de lege schappen, het gebrek aan personeel. En als je dan eindelijk bij de kassa bent, houdt een vrouw de rij op omdat ze haar driejarige kind staat uit te foeteren. Probeer op dat moment je egocentrische automatische piloot eens uit te zetten, zegt Wallace, en bedenk dat die schreeuwende vrouw zich misschien niet altijd zo gedraagt. Verzin een verhaal voor haar. Wallace: ‘Misschien heeft ze al drie nachten niet geslapen omdat ze de hand van haar doodzieke man vasthoudt.’

3. Minder geldzorgen? Besluit iets niét te kopen.

Slim omgaan met je geld is cruciaal voor een intentioneel leven. Het helpt je afleiding te weerstaan en stelt je in staat om onafhankelijke keuzes te maken. Geld maakt pas écht gelukkig als je het gebruikt om ruimte te maken voor wat je belangrijk vindt. Toch kan het erg confronterend zijn om je bankuitgaven eens nauwkeurig te bestuderen. De kans is groot dat een groot deel van je geld niet naar je geluksmakers gaat. Wil je daar verandering in brengen, dan moet je eerst onderzoeken welke rol geld speelt in je leven, zegt Pfauth. Voordat je begint met sparen of bewuster met je geld wil omgaan, is het goed om te analyseren wat de rol van geld in je leven is en hoe jij je ertoe verhoudt. Het werkt heel motiverend om te weten waar je het voor doet. Wat zijn je drijfveren? Gaat het je om veiligheid? Of streef je naar meer comfort? Er is geen goed of fout, het gaat erom dat je leert begrijpen wat je relatie is met geld. Schrijf je drijfveren op. Schrijf daarna eens op welke tien dingen je elke week het gelukkigst maken. Op Pfauth zijn lijstje staan bijvoorbeeld: nieuwe dingen leren van inspirerende mensen, een boek lezen, spelen met zijn kinderen en gesprekken voeren met zijn vrouw, familie en vrienden. Zo’n eenvoudig lijstje maakt heel goed duidelijk waar je in je leven prioriteit aan wilt geven. Als je een partner hebt, is het ook waardevol om deze oefening samen te doen. Analyseer vervolgens waar je geld heen gaat en hoe je besparingen kan doorvoeren. In zijn boek gaat Pfauth hier nog uitgebreider op in.