May The Force be with you – Een handleiding voor 2017

‘When they go low, we go high’. Dé uitspraak van het jaar kwam volgens Knack-medewerkster Cathérine Ongenae van First Lady Michelle Obama. Laat je niet naar beneden trekken door andermans niveau. Zwem naar het licht toe. Vecht gracieus. Al vraagt dat oefening en kracht. Laat de kracht die deze vrouwen het afgelopen jaar toonden een bron van inspiratie zijn.

Laat ik met het slechte nieuws beginnen. 2017 wordt waarschijnlijk niet beter dan 2016. Natuurrampen, oorlogen, schielijke overlijdens, Donald Trump… De geschiedenis stopt niet op 1 januari.

Het goede nieuws is dat dit niet betekent dat we verslagen zijn. Een individu kan niet eigenhandig een mondiale oorlog tegenhouden, maar een verschil maken in je eigen kleine wereld is niet zo moeilijk. Met stamina en veerkracht kom je al een heel eind. Dus wens ik u voor het komende jaar:

• De kracht van First Lady Michelle Obama die het afgelopen jaar een paar felle speeches gaf waarin ze mensen aanmoedigde om niet mee te gaan in het populisme, maar voor de goede zaak te kiezen. Met haar versie van ‘Verlaag je niet tot andermans niveau’ toonde ze zich een voorbeeld van waardigheid.

Omarm je verontwaardiging, ze is een bron van energie.

• De kracht van Hillary Clinton om te blijven gaan ondanks alle obstakels die men op haar weg gooide. Hillary deed zoveel meer dan op dat glazen plafond mikken. Ze was de verpersoonlijking van wat de wetenschapster Brené Brown Daring Greatly noemt. Ze wist maar al te goed dat ze kon verliezen, maar vocht als een leeuwin. Daarbij inspireerde ze wereldwijd vele vrouwen én mannen.

Laat je niet naar beneden duwen.

• De kracht van Alicia Keys om met een bloot make-uploos gezicht op televisie en concerten te verschijnen, en daar wereldwijd applaus voor kreeg. ‘Alles wat je wil zijn, ben je al. Je bent het gewoon nog aan het ontdekken.’

Man, vrouw, jong, oud, dik en dun: lap fake ideaalbeelden aan je laars.

• De kracht van Olympische atletes als de Amerikaanse zwemster Dana Vollmer, die zich niet lieten beperken door vooroordelen over het moederschap en brons en zilver haalde, of de Amerikaanse wielrenster Kristin Armstrong, die op 43-jarige leeftijd voor de derde keer op rij Olympisch goud scoorde. En laten we turnster Simone Biles niet vergeten, die de vergelijking met mannelijke topatleten als Usain Bolt of Michael Phelps afwimpelde: ‘Ik ben de eerste Simone Biles’.

Wees je eigen maatstaf, niet die van anderen.

• De kracht van de vrouwen in Polen die hun werk lieten vallen en de straat op trokken toen de regering de abortuswet wilde terug te draaien. Met succes, want de regering draaide het wetsvoorstel – voorlopig – terug.

Blijf niet achter je computer zitten maar kom uit je kot als je rechten in het gedrang komen.

• De kracht van Elena Ferante, de grandioze auteur die alle marketingwetten negeerde en zich liever achter een pseudoniem verborg dan een publiek figuur te zijn. Dat ze werd ontmaskerd door een Italiaanse journalist – voor wie daar nog aan twijfelde: Ferante is een Duitse vertaalster – raasden lezers en literatuurfans wereldwijd over hem heen. De auteur zelf bleef gewoon zwijgen en schrijven.

Soms is je ding doen meer dan genoeg. Spreken is zilver, zwijgen is goud.

• De kracht van Patti Smith op de Nobelprijsuitreiking in Stockholm, waar ze ter ere van laureaat Bob Dylan een van haar favoriete Dylansongs zong. Toen ze zich de woorden niet meer herinnerde, herpakte ze zich halfweg met een ontwapenende ‘Kunnen we opnieuw beginnen? Excuseer me. Ik ben zo nerveus’. Een paar dagen later beschreef Smith in een essay voor de New Yorker dat ze overdonderd voelde, en vertolkte hiermee ieders existentiële onzekerheid.

Durf op je gezicht te gaan: het overkomt de beste.

• De kracht van Madonna die begin december op de Billboard Awards seksisme bij de lurven vatte en benoemde. Het vraagt moed om toe te geven dat de aanhoudende kritiek op je imago en je eigengereidheid zijn effect niet mist als je geen voorbeelden hebt om je aan te spiegelen. En het was chique van Madonna om te pleiten voor meer sisterhood. Vrouwen zijn dikwijls veel te hard voor elkaar.

Wees een rolmodel. Als je iets hebt bereikt, houd het pad open voor wie na je komt.

• De kracht van Carrie Fisher, die als Prinses Leia een bad ass vrouwelijk rolmodel neerzette in Star Wars. The Force was ook groot in de persoonlijkheid van de actrice zelf. Fisher was bi-polair, zag meer dan eens de bodem van de put, maar wist er altijd weer uit te klimmen. Ondanks haar mentale problemen koos ze voor een pad van eerlijke en diepmenselijke geestigheid, en solidariteit met anderen die met soortgelijke demonen worstelden. Ze schreef er verschillende boeken over, maar de roman Postcards from the Edge is een klassieker, en haar autobiografie Wishfull Drinking een ode aan de harde lessen waar het leven je mee opzadelt.

Wees mild voor anderen, maar ook voor jezelf. De meeste onder ons zijn work in progress.

May the force be with you.