‘Ik heb de indruk dat er naar jongens meer geluisterd wordt’: tieners over genderstereotypen

Hoe feministisch zijn onze tieners? En hoe stereotiep denken zij nog? Ter ere van Nationale Vrouwendag vroegen wij het hen zelf. ‘Soms lijkt het alsof je niet meer trots mag zijn omdat je man bent.’ 

‘Mannen zijn fysiek doorgaans sterker, vrouwen mentaal’ 

Bert (17 jaar), student Beeldende Vorming, Melsele

“Ik zie mezelf wel als feminist. Gelijkheid tussen man en vrouw is belangrijk. Die boodschap kreeg ik van mijn ouders mee. Hoewel ik opgroeide in een gezin met drie jongens, moesten we het aan tafel niet wagen om vrouwonvriendelijke praat te verkopen. Uiteraard zijn er biologische verschillen, maar mannen en vrouwen denken ook anders. Dat komt door nurture, maar evengoed nature. Mannen zijn fysiek doorgaans sterker, terwijl dat voor vrouwen mentaal geldt. 

Toch is het belangrijk om minder in hokjes te gaan denken. Iedereen moet zich goed, gewild en geaccepteerd kunnen voelen in onze samenleving. Hopelijk komt er ooit een dag waarop er niemand uit de kast moeten komen, gewoon omdat het er simpelweg niet toe doet. Voorlopig is dat helaas nog wel het geval. In mijn stadsschool zijn mensen erg open minded. Dat is anders in het dorp waar ik woon. Machogedrag en racistische opmerkingen zijn daar heel normaal. Ik vind het niet altijd gemakkelijk om daarop te reageren.’

‘Mannen zijn beter in zware fysieke arbeid, vrouwen in huishoudelijk werk’ 

Filior (16), student humane wetenschappen, Borgerhout 

“Of mannen in bepaalde dingen beter zijn dan vrouwen? Ik denk het wel. Dingen zoals handwerk of zware fysieke arbeid zijn voor mannen gemakkelijker, terwijl vrouwen beter zijn in huishoudelijk werk, zoals wassen en koken. Ik ben een gelovige christen, net als de rest van mijn familie. Van thuis uit heb ik meegekregen dat het belangrijk is dat ik zelfstandig mijn plan kan trekken. Zo vervang ik zelf mijn fietsbanden, of maak ik iets eenvoudigs om te eten klaar. Als ik later een vriendin of vrouw zou hebben, zou ik haar sowieso helpen om het huishouden te verlichten, dat vind ik belangrijk. Ik vind het wel een moeilijke vraag of iedereen dezelfde rechten moet krijgen, zoals bijvoorbeeld een gelijk loon. Als een vrouw altijd hetzelfde betaald wordt als een man, maar dan zwanger wordt en een hele tijd niet aanwezig kan zijn op het werk, klopt dat niet helemaal, toch?’

‘Je kinderen dingen verbieden op basis van gender is onzin’

Dina (16), student sportwetenschappen, Sint-Niklaas

“Ik heb zelf nooit echt gekeken naar de zogenaamde verschillen tussen mannen en vrouwen. Ik ben thuis als meisje opgevoed, maar ben altijd vrij geweest in de keuzes die ik mocht maken. Zo hou ik even goed van juwelen als van voetballen. Je kinderen dingen verbieden op basis van hun gender is onzin, en heel stereotiep. Thuis hebben we altijd het goede voorbeeld gehad: als papa eerder thuis is, kookt hij, en hetzelfde geldt voor mama. Ik ben blij dat ik dat heb meegekregen. Ik zou het echt oneerlijk vinden als ik altijd moest opruimen, gewoon omdat ik een vrouw ben. Ik ben heel rommelig, en kan ook niet koken. Op school zal ik tijdens de sportlessen ook altijd proberen om even goed of zelfs beter te zijn dan de jongens. Zo krijgen ze geen te groot ego. (lacht) Mijn nonkels en tantes, die in een klassieker huishouden leven, noemen mij soms wel een feminist. Dat vind ik totaal niet erg. Ik ben een feminist, want ik vind dat man en vrouw volledig gelijkwaardig zijn. Seksisme moet je altijd tegengaan.”

‘Het is oneerlijk dat vrouwen niet altijd evenveel verdienen als mannen’ 

Rania (14), student economische wetenschappen, Sint-Niklaas

‘Er zijn op uiterlijk vlak misschien verschillen tussen mannen en vrouwen, maar innerlijk niet echt. Net als mijn zus hou ik van hevige sporten. Zo heb ik vroeger gevoetbald en boks ik sinds dit jaar. Mijn vrienden hebben bijna allemaal hetzelfde karakter als ik. Jongens en meisjes gaan gewoon normaal met elkaar om. Als je verhalen van vroeger hoort, waar vrouwen alleen het huishouden mochten doen en hun mannen gingen werken, ben ik blij dat dat niet meer zo is. Vrouwen kunnen vandaag even goed politieagent of brandweerman worden. Toch zijn we nog niet helemaal gelijk. Als vrouw moet je soms nog steeds oppassen. In Sint-Niklaas maakt het niet zoveel uit wat je draagt, maar in andere landen is het als vrouw gewoon niet veilig. Ook is het oneerlijk dat vrouwen niet altijd evenveel verdienen als mannen. Als dat ooit bij mij voorkomt, zou ik voor mezelf opkomen, of naar een andere job zoeken waar ik wel gewaardeerd word.’ 

‘De verschillen tussen mannen en vrouwen zijn louter biologisch’ 

Aster (16), student Wetenschappen-STEM, Leuven
“Mijn gender leunt eerder naar het vrouwelijke, maar ook niet helemaal. Dit is de reden dat ik mij niet helemaal als vrouw identificeer. Ik vind ook niet dat er verschillen zijn tussen mannen en vrouwen, alleen op biologisch vlak. Ik heb eigenlijk niet heel veel last van vooroordelen in de maatschappij. Behalve in de toiletten op school en bij de kleedkamers en de groepsindeling bij sport: daar voel ik me niet zo goed. Door dit hokjesdenken – dat ik in een specifiek toilet of bepaalde kleedkamer móét – voel ik me ook als persoon in een hokje geduwd. Het zou veel beter zijn mochten de toiletten op school gewoon genderneutraal zijn, met hokjes rond álle wc’s, ook de urinoirs. Ik ben niet echt als een meisje opgevoed. Mijn ouders lieten me veel zelf kiezen, daar ben ik erg blij om. Maar ik vind dat zelfs onze generatie nog steeds erg in hokjes denkt. Ik heb er zelf minder last van omdat ik omringd ben door een vriendengroep die heel open is.” 

‘Mijn ouders verzetten zich in theorie tegen de stereotypische rolpatronen, maar in de praktijk veranderen ze er niets aan’

Lena (16), student Humane wetenschappen-Artistieke, Kessel-Lo

“Ik ben thuis niet specifiek als meisje opgevoed. Ik mocht de kleren dragen die ik zelf koos en spelen met waar ik zelf zin in had. Dat kon zowel stereotiep jongens- als meisjes- speelgoed zijn, dat was helemaal niet belangrijk voor mijn ouders. In het huishouden merk ik wel een verschil tussen mijn ouders. Mijn moeder doet veel meer huishoudelijke klussen: ze kookt, wast, strijkt en doet ook vaker de boodschappen. Mijn vader kookt heel soms en gaat – ook heel soms – naar de winkel. Mijn ouders zijn zelf tegen het stereotype man-vrouwbeeld, maar ze zijn er in de praktijk zo aan gewend dat ze er niets aan veranderen.” 

‘Mannen hebben het vandaag toch ook niet zo gemakkelijk’ 

Nano (17), student techniek-wetenschappen, Antwerpen
“Ik heb het soms wel wat moeilijk met Vrouwendag en feministen. Als ik sommigen bezig hoor, lijkt het wel alsof álle mannen niets liever doen dan vrouwen onderdrukken en lastigvallen en vrouwen het verschrikkelijk zwaar te verduren hebben. Zeker in België is dat echt niet het geval, er zijn andere landen in de wereld waar vrouwen het veel moeilijker hebben. Bij ons worden vrouwen soms minder betaald, maar dan heb je wel de wet achter je. Vrouwen kunnen ook voor een carrière gaan, de kostwinner zijn als dat voor iedereen het beste is en de job kiezen die bij hen past. Mannen- en vrouwenjobs, dat is vandaag helemaal achterhaald.

Toch wordt er nu heel erg in kampen gedacht: het is de ene groep tegen de andere, waarbij vrouwen in alles benadeeld zijn en mannen bevoordeeld. Terwijl mannen het toch ook allemaal niet zo gemakkelijk hebben vandaag. Dat zie je zelfs al bij mijn leeftijdsgenoten: jongens tonen minder makkelijk emotie en verdriet omdat dat nog altijd raar en ongepast gevonden wordt, en dan heb je er die agressief worden omdat ze vanalles moeten opkroppen. Meisjes gaan beter met zulke zaken om, dus het is allemaal niet zo zwart-wit als sommigen het voorstellen. Vrouwen en mannen tegen elkaar opzetten, helpt niet, iedereen moet gewoon zichzelf kunnen zijn.”

‘Soms lijkt het alsof je niet meer trots mag zijn dat je een man bent’ 

Finn (17) , student sociale en technische wetenschappen, Leuven
“Ik noem mezelf een feminist omdat ik vind dat iedereen dezelfde kansen moet krijgen. Gender zou geen verschil mogen maken in hoe je met mensen omgaat. Ik hou wel niet van feminisme waarbij je mannen schuldgevoel aanpraat omdat ze mannen zijn. Soms lijkt het of je niet meer trots mag zijn dat je een man bent. Ik ben onlangs ‘toxisch mannelijk’ genoemd door een meisje omdat ik naar de fitness ga om meer spieren te krijgen.

Als kleuter heb ik een paar jaar veel meisjesdingen gewild: ik had staartjes in mijn haar, nagellak op mijn teennagels en droeg een diadeem. Ik heb mij altijd een jongen gevoeld, ik hield gewoon ook van meisjesdingen – ook vandaag draag ik nog een roze trui of een parelketting. Mijn ouders hebben mij nooit het gevoel gegeven dat sommige dingen ‘voor meisjes’ zijn. Ik ben niet zo traditioneel opgevoed, mijn broer en ik hebben altijd onze eigen interesses mogen verkennen. Mijn vader is geen machoman. Hij is heel zorgzaam en toonde me dat je even mannelijk kunt zijn, zonder per se het haantje-de-voorste te zijn. Zo ben ik zelf ook.

Op school merk ik wel dat er verschil gemaakt wordt. Tegen jongens wordt strenger opgetreden, zelfs geroepen. Tegen meisjes zijn leerkrachten vriendelijker en blijven ze geduldig. Meisjes komen met dingen weg waar jongens straf voor krijgen. Aan de andere kant worden meisjes dan weer meer betutteld. Wij mogen wild zijn, zij moeten voorzichtig zijn. Het zou niet slecht zijn mochten leerkrachten jongens en meisjes gelijk behandelen in de klas: veel jongens, zelfs de stoere, zijn wél geïntimideerd wanneer een leerkracht tegen hen roept. Het is niet omdat we jongens zijn dat we overal tegen kunnen.”

‘Onze generatie denkt ook in hokjes, zij het onbewuster’

Nora (16), student Wetenschappen-STEM, Leuven

“Ik kom graag op voor vrouwenrechten, maar ik ga niet akkoord met extreme feministen. Hun mening lijkt soms eerder naar mannenhaat te leunen. Volgens mij mag het geen enkele rol spelen of je een meisje of jongen bent, je moet sowieso dezelfde kansen krijgen. 

Ook onze generatie denkt nog dikwijls in hokjes, maar het is toch al een pak minder dan vroeger. Het gebeurt onbewuster, nu. Mijn ouders doen allebei ongeveer evenveel in het huishouden. Mijn vader kookt veel en helpt ook wel bij het poetsen, maar mijn mama vindt het dan nooit goed genoeg. Ze doet het dan gewoon opnieuw. Over mijn gender denk ik niet vaak na, ik voel me goed als meisje. Ik pieker wel vaak over het seksisme in de wereld. Het is zo frustrerend dat ik als meisje niet even veilig over straat kan lopen als een jongen.”

‘Non-binaire mensen worden nu vaker voorgesteld als ‘speciaal’, terwijl dat juist niet de bedoeling is‘ 

Lander (16), student Economische Wetenschappen, Bertem:

“Ik voel mij een jongen en denk dat er wel duidelijke verschillen zijn tussen jongens en meisjes, zeker op vlak van kleding en gedrag. Ik ben ook opgevoed als een jongen. Dat merk ik aan mijn keuzes in sporten en kledij. Ik zie wel dat de school probeert om meer genderneutraal te zijn. Maar bijvoorbeeld bij de toiletten en tijdens de lessen lichamelijke opvoeding is er nog steeds een duidelijk onderscheid tussen jongens en meisjes. Ook wat de resultaten betreft, zijn leerkrachten strenger voor de jongens. Ze worden ook sneller gestraft. Ik denk dat vooral oudere mensen nog in hokjes denken, onze generatie doet dat al veel minder. Daarnaast vind ik dat de maatschappij non-binaire mensen nu vaker voorstelt als ‘speciaal’, terwijl dat juist niet de bedoeling is. Ik denk wel dat het belangrijk is dat erover gepraat wordt op school, maar dan minder alsof het iets ongewoons is.” 

‘Iedereen is op een andere manier vrouw, man of non-binair‘

Rebecca (16), student Humane wetenschappen-Artistieke, Kessel-Lo

“Ik denk niet dat ik als meisje-meisje ben opgevoed. Ik deed graag mee met mijn broers en wou ook stoer zijn. Ik weet dat ik me te chic voelde in nette kleren of met nagellak. Maar ik droeg wel jurkjes, roze kleren en volgde dansles. Ik voel me een vrouw, maar wat is dat eigenlijk? In het algemeen hebben vrouwen een betere emotionele intelligentie, maar er zijn veel individuele verschillen. Ik denk dat het een spectrum is en dat iedereen op een andere manier vrouw, man, non-binair of wat dan ook is. Veel mensen weten niet wat non-binair zijn betekent. Daarom vind ik dat het meer getuigenissen in de media mogen komen. Als mensen het beter begrijpen, komt er meer begrip voor.

Er wordt al veel minder in genderhokjes gedacht, ik merk zelfs al een verschil met mijn 5 jaar oudere broer. In de Pano-aflevering ‘Lieve jongens, stoere meisjes’ gaat het over hoe stereotiep we nog denken. Het confronteerde me met het feit dat ikzelf ook nog in stereotypes denk – een kleine shock. Nu probeer ik bewust niet te in man-vrouwpatronen denken. Die dingen maken me misschien wel een feminist. Er is al veel veranderd maar man en vrouw zijn nog steeds niet gelijk. Voor mij is genderdiscriminatie ook de vernedering die ik voel wanneer ik word nageroepen op straat. Het is ook de onveiligheid die ik ’s avonds voel als ik alleen moet fietsen en de opluchting dat je thuis bent.”

‘Was ik als meisje geboren, dan zou ik vandaag een totaal andere persoon zijn’

Korneel, 14 jaar, derde middelbaar Steinerschool Wijgmaal

“Het grootste verschil tussen mannen en vrouwen is volgens mij vooral fysiek, maar daar hangen automatisch bepaalde verwachtingen aan vast die maken dat je leven vaak heel anders uitdraait als jongen dan als meisje. Omdat jongens sterker zijn, wordt van hen bijvoorbeeld sneller verwacht dat ze goed zijn in sporten als voetbal, maar eens je dan geregeld in een voetbalomgeving vertoeft, wordt je karakter door heel andere mensen en ervaringen beïnvloed dan wanneer je een zachtere hobby als tekenen zou kiezen. Was ik als meisje geboren, dan zou ik vandaag een totaal andere persoon zijn. Zo kijk ik sinds mijn zesde ongelooflijk op naar mijn buurjongen. Hij is vier jaar ouder, slim en sterk, heeft Pakistaanse roots en ik zie hem als een grote broer, maar als meisje zou ik niet met hem bevriend durven zijn, denk ik. Jongens en meisjes van mijn leeftijd hebben toch vooral vrienden van hun eigen geslacht. Dat vind ik wel jammer, want zo weet je als jongen niet echt hoe meisjes denken. Toen we eens een klasgesprek hadden over waarom feminisme belangrijk is, was er maar één meisje dat haar mening durfde delen. En dan nog ging ze vooral akkoord met wat de jongens vertelden. Een klasdiscussie waar iedereen andere inzichten deelt, zou ik veel leerrijker vinden.”

‘Op sommige vlakken word ik anders behandeld als jongen’ 

Noor (15), maatschappij en welzijnswetenschappen, Mol

“Ik noem mezelf een feministe. Ik wil dat mannen en vrouwen gelijk behandeld worden – ook al zijn er biologische verschillen – en deel mijn mening hier ook over op mijn sociale media. Ik mag van mijn ouders mijn eigen keuzes maken, maar ik vind dat ik op sommige vlakken toch anders word behandeld dan een jongen. Ik mag ’s avonds in het donker bijvoorbeeld niet alleen met mijn fiets weg, en mijn broer – die twee jaar jonger is – wel. Ik ben nochtans heel blij een vrouw te zijn, hoor. Wat ik wel vervelend vind, is commentaar krijgen over hoe ik mij kleed. Of je nu basic outfits draagt, of je net superhip gestyled bent, het is precies nooit goed. Er zal altijd wel iemand kritiek hebben of je aanstaren. Gelukkig heb ik ruimdenkende vrienden. Wij vinden het bijvoorbeeld maar normaal dat je kunt kiezen of je je man, vrouw of non-binair voelt. Maar lang niet iedereen op mijn school denkt zo.”

‘Mijn meter is lesbisch. Ik ben opgevoed met het idee dat homoseksualiteit normaal is’

Marthe Cautereels (15), Latijn-moderne talen, Boechout

“Ik ben feminist. Ik zou niet weten waarom vrouwen minder dingen zouden mogen gewoon omdat ze als vrouw geboren zijn. In de middeleeuwen had je minder rechten als je uit een boerengezin kwam dan mensen uit adellijke kringen. Dat vinden we nu ook absurd. Ik vind genderongelijkheid vergelijkbaar. Het is heel dom te denken dat sommige genders minder waard zijn en dus minder rechten mogen hebben.

Ik vind het goed dat er op school ruimte is om open over gender te praten. Ook over non-binaire en transgender personen. Tijdens de RSV-dagen (relationele en seksuele vorming, nvdr.) hebben we hier interessante gesprekken over gehad. 

Mijn meter is lesbisch, dus ik ben ook opgegroeid met het idee dat homoseksualiteit normaal is. Het lijkt me belangrijk dat kinderen tijdens hun opvoeding te horen krijgen dat alle genders en geaardheden normaal zijn. Ik denk dat er naar de toekomst toe meer begrip gaat zijn in onze samenleving voor mensen die zich anders voelen en dat er minder vooroordelen zullen zijn. We geven dit soort denkbeelden door van generatie op generatie. Je zult altijd mensen hebben die er anders over denken, maar ik denk dat de meerderheid hokjesdenken achter zich zal laten.”

‘Ik vind het moeilijk om te zeggen dat ik honderd procent vrouw ben, omdat ik niet goed weet wat dat betekent’

Anna Raymenants (17), ASO-stroom Steinerschool, Kessel

‘Dat sommige mensen het niet cool vinden om feminist te zijn kan me niet schelen. Ik noem mezelf een feminist, maar ik weet er nog niet genoeg over om een woordvoerder te zijn voor de feministische beweging. Wel vind ik het belangrijk om op te komen voor gelijkheid en inclusiviteit.

Ik identificeer me als zij/haar en kleed me vaak ‘vrouwelijk’, maar ik denk dat gender op een spectrum zit. Wanneer bereik je de twee uitersten? Ik vind het moeilijk om te zeggen dat ik honderd procent vrouw ben, omdat ik niet goed weet wat dat betekent. Is dat met vriendinnen op stap gaan, wijn drinken en Twilight kijken? Dat kunnen mannen ook allemaal doen. Kinderen baren? Maar wat dan met transvrouwen of vrouwen die geen kinderen kunnen krijgen? Zij zijn niet minder vrouw, toch?

Ik weet dat er biologische, fysieke verschillen zijn, maar ik kan m’n vinger er niet opleggen wat de niet-fysieke verschillen zijn. Ik denk dat het onderscheid tussen mannen en vrouwen minder groot is dan de maatschappelijke normen ons doen geloven. Toch zullen er wel verschillen zijn, want anders zouden mensen niet in transitie gaan om te veranderen van geslacht. Transgender personen worden in sommige landen zelfs vervolgd. Als ze niet echt overtuigd zouden zijn dat ze in het verkeerde lichaam geboren zijn, zouden ze ook niet al deze risico’s nemen.’

‘Ik ben het er niet mee eens dat jongens minder zorgzaam zijn’ 

Faye De Smedt (15), Zorg & Welzijn, Boechout

‘Ik volg de richting “Zorg en welzijn”. Later wil ik verpleegkundige worden om mensen te kunnen helpen. Maar vier van de zeventien leerlingen in mijn klas zijn jongens. Dat er toch een paar jongens zijn vind ik positief, want ik vind het leuk om verschillende soorten mensen en meningen om me heen te hebben.  Veel mensen denken dat het een typische meisjesrichting is. Dat klopt niet. De jongens doen het evengoed als de meisjes in onze klas en ik ben het er niet mee eens dat jongens minder zorgzaam zijn.

Ik vind het een goede zaak dat er meer aandacht is voor genderdiversiteit en vrouwenrechten. Iedereen is hetzelfde. Wat maakt het uit of je een rok of een broek draagt? Of welk geslacht je hebt? Ik denk niet dat er veel verschillen zijn tussen mannen en vrouwen, maar soms worden ze wel anders behandeld.

In onze generatie is er veel openheid rond thema’s zoals gender en geaardheid. Ook omdat we via sociale media geïnformeerd worden dat het oké is om niet in een hokje te passen. Onlangs zei een leerkracht dat deze onderwerpen veel minder taboe zijn dan vroeger. We praten ook heel open over thema’s zoals menstrueren.’ 

‘Het valt mij op dat er naar jongens meer geluisterd wordt’

Elisa (18), student toerisme, Halle

“Vrouwendag, is dat is om vrouwen te vieren? Neen? Ah, om ongelijkheid aan te kaarten. Goed, want er zijn nog problemen. Kijk maar naar hoe in de VS de abortuswetgeving verandert. Stel je maar eens voor dat je daar ongewenst zwanger wordt en je kunt er niets aan kunt doen. Dat is een schande, vrouwen moeten dat zelf kunnen beslissen.  Ik zie ook discriminatie. Onder vriendinnen praten we over hoe meisjes soms lastig gevallen worden, bijvoorbeeld. De wereld is onveilig en soms heb ik het gevoel dat je in het leven geluk moet hebben als je niets overkomt. Wat mij ook opvalt is hoe er meer naar jongens geluisterd wordt. Als ik voorstel om naar een fuif te gaan reageert er niemand. Als een jongen hetzelfde oppert, is iedereen meteen enthousiast. Dat valt ook op bij groepswerken of tijdens de turnles. Jongens moeten extra rondjes lopen, terwijl ze zeker niet allemaal sterker zijn dan meisjes.

Natuurlijk zijn er verschillen tussen jongens en meisjes, wij hebben maandstonden en kunnen zwanger worden. Ik heb ook het gevoel dat meisjes meer verantwoordelijkheidsgevoel hebben. Ik ben vaak alleen thuis en dan zorg ik er voor dat de keuken proper blijft, en ga ik met de hond wandelen. Ik vermoed dat jongens dat minder doen, gewoon omdat het niet van hen verwacht wordt.

Thuis zijn de taken nog vrij traditioneel verdeeld, al kookt papa af en toe. Hij doet ook alle financiën. Dat wil ik later ook, een partner die dat regelt. Ik ben hetero,  maar dat is niet meer zo vanzelfsprekend als vroeger. Ik vind vrouwen soms mooi, maar wil er niets mee (lacht). Het is goed dat we vandaag makkelijker kunnen zijn wie we zijn, zeker op social media, waar je mensen kunt vinden die ook homo of trans zijn. Maar in realiteit is het niet zo eenvoudig. Op school worden kinderen gepest. Ik had een transpersoon in mijn klas en die kreeg echt heel veel scheldwoorden over zich heen. Ik vind dat dom, laat mensen toch gewoon zijn wie ze zijn en neem je tijd om ze te leren kennen.

Ben ik een feministe? Niet in de extreme zin, ik heb geen hekel aan jongens en mannen. Maar ik kom voor mezelf en anderen op. Ook als mensen me dan een bitch vinden.”