Van ‘runner’s face’ tot ‘jowls’: veroudert je huid sneller door het hardlopen?

Terwijl hardlopen steeds meer aan populariteit wint, woedt op TikTok een discussie over de mogelijke nadelen van deze sport. Een van de besproken zorgen? ‘Runner’s face’: de bewering dat je gezicht door het hardlopen sneller rimpels en verslapping kan vertonen. Maar is dit echt een probleem, of slechts een ongegronde angst die op sociale media wordt verspreid?

‘Hardlopen doet je sneller verouderen’—het is een bewering die het afgelopen jaar veel aandacht heeft gekregen op sociale media. Wat ooit begon als een nichebezorgdheid, de suggestie dat langeafstandslopers er ‘ouder’ uitzien, is nu uitgegroeid tot een hot topic. De term runner’s face beschrijft specifieke kenmerken zoals uitgeholde wangen, verslapte huid langs de kaaklijn (ook wel ‘jowls’ genoemd), en uitgesproken rimpels. Vooral op TikTok is deze bewering op de voorgrond getreden, mede door chirurgen zoals Dr. Gerald Imber, die claimt: ‘Heb je ooit een langeafstandsloper gezien zonder een ingevallen, ouder uitziend gezicht? Dat is wat er gebeurt als je veel hardloopt!’ Maar klopt die stelling?

Gewichtverlies

Hardlopen, hoewel een van de meest toegankelijke en gezonde vormen van lichaamsbeweging, heeft wel degelijk negatieve effecten op het lichaam. Zo tonen studies aan dat langdurig hardlopen, vooral op harde ondergronden, kan bijdragen aan gewrichtsslijtage en overbelastingsblessures. Wat doet deze sport precies met je gezicht? Dermatoloog Griet Voet van Clinique Dermatologie Gent stelt dat er geen wetenschappelijk bewijs is dat hardlopen daadwerkelijk bijdraagt aan huidveroudering. ‘De consensus is dat de mechanische krachten van het lopen geen invloed hebben op de veroudering van de huid’, vertelt ze. Maar als fysieke impact en zwaartekracht geen rol spelen, wat veroorzaakt dan de tekenen van veroudering?

Een belangrijke oorzaak zou gewichtsverlies kunnen zijn. ‘Langeafstandslopers hebben vaak een lagere BMI, wat kan leiden tot minder gezichtsvolume’, legt Dr. Voet uit. Langdurig hardlopen vermindert niet alleen het vet op je lichaam, maar ook het vet in je gezicht. Dit kan resulteren in hollere, meer ingevallen wangen. Wanneer gewichtsverlies te snel plaatsvindt, kan dit bovendien leiden tot verslapping van de huid. Dit fenomeen lijkt op de beruchte ‘Ozempic face’: mensen die snel gewicht verliezen door het diabetesmedicijn krijgen holle wangen en een slapper uitziend gezicht.

Vrije radicalen

Een andere oorzaak zou te maken hebben met de intensiteit van de trainingen. ‘Matige lichaamsbeweging is doorgaans een zegen voor je huid en gezondheid’, legt Dr. Voet uit. ‘Tijdens het sporten worden antioxidanten vrijgemaakt die de schadelijke vrije radicalen neutraliseren. Die vrije radicalen zijn onrustige moleculen die ontstaan tijdens de afbraak van voedingsstoffen en door celbeschadiging. Ze kunnen je huid op de lange termijn beschadigen en bijdragen aan veroudering.’

Maar let op: overdrijf je met je trainingen, dan kan het anders uitdraaien: ‘Frequente, intensieve workouts kunnen leiden tot spierschade’, waarschuwt de dokter. ‘Deze spierschade veroorzaakt een overvloed aan vrije radicalen. Te veel van deze agressieve moleculen kunnen je huid en cellen beschadigen, wat de veroudering versnelt.’

De zon is je vijand

De belangrijkste boosdoener is echter niet het hardlopen zelf, maar de zon. ‘Langeafstandslopers brengen heel veel tijd buiten door, waardoor hun huid intens blootgesteld wordt aan zonlicht’, zegt Griet Voet. ‘UV-straling is een van de grootste schuldigen als het gaat om huidveroudering.’ Dit is geen nieuw inzicht; Knack Weekend heeft eerder de schadelijke effecten van UV-stralen belicht en talloze mythen over zonnebescherming ontkracht.

‘Als je niet de juiste veiligheidsmaatregelen neemt, zul je niet genoeg beschermd zijn tegen UV-stralen’, waarschuwt de dermatoloog. ‘En dat heeft gevolgen: wie veel aan de zon wordt blootgesteld, krijgt sneller rimpels en zonnevlekken. Huidverslapping, zoals het ontstaan van ‘jowls’, is ook een direct gevolg van zonneschade. UV-stralen versnellen de afbraak van collageen en elastine, wat resulteert in een vroegtijdige veroudering en verslapping van de huid.’

Alles met mate, behalve zonnecrème

Veroudert je huid sneller door het hardlopen? Alles hangt af van je gewoonten. ‘Wil je jezelf beschermen? Dan blijft één boodschap onvermijdelijk: gebruik zonnebrandcrème, altijd en zonder uitzondering’, klinkt het bij Dr. Voet. ‘Er zijn speciale zonnebrandcrèmes op de markt voor sporters die niet in je ogen prikken tijdens het hardlopen. Maar het is niet genoeg om alleen ’s ochtends een laagje aan te brengen. In de praktijk merken we vaak dat mensen de bescherming niet herhalen. Om echt beschermd te blijven, moet je elke twee uur een nieuwe laag aanbrengen. En vergeet niet dat chemische zonnebrandcrèmes pas 15-20 minuten na aanbrengen hun volledige effectiviteit bereiken, terwijl sommige minerale filters onmiddellijk bescherming bieden. Breng dus ruim voor je training een goede laag zonnefactor aan, bij voorkeur SPF50 of hoger’, adviseert Voet.

Wat betreft ‘jowls’ en huidverslapping: deze problemen doen zich vooral voor bij snelle gewichtsafname. Als oplossing bieden botoxklinieken tegenwoordig zogenaamde ‘botox jowls lifts’. Maar opgelet: deze behandelingen spelen bijna altijd in op dit soort nieuwe onzekerheden, met als enige echte doel geld verdienen. Op TikTok circuleren ook allerlei bizarre tips, zoals het forceren van een vreemde glimlach tijdens het hardlopen om ‘jowls en de zogenaamde effecten van de zwaartekracht’ te bestrijden. 

Hoewel glimlachen tijdens het hardlopen geen kwaad kan —kijk maar naar de legendarische marathonloper Eliud Kipchoge, die altijd met een glimlach de pijn trotseert— is de beste manier om je huid te beschermen nog altijd simpel: kies voor goede zonnebescherming. Denk aan een zonnebril en een zonnecrème die je regelmatig opnieuw aanbrengt. Daarnaast geldt: alles met mate. Overdrijf niet met je trainingsschema. Zoals Dr. Voet het treffend verwoordt: ‘De voordelen van hardlopen wegen ruimschoots op tegen de nadelen. Huidveroudering is echt geen reden om je hardloopschoenen aan de wilgen te hangen.’