Onderschat en onderbelicht: wat is endometriose en hoe herken je het?

Eén op de tien vrouwen kampt met endometriose, toch laat de diagnose vaak jaren op zich wachten. Wie eraan lijdt, loopt zo onnodig lang rond met klachten als slepende vermoeidheid en helse pijn. Wat is de oorzaak van deze onderbelichte aandoening en hoe kan je de symptomen op tijd herkennen?

Wanneer het laagje slijmvlies, of toch iets wat daar heel erg op lijkt, zich niet alleen in je baarmoeder bevindt, maar ook daarbuiten heb je endometriose. Dit weefsel kan terechtkomen in de buikholte, op of in de eierstokken, of tussen de baarmoeder en de blaas of endeldarm. Net als in de baarmoeder, groeit dit slijmvlies elke maand aan, breekt vervolgens af en gaat bloeden. Het probleem ontstaat omdat het bloed niet naar buiten kan. Hierdoor krijg je ontstekingen en verklevingen in de buikholte. Het is voor wetenschappers nog onduidelijk hoe het ontstaat. Het is goedaardig, maar er bestaat helaas geen remedie, al zijn er wel behandelingen die de pijn verlichten.

Klachten en symptomen

Wat de diagnose van endometriose zo lastig maakt, is dat de klachten heel uiteenlopend kunnen zijn en de ernst van de klachten ook niet altijd gelijkstaat aan de ernst van de aandoening. Weefsel achter de baarmoeder, het hoeft niet eens zo veel te zijn, kan voor helse pijn zorgen, terwijl slijmvlies bij de eierstokken een stuk ernstiger is, maar voor minder pijn zorgt.

Pijnklachten

Niet elke vrouw heeft dezelfde klachten, dat is dus afhankelijk van de plekken waar dit slijmvlies zit. Helaas zorgt endometriose zo goed als altijd voor pijn. Dat kan vooral hevige pijn tijdens de menstruatie zijn, maar ook bij het vrijen. Pijn bij het plassen is nog zo’n vervelende bijwerking, net als een overprikkelde blaas, waardoor je veel vaker de aandrang voelt.

Vruchtbaarheidsproblemen

Bij drie op de tien vrouwen die moeilijk zwanger worden, wordt endometriose vastgesteld. Is de endometriose heel uitgebreid, dan is de kans klein dat je zonder medische hulp zwanger geraakt. 

Vermoeidheidsklachten

Veel vrouwen met endometriose hebben last van extreme vermoeidheid. De exacte oorzaak daarvoor werd nog niet wetenschappelijk vastgesteld, maar mogelijk is het te wijten aan de (chronische) pijn en de chronische ontstekingen in de onderbuik.

Prikkelbare darmklachten

Je kan last hebben van pijnlijke stoelgang, valse aandrang, constipatie en diarree, vooral tijdens de menstruatie. Dit komt vooral voor wanneer de endometriosehaarden zich op de dikke darm bevinden.

Risicofactoren

Waarom en hoe endometriose ontstaat is nog niet helemaal duidelijk. Wel zorgen een aantal factoren voor een verhoogde kans op de aandoening.

• Vrouwen met een eerstegraads familielid met endometriose hebben een grotere kans.
• Op de leeftijd van tien of eerder menstrueren
• Een langdurige menstruatie, een verkorte cyclus of hevig bloedverlies tijdens de menstruatie
• Op latere leeftijd kinderen krijgen
• Weinig kinderen krijgen
• Geen borstvoeding geven
• Een lage BMI hebben
• Roken