Fetisj of nieuwe geaardheid: zitten we in het tijdperk van de digiseksueel?

Er komen steeds meer hoogtechnologische toepassingen voor het bevredigen van seksuele behoeften op de markt. Een teken dat seks met robots meer wordt dan een fetisj, en misschien zelfs een nieuwe geaardheid?

Trouwen met een zelfgemaakte robot of het ultieme seksuele genot beleven met een 3D-bril op: nu wordt het vaak nog afgedaan als een seksuele afwijking, maar het lijkt erop dat de digiseksueel in volle opkomst is. Dat lijkt een studie van de University of Manitoba in Canada alleszins te suggereren.

‘Demiseksualiteit’, ‘panseksualiteit’, ‘bischierig’, enzovoort. Het zijn termen die zich in de loop der jaren een weg hebben gebaand naar het lexicon der seksuele oriëntaties. Volgens de experts zullen we hier binnenkort de ‘digiseksueel’ aan toe kunnen voegen, oftewel iemand die zich voor het bevredigen van de seksuele behoeften voornamelijk wendt tot moderne technieken en de virtuele wereld.

‘Mensen hebben wel eens hoofdpijn, zijn moe of hebben geen zin in seks. Die problemen heb je niet bij een robot’

Pornografische websites bieden steeds vaker 3D-materiaal aan, terwijl een online rollenspel als 3DX Chat seksuele interactie met anderen mogelijk maakt dankzij een simpele avatar. Nu al gaat de seksrobot, die onder meer kan bewegen, praten en in sommige gevallen zelfs de lichaamstemperatuur van een mens heeft, voor enkele duizenden euro’s over de toonbank. Concurrerende bedrijven vechten uit wie voor de meest realistische bedpartner in robotvorm kan zorgen. Ook de tv- en filmkijker krijgt trouwens in toenemende mate te maken met de seksrobot. Laatst waren er nog exemplaren te bewonderen in de series Westworld en Humans en in de film Ex Machina.

Robothuwelijk

Onderzoekers van de University of Manitoba in Canada voorspellen dat psychotherapeuten de komende jaren een grote toename aan cliënten kunnen verwachten die worstelen met hun digiseksualiteit. Dat doen ze aan de hand van een studie die in The Journal of Sexual and Relationship Therapy werd gepubliceerd.

‘We kunnen wel stellen dat we zijn aangekomen in het tijdperk van de virtuele seks’, meent Neil McArthur, professor aan bovengenoemde universiteit. ‘Hoe meer deze technologieën zich ontwikkelen, des te groter zal de vraag zijn en des te groter het aantal mensen dat zichzelf identificeert als digiseksueel. Steeds vaker zullen mensen hun ervaringen met deze nieuwe technologieën zien als een deel van hun seksuele identiteit. Sommigen zullen deze vorm van seks zelfs verkiezen boven seksuele interactie met andere mensen. Het lijdt geen twijfel dat de seksrobot in opkomst is. Mensen zullen in de toekomst zelfs een intense band gaan opbouwen met het robot-gezelschap.’

‘Seksualiteit is zoiets fijngevoeligs en sensueels. Totdat de robots die eigenschappen van de mens nog niet evenaren, zal de mens altijd nog wat extra’s kunnen bieden

Zo is er een geval bekend van een Chinese man van 31 die met een robot trouwde die hij voor zichzelf had gebouwd, nadat het hem niet was gelukt een vrouw te vinden. ‘De robots zullen steeds meer op maat kunnen worden gemaakt om te voldoen aan de wensen van de gebruiker en zullen in staat zijn dingen te doen die menselijke partners niet kunnen of willen doen. Hierdoor is het waarschijnlijk dat veel mensen robots gaan gebruiken bij hun primaire vorm van seksuele activiteit.’

Voormalig partner

Dat de seksrobot er inderdaad aan komt, onderschrijft ook klinisch seksuoloog Chloé De Bie, die aan de KU Leuven haar masterproef over seks met robots schreef. Toch verwacht De Bie niet dat robots de mens op korte termijn geheel zullen vervangen als het gaat om seksueel contact. ‘Daarvoor komen de robots nog niet genoeg in de buurt bij de mens’, zegt ze hierover.

‘Seksualiteit is zoiets fijngevoeligs en sensueels. Totdat de robots die eigenschappen van de mens nog niet evenaren, zal de mens altijd nog wat extra’s kunnen bieden. Maar ik geloof zeker dat seksrobots in de nabije toekomst steeds vaker zullen worden gebruikt naast seksueel contact met mensen. Dat ligt ook wel in lijn met hoe de maatschappij zich op het moment ontwikkelt: die wordt steeds meer een maatschappij waarin we zo snel mogelijk willen hebben wat we wensen. Webwinkels en de vele mogelijkheden om eten te bestellen voldoen bijvoorbeeld aan die wens. Voor de seksrobot geldt datzelfde. Mensen hebben wel eens hoofdpijn, zijn moe of hebben geen zin in seks. Die problemen heb je niet bij een robot. Die is altijd beschikbaar.’

Hoewel de seksrobot nog in de kinderschoenen staat, zijn sommige hedendaagse exemplaren al voorzien van technische snufjes als kunstmatige intelligentie en sensoren over het gehele ‘lichaam’, die reageren op aanraking. Het is zelfs mogelijk om een robot die eruit ziet als een voormalig partner te laten ontwerpen. De Android Love Doll is in staat om vijftig verschillende seksuele posities uit te voeren, terwijl het model Harmony van Abyss Creations een gesprek kan voeren met de gebruiker. Het bedrijf verwacht daarnaast binnen tien jaar een versie op de markt te brengen die kan lopen.

De Bie verwacht dat alle technische ontwikkelingen vooral de seksuele aantrekkingskracht tot de robots zullen bevorderen. ‘Als je kijkt naar de emotionele verbinding die mensen met hun huisdier kunnen opbouwen, zie je dat dat niets met seksuele aantrekkingskracht te maken hoeft te hebben. Maar ook aan levenloze dingen als een smartphone kun je je op een zekere manier gaan hechten. Ik geloof dan ook dat een emotionele band met een robot al kan ontstaan als de robot nog niet perfect op een mens lijkt, maar dat de mate waarin mensen zich seksueel aangetrokken voelen tot een robot wel groter wordt naarmate de robot er realistischer uitziet.’

Fetisj

Niet iedereen is echter overtuigd van de robot als vervanger van de mens. Een recente enquête van het Engelse onderzoeksbureau Nesta wijst uit dat de grote meerderheid nog onzeker is over seksuele omgang met robots. Slechts zeventien procent van de deelnemers aan het onderzoek gaf aan een date met een robot wel te zien zitten. Opmerkelijk: dat aantal steeg naar ruim een kwart wanneer de robot sprekend op een mens leek.

Noel Sharkey, emeritus professor kunstmatige intelligentie en robotica aan de University of Sheffield en oprichter van de Foundation for Responsible Robotics, zegt hierover: ‘In de toekomst zullen er zeker mensen zijn die gebruik maken van een seksrobot, maar die aantallen zouden best klein kunnen blijven. Op het moment wordt het gebruiken van een seksrobot gezien als een vorm van parafilie, wat het uitvoeren van afwijkende seksuele praktijken inhoudt. Dit is een noemer waaronder ook verschillende fetisjen en voyeurisme vallen. Het hebben van deze voorkeuren kan, afhankelijk van het ongemak dat iemand ervan ondervindt, als gezond ofwel als onderdeel van een stoornis worden gezien. Het is lastig om te voorspellen of digiseksuele voorkeuren ook in de toekomst als parafilie bekeken zullen worden, of dat een groeiend aantal digiseksuelen ervoor zal zorgen dat we hier anders naar gaan kijken.’

De wetenschappers van de University of Manitoba, die het onderzoek hebben uitgevoerd, waarschuwen er tenslotte voor dat digiseksualiteit schadelijk zou kunnen zijn voor relaties, met scheidingen en gevoelens van schuld en schaamte tot gevolg. Desondanks menen zij dat de impact van digiseksualiteit over het algemeen positief zal zijn. Zo wordt het voor mensen die er moeite mee hebben om een ‘echte’ bedpartner te vinden of in het verleden aan een seksueel trauma zijn blootgesteld een pak makkelijker om seksueel genot te ervaren of nieuwe seksuele ervaringen op te doen.

De Bie stipt aan dat er ook aan het gebruik van seksrobots twee kanten zijn: ‘Mensen die moeite hebben met sociale contacten kunnen zich zo bijvoorbeeld nog meer gaan isoleren. Je hoeft straks voor niets meer je huis uit. Aan de andere kant kan die veiligheid van een robot, die geen vragen stelt en geen dingen doet die je niet wil, nuttig zijn bij therapie of seksuele voorlichting. Zo kunnen robots bijvoorbeeld feedback geven over wat fijn is en wat niet. Al is het wel zaak om met dit laatste uit te kijken, omdat we niet moeten pretenderen dat voor alles één juiste manier is of dat iedereen hetzelfde fijn vindt. Uiteindelijk is elk mens anders.’