Maud Vanhauwaert (41) heeft veel gedaanten: dichter, performer en schrijver. Ter ere van de 600ste verjaardag van de KU Leuven is ze nu curator van de kunst- en wetenschapsroute die vanaf 17 mei door de stad loopt, waarbij kunstenaars en dichters nieuw werk tonen op bijzondere plekken in Leuven.
Zoektocht
‘In een vraag schuilt vaak meer schoonheid dan in een antwoord. Als dichter probeer ik voortdurend om het onzegbare in woorden te vatten. Ook wetenschappers worden gedreven door een niet-aflatende zoektocht. Maar terwijl wetenschappers vaak gericht zijn op het vinden van antwoorden, blijven dichters graag ronddwalen in de vragen zelf. Al is het contrast tussen kunstenaars en wetenschappers misschien minder groot dan we denken. Een natuurkundige vertelde me recent hoeveel collega’s teleurgesteld zijn wanneer een onderzoek voorbij is. Want eenmaal je een antwoord hebt, dringen nieuwe vragen zich op.’
Nieuwe blik
‘Disbalans is het begin van een dans. Wat ik mooi vind aan versregels in de publieke ruimte: het zorgt ervoor dat mensen met een nieuwe blik kijken naar iets dat er altijd al was. Taal dwingt ons tot het vormen van meningen en soms tot rigide denken. Maar poëzie kan de taal speels ontregelen. Door te durven twijfelen en jezelf af en toe in een onevenwicht te brengen, krijg je nieuwe perspectieven.’
Overal poëzie
‘Je hebt het stuur van je leven niet in handen. Net voor mijn achttiende had mijn vader een zwaar auto-ongeluk. Ik besefte toen dat ook het leven in een seconde een nieuwe bocht kan nemen. Ik zou willen zeggen dat ik sindsdien zo vaak mogelijk de dag pluk, maar eerlijker is dat ik vooral angstiger ben om dierbaren te verliezen. Wel probeer ik heel bewust momenten te plukken. Ik zoek als een bezetene naar poëzie in het alledaagse. Gisteren bijvoorbeeld zag ik een levend standbeeld voorbijfietsen terwijl mijn wagen muurvast stond op de weg. Dat vond ik zo’n mooi beeld, omdat normaal dat standbeeld stilstaat en de wereld rond hem beweegt. De poëzie om mij heen biedt mij lichtheid en troost.’
Het mooie aan het moederschap vind ik om exact diezelfde stapjes te kunnen zetten die miljarden moeders voor mij al hebben gezet. Het is heerlijk om in de plooien van zulke clichés te mogen vallen.
Doekjes voor het bloeden
‘De mens is wie hij is voor een ander. Of zoals Arthur Rimbaud het zo treffend schreef: ‘Ik is een ander.’ Er zit een boeiende dualiteit in hulpvaardigheid: je helpt immers ook jezelf aan een goed gevoel. Toen een Oekraïense vriend werd opgeroepen voor de oorlog, hielp ik hem aan een kogelvrij vest en gingen we samen naar de apotheek. “Heeft u iets tegen oorlogswonden?” De apotheker keek ons onthutst aan, trok wat laden open, en gaf ons windels mee. Ik denk niet dat mijn vriend er veel aan had. Het waren slechts hele kleine doekjes voor het bloeden. Misschien gaf het vooral mij en de apotheker een goed gevoel, om toch iets te kunnen doen. Bovendien hoorde ik het stemmetje van de schrijver in mij die hier een bijzonder verhaal in zag. Is altruïsme niet altijd een gemaskerde vorm van egoïsme?’
Lees ook: Auteur Lize Spit: ‘In slapeloze nachten maak ik me wel eens zorgen over mijn keuze om geen kinderen te krijgen’
Leve het cliché
‘Als moeder is het heerlijk om aan clichés te beantwoorden. Als jonge kunstenaar ben je gretig op zoek naar originaliteit en eigenheid. Het mooie aan het moederschap vind ik net om exact diezelfde stapjes te kunnen zetten die miljarden moeders voor mij al hebben gezet. Dat je kinderen je leren om opnieuw met verwondering naar de wereld te kijken is absoluut geen origineel idee – de dichter in mij zou zelfs zeggen: platgetreden – maar ik vind het nu echt heerlijk om in de plooien van zulke clichés te mogen vallen.’
Tijdens mijn zwangerschap liep ik gehoorschade op, waardoor ik nu een hoorapparaat draag. Het maakt me plots erg onzeker, maar doet me wel met nog meer begrip kijken naar de beperkingen van anderen.
Sterkte in kwetsbaarheid
‘Je beperking trekt je los van je perkje. Ik was altijd een soort zondagskind – ik ben zelfs letterlijk op een zondag geboren. Tijdens mijn zwangerschap liep ik echter gehoorschade op, waardoor ik nu langs beide zijden een hoorapparaat draag. Het maakt me plots erg onzeker. Maar het heeft me wel met nog meer begrip doen kijken naar de beperkingen van anderen. Het zijn niet zozeer onze sterktes, maar net onze kwetsbaarheden die ons allen met elkaar verbinden.’
Tegeltjeswijsheid
‘Laat het nu rusten, en hop naar het volgende. Die zin kreeg ik ooit op een tegeltje van een vriend omdat ik me vaak zorgen maak over dingen die al gepasseerd zijn. Veelal bedenk ik ook pas na een gesprek wat ik beter had gezegd. Filosoof Denis Diderot doopte dat ‘l’esprit de l’escalier’: de inzichten die je pas krijgt tijdens het afdalen van de trap, als je weer naar huis gaat. Misschien ben ik daarom ook wel schrijver geworden. Omdat het me de mogelijkheid geeft elke keer weer opnieuw te beginnen.’
Lees ook: Poëzie als therapie: vier dichters over de kracht van het juiste woord
