De jeugd neemt het heft in eigen handen: expo toont het belang van jeugdprotesten

De klimaatmarsen in België beheersen het nieuws. Jeugdprotesten zijn echter geen nieuw fenomeen. De nieuwe expo in het Huis van de Europese geschiedenis leert ons dat jongeren al decennia lang opkomen voor zichzelf en hun toekomst.

In het huis van de Europese geschiedenis loopt vanaf 1 maart de expo ‘onstuimige jeugd’. De tentoonstelling kijkt naar vier generaties jongeren die hun weg hebben gezocht in Europa. Wij kregen een rondleiding van co-curatrice Christine Dupont.

De expo start in de jaren veertig, net na de Tweede Wereldoorlog . Europa was bezig aan een heropbouw. De jongeren waren ontevreden over het feit dat zij moesten helpen bij het heropbouwen van dingen waar ze niets mee te maken hadden. Dankzij de babyboom groeide de groep jongeren exponentieel. Bijgevolg waren er meer mensen die gingen studeren. ‘De jongeren werden daardoor meer gepolitiseerd en wilden hun stem laten horen,’ zegt Christine Dupont, co -curatrice van de expo. Ook rock-‘n-roll hielp jongeren zich af te zetten tegen hun conservatieve ouders.

Jongeren zijn vaak het eerste slachtoffer van crisissen.

Het tweede deel van de expo gaat over de jaren zestig. Jongeren begonnen zich te onderscheiden op vlak van mode, muziek en gingen het gevecht aan met de huidige systemen. In 1968 meldde de CIA, in het rapport ‘Restless Youth’, aan toenmalig Amerikaans president Johnson, dat er verschillende jeugd- en studentenbewegingen op gang kwamen. De studenten wilden meer vrijheid. ‘Deze bewegingen hebben de manier waarom universiteiten georganiseerd waren compleet veranderd. In de communistische landen hebben ze zelfs meegewerkt aan de val van een aantal regimes,’ aldus Christine.

Tot de jaren tachtig had de jeugd nooit veel inspraak in beslissingen die hun levens zouden beïnvloeden. ‘Ze zijn echter vaak het eerste slachtoffer van crisissen,’ zegt Christine. Bij de economische crisis in de jaren tachtig waren het de jongeren die het moeilijkst een job vonden. Verschillende protestbewegingen vormden zich en kwamen op straat. De jeugd uitte ook op andere manieren zijn onvrede over het systeem. De punk maakte zijn intrede in de muziekwereld. In de muziekteksten hadden ze kritiek op het systeem. Ook seks werd belangrijker. Jongeren hadden vaker seks voor het huwelijk en waren minder conservatief. Ondertussen maakte aids heel wat slachtoffers, wat een grote impact had op de jongeren.

Sociale media heeft de manier waarop de jeugd zich manifesteert compleet veranderd.

In de jaren tweeduizend verandert de manier van protesteren. De nieuwe generatie jongeren zoekt naar zijn identiteit en gebruikt verschillende kanalen om zijn stem te laten horen. Sociale media heeft de manier waarop de jeugd zich manifesteert compleet veranderd. Ze zijn politiek actiever en ondernemender. Ze vechten voor gelijkheid tussen jong en oud. En proberen bij gebrek aan werkgelegenheid meer hun eigen bedrijf en merk uit te bouwen.

De kracht van de jeugd

De jeugd die protesteert is niet nieuw. In het rapport van de CIA in 1968 staat dat de jeugd al duizenden jaren vormen van protest toont. Ze kijken veel meer naar hun toekomst dan volwassenen. Daarom is het logisch dat ze meer protesteren tegen de huidige gang van zaken. En dat gaat niet onopgemerkt voorbij. ‘In de jeugd zit iets fris en creatief. Ze gaan geen taboes uit de weg en zijn minder beïnvloed door ideologieën of politieke waarden. Jeugdbewegingen maken meer indruk omdat ze kleurig zijn, provocatief zijn en visuele middelen gebruiken. En ze volgen de regels niet,’ aldus Christine.

Door zo in te gaan tegen de heersende ideeën, stoten ze heel wat mensen voor de borst en krijgen ze meer aandacht dan ze zouden hebben gekregen als ze braaf in de pas hadden gelopen. Zo ook met de klimaatmarsen: ‘het effect van spijbelen nu bij de klimaatmarsen is gigantisch. De impact van een manifestatie op zondagmiddag zou minder groot zijn’, aldus Christine.

Zal de generatie van 2018 binnenkort ook zijn eigen expo krijgen?