Auteur Tim Gouw werd thuisblijfvader: ‘Wat gebeurt er als je stopt met betaald werk verrichten? Valt daar voldoening uit te halen? En status?’

Hoe is het om als man fulltime voor je kinderen te zorgen terwijl je vrouw kostwinner is? En waarom zou je dat überhaupt willen? Tim Gouw, thuisblijfvader van een dochter (5) en een zoon (3), vertelt er uitgebreid over in zijn boek ‘de Thuisblijfvader: waarom mannen net zo goed voor hun kinderen kunnen zorgen’. Hieronder lees je een voorpublicatie.

Sinds kort staat LinkedIn het toe dat je ‘thuisblijfouder’ bent. Dat noemen ze een periode van ‘professionele inactiviteit’. Daarvoor was je gewoon werkloos voor de buitenwereld, dus deze optie voor het onderbreken van mijn carrière komt als geroepen. Toch durf ik het niet aan te passen op mijn profiel uit angst voor, ja, waarvoor eigenlijk? Nadat ik besloten heb om thuis te gaan zitten met een baby was het eerste wat mijn moeder zei: ‘O schat, en je pensioen dan?’ Mijn ouders hebben samen een hoop waarde – op papier tenminste – in stenen verzameld en daarom merk ik vaak op dat dát toch mijn pensioen is, maar dat maakt hun zorgen er niet minder op.

De eerste maanden dat ik thuis ben herinnert ze mij er elke keer aan als we op vrijdagochtend ons vaste belmomentje hebben: ‘Wanneer ga je eigenlijk weer aan het werk?’ Werk. Veel mannen halen er een groot deel van hun eigenwaarde uit. Geen werk betekent dus blijkbaar geen identiteit. Geen trots. Werk betekent status, sociale contacten, ontwikkeling, inkomen en ertoe doen. Dat lees ik in het boek Het is tijd man van Jeroen Biegstraaten en Rob van Drunen. Tenminste, dat zou niet zo hoeven zijn, maar is in de praktijk meestal wel wat er in de maatschappij verondersteld wordt. Waar de een er het grootste gedeelte van zijn leven van geniet, zit de ander zijn tijd uit, wachtend op het zuurverdiende pensioen. Maar wat gebeurt er met je als je als man helemaal stopt met betaald werk verrichten en je voornaamste zorg is dat de kinderen in leven blijven? Valt daar voldoening uit te halen? En een beetje status zou ook mooi meegenomen zijn.

Vroeger wilde ik Hugh Grant, de acteur, worden. Of tuinman. In die volgorde. Dat schreef ik altijd in de vriendenboekjes van klasgenoten. Als jongetje zag ik samen met mijn ouders de film Four Weddings and a Funeral en ik wist gelijk wat mij te doen stond om te slagen in het leven: een ogenschijnlijk stuntelige goedzak met een Brits accent nadoen. Dat idee hield niet lang stand. Nadat ik tijdens de inloopdag van de lokale amateurtoneelvereniging al improviserend twee meisjes aan het huilen bracht in een scène waarin ik een groenteboer met een geheugenprobleem probeerde te spelen, werd vrij snel duidelijk gemaakt dat ze er geen plek voor mij hadden. Ook een taalkamp in het Engelse kustplaatsje Torquay, nota bene de plek waar John Cleese de briljante serie Fawlty Towers bedacht, mocht niet baten. De Nederlandse tongval overwon. Mijn acteerambities ten spijt kreeg ik geen rol in de schoolmusical. Tenminste, geen echte.

Meester Hans, de man die al jaren de achtstegroepers onder zijn hoede nam, had schijnbaar willekeurig wat zinnetjes van bestaande rollen in het aangekochte script met een gele stift gemarkeerd. Die waren voor mij. Zo was ik in de openingsscène een bezorgde vader zonder tekst en zette ik even later met beginnende baard in de keel als verdwaalde leerling vals een lied in: ‘Het is donker in het bos en het onweert erop los.’ (Nu weet ik niet meer precies het verhaal van de musical, maar waarom zou je een groep kinderen op eigen houtje het bos in sturen, als het onweert?) En terwijl mijn klasgenoten op een gegeven moment gingen stappen in het dorp, voor het eerst dronken werden en erop los flirtten,
maaide ik mijmerend het grasveld in de achtertuin van mijn ouders. Wanneer zij aan het werk waren, stelde ik me vaak voor de baas in huis te zijn. Door bijvoorbeeld onze schoonmaakster instructies te geven. Mijn moeder schreef voor haar altijd op een blocnote wat ze die dag gepoetst wilde hebben en dan voegde ik daar zo nauwkeurig mogelijk in haar kaarsrechte handschrift ‘De spinnen in het houthok tellen’ en ‘Alle boeken op kleur zetten’ aan toe. Voordat ik naar bed ging, checkte ik zelf nog even of de deuren van ons huis op slot zaten – vooral wanneer mijn vader voor z’n werk een nachtje weg was.

Mijn jongere broertje gaf ik regelmatig opdrachten. Dan moest hij weer eens een paar door mijzelf bedachte rekensommen oplossen en kon hij bij mij komen als hij ermee klaar was en kreeg hij eensticker. Ik vond het heerlijk om door reclamefolders te bladeren, die van de diepvriesman (‘al meer dan 50 jaar dé expert op het gebied van vriesverse producten voor thuis’) in het bijzonder. Van de aanblik van zoveel soorten gepaneerde vis en kip ging voor mij als kind iets rustgevends uit.

Uren kon ik staren naar diepgevroren aardappelpartjes in de vorm van blije gezichtjes en ijsjes met namen als ‘tropische ijslolly inclusief vrolijke verrassing in bewaarkistje’. Een curiositeit die ik overigens deelde met de opa aan mijn moeders kant. Zodra er een vers pak folders door de brievenbus kletterde, ging hij aan de slag. Tergend traag bladerde hij geroutineerd door de papieren vodjes heen. Bestuderend, turend en soms omcirkelend. En net als ik gaf hij vervolgens geen cent uit. Zuinig, op het vrekkige af. Ook later toen ik ging studeren en daarna samenwonen, bleef ik het lastig vinden om geld uit te geven. Liever
potte ik alles op en zat ik thuis een boek te lezen dan maar iets te spenderen aan een dure telefoon of all-inclusive vakantie op de Canarische Eilanden. ‘Bezit baart zorgen’ en ‘kijken kost niets’ waren jarenlang mijn motto’s, en nu ik thuiszit met een baby en geen geld verdien, is dan ook mijn grootste angst dat de schraalhans in mij hoogtij gaat vieren. Geen werk betekent geen eigen inkomen, de status toebehorend aan een werkloze en sociale contacten die zich beperken tot de moeders van de babydansgroep waar ik één keer per week nog voordat de les begonnen is uitgeput aan deelneem. Laat ik eerlijk zijn: het was
best even wennen om veruit het grootste gedeelte van de dag alleen met een baby van acht maanden door te brengen.

De Thuisblijfvader, Tim Gouw, Fontaine Uitgevers, € 22,99