Adoptiemoeder of pleegmoeder: vier ándere moeders vertellen

Op 8 mei is het Moederdag en dan denken we al snel aan biologische moeders, de vrouwen die ons op de wereld zetten. Maar er zijn meer manieren om te moederen. Van de alleenstaande voogd tot de pleegmama van een groot gezin: vier bijzondere verhalen, verteld door de moeders of hun kroost.

Ayala

Ayala (22) viert dit jaar Moederdag met haar oma Paula (78) en haar meter Iris (51). Sinds het overlijden van haar moeder zoekt ze in deze twee vrouwen een nieuwe moederfiguur.

“Begin september overleed mijn mama aan borstkanker. Ik probeer nog steeds te verwerken dat ze er niet meer is. Ik deelde alles met haar, liefdesperikelen of stress over mijn studie, en we belden regelmatig. Tijdens de afgelopen examenperiode zat ik vaak met mijn telefoon in de hand, klaar om haar te bellen, om enkele seconden later te beseffen dat ze er niet meer is. Soms heb ik het nog altijd niet door.

Niet alleen het gemis van mijn moeder is groot, ook mis ik een moederfiguur. Ik woon bij mijn papa en ik heb veel aan mijn lief, maar dat zijn toch andere vormen van liefde. Ik mis een zorgende mama in mijn leven. Ik heb niet het gevoel dat ik alles al weet, zoals hoe je een huishouden runt. Ik studeer nog en woon nog thuis. Soms vind ik het lastig om met andere moeders te interageren, als ik merk hoe beschermend ze zijn tegenover hun kinderen. Die bescherming lijk ik te hebben verloren.

Ik kan wel terecht bij mijn oma en meter. Het zijn twee mensen die voor mij zorgen. Ze kennen mij niet door en door zoals mijn mama me kende, maar ze zijn mijn vangnet. Hun liefde komt voor mij het dichtst in de buurt van die onvoorwaardelijke moederliefde. Ik voel me ook erg met hen verbonden. Mijn mama zei altijd dat ik op mijn oma leek, dat ik haar creatieve aard had. En met mijn meter deel ik sommige karaktertrekken, zelfs eigenschappen die mijn mama niet had.

Mijn meter is de zus van mijn mama. Ze staat dichter bij mijn generatie dan mijn oma en met haar kan ik soms uren aan de telefoon hangen. Ze heeft zelf nooit kinderen gekregen, maar ze nam het peetouderschap over mij op zich. Als kind hoorde ik ooit dat de officiële rol van peetouders inhoudt dat ze voor een kind zorgen als de echte ouders overlijden en in mijn geval voelt dat wel een beetje zo.

Mijn oma zoek ik ook vaak op. Als ik bij haar ben, voel ik me verbonden met mijn mama. In haar gezicht, bewegingen en manier van doen zie ik mijn eigen mama terug. Ik vind haar ook ‘de moeder des moeders’. Ze had zelf vijf kinderen en is het verzorgende type in onze familie. Bovendien zie ik haar als rolmodel. Ze verloor zelf haar moeder aan borstkanker toen ze ongeveer mijn leeftijd had. Ze was op dat moment zwanger van mijn mama. Mijn oma is het bewijs dat je intens verdriet kunt overleven, niet verbitterd raken en nog altijd zoveel liefde kunt geven.”

Cynthia

Cynthia (44) is de biologische mama van Dylan (25), Kenneth (23) en Anke (16), maar ook pleegmama van Zoë (23), Sara (18), Matteo (12), Sofie (12) en Louise (5).

Cynthia: “Ik wilde altijd al een groot gezin, maar na mijn derde kind twijfelde ik. Anke is geboren met een zware beperking. Na haar geboorte waren mijn man en ik bang om bij een volgende zwangerschap opnieuw dat risico te lopen. Enkele jaren na Ankes geboorte had ik een poetshulp die een pleegdochter had, Zoë, maar hun relatie liep stroef. Op een dag kreeg ik een telefoontje van Zoë’s pleegzorgbegeleider. Of ik het meisje voor drie weken kon opvangen? Ik viel uit de lucht, maar ging toch in op de vraag. En na een week wist ik al dat ze hier nooit meer zou vertrekken. Zoë voelde zich hier meteen thuis en intussen zijn we tien jaar verder.

In 2015, vier jaar nadat Zoë arriveerde, besloot ik er nog een pleegkind bij te nemen. Sara en haar broertje Matteo – toen elf en vijf – verbleven in een opvanghuis voor kinderen. Sara kwam bij ons komen, maar ik vond het erg dat een broer en zus gescheiden werden, dus namen we een half jaar later ook Matteo in huis.

Vijf jaar geleden kwam Louise erbij. Ze was drie maanden oud. Mijn man en ik hadden ons toen opgegeven als crisispleeggezin. Crisisgezinnen hebben de flexibiliteit om heel snel op dringende vragen in te spelen, vaak voor een korte termijn. Maar uiteindelijk bleek het verblijf van Louise niet van korte duur.

Vorig jaar arriveerde ons vijfde pleegkind, Sofie. Nadat haar moeder haar niet meer wilde ophalen van school, werd ons gevraagd of wij haar een week wilden opvangen. Door een tekort aan pleeggezinnen werd er nadien geen permanent gezin voor haar gevonden en is ook zij gebleven. En zo kom ik aan dat grote gezin. Zelf ben ik enig kind, en hoewel ik dat altijd leuk vond, verlangde ik misschien onbewust naar iets anders?

Ik kan goed met tieners om, dat komt vooral door mijn job. Ik heb een zorgboerderij waar ik therapie geef met paarden aan jongeren en volwassenen met een beperking of psychische problemen. Mijn kinderen helpen ook mee in de boerderij én ze rijden allemaal paard. Ze zijn dan therapeutisch aan het werk zonder dat ze het doorhebben. Dat is nodig, want pleegkinderen hebben een rugzak. Soms ervaren ze triggers die hen aan vroeger doen denken. Dan wil ik weten wat er juist scheelt en hoe ik die situaties voortaan kan voorkomen. Dat vind ik mijn plicht als mama, naast er gewoon zijn voor mijn kinderen en hen liefhebben. Ik maak geen onderscheid. Pleegkinderen, biologische kinderen: ik zie hen allemaal even graag.”

Houssine

Houssine (13) werd geboren in Casablanca, Marokko. Hij veranderde al twee keer van gezin: kort na de geboorte kreeg hij een voogd toegewezen, maar die overleed toen Houssine vijf was. Vandaag woont hij in Hasselt bij Hassania (61), de zus van zijn overleden voogd.

Hassania: “Mijn zus, die net als ik Marokkaanse roots heeft en in België woonde, kreeg dertien jaar geleden de voogdij over Houssine. Zijn ouders, die in Casablanca woonden, wilden hem een beter leven geven en zo belandde hij in België. Maar toen Houssine vijf was, is mijn zus gestorven. Dat was een schok voor onze familie en ik was er, net als mijn mama, kapot van. Na haar dood maakte mijn moeder zich ook zorgen om Houssine. Wie ging nu voor hem zorgen?

Zelf had ik geen kinderen en ook geen partner, dus besloot ik de jongen in huis te nemen. Ik had altijd wel kinderen gewild, maar het was er nooit van gekomen. Twee maanden na het overlijden van mijn zus woonde Houssine bij mij. Dat vond ik meteen geweldig fijn. Vroeger zei ik altijd dat ik een zoon wilde en nu had ik Houssine, maar uiteraard was het aanpassen in het begin, voor ons allebei. Ik was nog volop in de rouw om mijn zus, en ineens zou ik haar zoon grootbrengen. Hoewel ik zelf uit een groot gezin kom en vroeger voor mijn jongere broers en zussen zorgde, was het toch anders met Houssine, die zelf veel te verwerken had. Ik ging met hem naar een psycholoog en moest vaak op gesprek bij zijn leerkrachten, omdat het niet makkelijk was op school.

Onze band is door de jaren heen sterk gegroeid. Hij is nu echt mijn eigen zoon. Ik gooi geen enkel knutselwerkje weg dat hij de voorbije jaren voor Moederdag maakte. Hij ziet me als zijn mama en hij noemt mij mammieke. De hele dag door. Mammieke dit, mammieke dat. Als ik iets zeg dat hij niet wil horen, is het mammiekeee met een lage stem en een diepe zucht. (lacht)

Ik wil het beste voor mijn zoon. Ik wil hem goed opvoeden en hem onze Marokkaanse cultuur en islamitische religie meegeven. Maar vooral wil ik hem steunen in wat hij wil doen. Houssine wil later kok worden. En volgend jaar begint hij aan de middelbare school. Dus ga ik hem straks inschrijven in de koksschool. Zodat hij zijn droom kan najagen.”

Dara

Toen Dara (22) veertien was, scheidden haar ouders. Haar moeder verhuisde met haar nieuwe vriend naar het buitenland, waardoor Dara nu opgroeit bij haar papa en Kristien (52), haar plusmama.

Dara: “Opeens zat er een vrouw aan de ontbijttafel. Het was de eerste keer dat ik Kristien ontmoette, intussen zes jaar geleden. Het klikte meteen en ik vond haar de leukste vrouw die papa al mee naar huis had gebracht. Omdat ik zijn geluk niet in de weg wilde staan, maakte ik er nooit een probleem van als hij een date mee naar huis nam. Zelf zegt Kristien dat ze met mijn papa is blijven afspreken omdat zij en ik meteen zo goed met elkaar opschoten. (lacht) Ik noem haar trouwens Kristien. Ze haat het woord ‘stiefmama’ en ze noemt mij haar plusdochter.

Ik bewonder Kristien omdat ze het altijd voor elkaar kreeg om voor zichzelf en haar kinderen te zorgen zonder afhankelijk te zijn van iemand. Kristien heeft twee kinderen, maar wij hebben nooit samengewoond omdat zij al wat ouder zijn. Ze heeft mij ook al veel geleerd over zelfstandigheid en hard werken. Als ondernemer, Kristien is boekhouder, is ze echt een vrouw die van aanpakken weet. Zelfs ’s zondags zoekt ze uit waar we kunnen gaan wandelen of welke expo we kunnen bezoeken.

Ik kan altijd bij haar terecht. Kristien is oprecht betrokken bij mijn leven en volgt mijn studie hard op. Zij merkt het ook sneller op dan mijn mama als er iets scheelt. Dan checkt ze even wat er speelt. Mijn mama is niet altijd op de hoogte van mijn leven omdat ze in het buitenland woont. We hebben geregeld contact, maar hangen niet wekelijks aan de telefoon.

Mijn mama verschilt heel erg van Kristien, maar het zijn allebei lieve mensen. Ze zijn allebei verliefd geworden op mijn papa en zien mij graag. Dat hebben ze met elkaar gemeen.

Kristien is heel betrokken bij mijn leven, maar komt niet tussen in mijn opvoeding. Dat vindt ze mijn papa’s taak. Mocht ik door haar zijn opgevoed, dan was ik een heel andere persoon geworden. Zij heeft haar kinderen met veel structuur en orde opgevoed, terwijl mijn papa mij meer vrijheid gaf om mijn zin te doen. Toch zal Kristien mij nooit de les spellen. Dat maakt het ook makkelijker om dingen tegen haar te zeggen. Ik heb zelden het gevoel dat ik iets moet verzwijgen, soms voelt het eerder alsof ik tegen een vriendin spreek. Ik zou waarschijnlijk sneller iets toevertrouwen aan Kristien dan aan mijn papa, maar dat komt ook omdat we allebei vrouwen zijn.” (lacht)