Hoe komt het dat het water rond landen als de Bahama’s, Dominicaanse Republiek en de Filippijnen zo schoon oogt, maar op de meeste andere plaatsen troebel en bruingrijs?
Het is de droomvakantie van velen: zonnebaden op een zacht zandstrand en tussendoor een verfrissende duik in kraakhelder zeewater. In de Noordzee kan je dat laatste alvast niet vinden, maar ook op zonnige plaatsen zoals de kust van Californië is het water alles behalve helder. Hoe komt het dat het water rond landen als de Bahama’s, Dominicaanse Republiek en de Filippijnen zo schoon oogt, maar op de meeste andere plaatsen troebel en bruingrijs?
Anders dan we in eerste instantie zouden denken, betekent troebel water niet per definitie dat het vuiler is. De vekleuring van het water heeft andere en meerdere oorzaken.
De draaiende aarde
In de eerste plaats heeft het te maken met de draaiing van de aarde waardoor het water in de oceanen van west naar oost beweegt. Langs bepaalde kusten betekent dit dat warm water richting de oceaan drijft terwijl het koude water afkomstig uit diepere delen van de oceaan richting kust gevoerd wordt. Dit koude water sleept sedimenten mee met als gevolg water met een bruinige kleur. Dit gebeurt bijvoorbeeld in de Stille Oceaan waardoor het water voor de kust van het westen van Noord- en Zuid-Amerika en voor de oostkust van Japan en Australië zo onzuiver oogt.
Maar dat is maar een deel van de verklaring. Want hoe kan het dat het water rond de Bahama’s en de Dominicaanse Republiek zo transparant is terwijl daar precies hetzelfde gebeurt? Dat komt dan weer doordat er rond die eilanden riffen en andere natuurlijke barrières liggen die de golven breken. Tegen de tijd dat het water bij de kust komt is de kracht verdwenen en sleept het geen zand, schelpjes en andere sedimenten meer mee.
Schelpjes en dood koraal
Ook daarmee is de vraag niet helemaal beantwoord. Het water rond Hawaii, de Filippijnen en de Turks- en Caicoseilanden oogt benijdenswaardig helder en toch worden de golven er niet gebroken. In tegendeel, Hawaii is niet voor niets zo’n geliefde bestemming voor de surfers: de golven kunnen er flink hoog zijn. Hoe is dat mogelijk?
De verklaring moeten we zoeken in wat er in het water zit en niet hoe het beweegt. De sedeminten die hier voor de kust liggen – zoals schelpjes en stukjes dood koraal – zijn zo zwaar dat ze niet makkelijk meegevoerd worden in de stroming. Gebeurt dit toch – bijvoorbeeld wanneer het erg hard waait – dan zakken ze snel weer naar de bodem en is het water snel weer helder. De kleine zandkorreltjes die voor de kust van Californië op de oceaanbodem liggen, drijven veel makkelijker mee en blijven langer in het water.
Troebeler en schoner
Troebel water betekent overigens niet altijd dat het minder schoon en ongezonder is. Vaak is het tegendeel waar: troebel water bevat veel meer voedingsstoffen waardoor er meer fytoplankton en zoöplankton in voorkomt. Fytoplankton produceert niet alleen grote hoeveelheden zuurstof, maar is ook een belangrijke voedselbron voor allerlei dieren.
Misschien een kleine troost wanneer u niet bij de Bahama’s, maar voor de Belgische kust in het water duikt.
