Een gewelddadig koppel in je vriendengroep? ‘Kijk niet weg’

Lang niet alles in de liefde is rozengeur en manenschijn: om de 3 dagen sterft er in België iemand aan de gevolgen van partnergeweld. De politie ontvangt jaarlijks ongeveer 40.000 aangiftes. Geweld dat op zo’n grote schaal plaatsvindt, blijft vaak niet onopgemerkt, maar ingrijpen vinden we als buitenstaander niet gemakkelijk. Lees de warme oproep van Beweging tegen Geweld – vzw Zijn om niet meer weg te kijken.

Onderzoek toont aan dat slachtoffers van partnergeweld gemiddeld pas na 35 incidenten aangifte doen bij de politie. Dit betekent dat ze minstens 2 jaar in een gewelddadige relatie zitten vooraleer ze hulp zoeken. Dat is natuurlijk veel te laat: het geweld heeft zich dan al zo in de relatie genesteld dat het moeilijk is om dit nog om te keren. Wij, bij de Beweging tegen Geweld – vzw Zijn, geloven dat het mogelijk is om vroeger in te grijpen. Er is altijd wel iemand getuige van het geweld; een buur, vriend(in), familielid,… Net deze getuigen kunnen die een belangrijke rol spelen in het vroeger opsporen en aanpakken van geweld.

Je wilt je niet moeien. Je weet niet wat je moet zeggen. Je hebt schrik om zelf betrokken te geraken bij de ruzies… Maar een klein gebaar kan een gigantisch verschil betekenen.

Vaak zijn de mensen die in een gewelddadige relatie zitten als kind getuige geweest van het geweld tussen hun ouders. Dat dragen ze hun leven lang mee. Zelfs als de kinderen niet aanwezig zijn wanneer het geweld zich afspeelt, zien zij de gevolgen en voelen zij de spanning tussen hun ouders. De gevolgen kunnen heel ernstig zijn voor de ontwikkeling van kinderen. Het is immers van primordiaal belang om te kunnen opgroeien in een veilige omgeving, een omgeving zonder angst.

Steeds horen wij hetzelfde: “Waarom deed niemand iets?”, of: “Mijn tante wist het, de leerkracht wist het, onze buren hoorden het keer op keer, maar toch greep er niemand in en heeft niemand ooit gevraagd hoe het met ons ging.”

We begrijpen wel dat dit niet gemakkelijk is. Je wilt je niet moeien. Je vindt dat dit privé is. Je weet niet wat je moet zeggen. Je hebt schrik om zelf betrokken te geraken bij de ruzies… Maar een klein gebaar kan een gigantisch verschil betekenen.

Niet zo lang geleden vertelde een jonge vrouw ons het verhaal van één van haar eerste relaties. Het koppel ging vrij snel samenwonen. In het begin ging alles goed, maar daarna kwamen er steeds vaker steeds gewelddadigere ruzies. De huisraad werd aan stukken gegooid en er vielen al eens klappen. Op een avond klopte de buurvrouw aan. Ze riep aan de voordeur: “Alles oké hier? Of moet ik de politie bellen?” Het koppel schrok en stopte met ruziën.

De volgende ochtend sprak de buurvrouw de jonge vrouw aan. Ze vertelde dat haar ooit hetzelfde was overkomen, maar dat niemand haar ooit had geholpen. Daarna raadde ze de jonge vrouw aan om goed na te denken over haar relatie en niet bij de pakken te blijven zitten, net zoals zij had gedaan. Even later zette de jonge vrouw de relatie stop en vandaag is ze gelukkig getrouwd en heeft ze twee kindjes.

Ingrijpen betekent niet dat dergelijke koppels uit elkaar moeten gaan, wel dat het geweld moet stoppen. Voor hen én voor de eventuele kinderen.

Je kan dus als getuige wel degelijk iets belangrijks betekenen in het leven van de mensen om je heen. Je kan koppels die in de problemen zitten helpen en ondersteunen. Dat betekent niet dat die koppels uit elkaar moeten gaan, wel dat het geweld moet stoppen. Voor hen én voor de eventuele kinderen.

We weten dat dit niet eenvoudig is en verwachten van mensen in de omgeving ook niet dat zij het geweld oplossen of hulpverlener worden. Dat is niet hun rol. We vragen enkel om in je eigen omgeving de hand uit te reiken naar koppels die er zelf niet uitkomen.

Om die vraag te ondersteunen lanceert de Beweging tegen Geweld – vzw Zijn de campagne #KIJKNIETWEG. Daarin willen we getuigen aanspreken en ondersteunen om dankzij enkele kleine dingen iets aan het geweld te doen. Zo vind je op onze website verschillende tips over hoe je het beste kan handelen, en hoe beter niet. Simpele dingen die het verschil maken, dat is bijvoorbeeld aangeven dat het koppel bij jou terecht kan, vragen of je iets kan doen of eerder praktisch zaken, zoals een slaapplaats aanbieden.

Je ziet het: dit zijn zeker geen wereldschokkende dingen. Maar voor wie vastzit in een spiraal van geweld, kunnen ze wel een belangrijke houvast zijn. Kijk dus, wanneer je geconfronteerd wordt met partnergeweld in je omgeving, niet meer de andere kant uit. Want jouw kleine daad betekent misschien wel een wereld van verschil.

Koen Dedoncker

Beweging tegen Geweld – Vzw Zijn

Voor meer info: www.vzwzijn.be