‘Er zijn te weinig studies om met harde feiten aan te tonen of de beha al dan niet nuttig is’

Van een bescheiden AA tot een royale F: de beha is en blijft de norm in onze maatschappij. Waarom? Een gesprek met expert Dr Lloyd Nanhekhan.

Of we nu de beha massaal aan de wilgen hangen of er uit vrees zelfs mee gaan slapen: de status van de beha staat vandaag weer ter discussie. Dokter Nanhekhan, als plastisch chirurg verbonden aan het UZ Leuven, is glashelder: al is de beha voor veel vrouwen een letterlijke steun en toeverlaat, niet iedereen heeft er eentje nodig. ‘Alles hangt af van de anatomie van de vrouw in kwestie.’

Daarvoor zijn twee factoren heel belangrijk: de grootte van de borst en de elasticiteit van de huid. ‘Als je onderhuidse vetlaag niet zo stevig is, gaat de borst sneller hangen en komt er veel gewicht op je schouders terecht. In dat geval is een beha erg handig. Met een stevige vetlaag zijn je borsten in principe voldoende stevig om zelfstandig rechtop te staan. Zelfs tijdens het sporten kan een strakke top dan voldoen.’

Te weinig onderzoek

Toch wordt de beha door de overgrote meerderheid van de vrouwen gedragen, ook door vrouwen met kleine en stevige borsten. Er heerst dan ook veel onwetendheid. Voor een kledingstuk dat zo massaal en trouw gedragen wordt, zijn er opvallend weinig studies over het hoe en waarom.

Ook specialist Nanhekhan geeft toe dat de beha geen populair onderzoeksitem is. ‘Er zijn amper studies om met harde feiten aan te tonen dat de beha al dan niet nuttig is. Eigenlijk is er maar één echt bekend onderzoek, en zelfs daarvan zijn de resultaten bedenkelijk.’

Nanhekhan verwijst naar het vaak geciteerde Franse onderzoek waarmee sportarts Jean-Denis Rouillon enkele jaren geleden de pers haalde. Samen met zijn collega-onderzoekers volgde hij sinds 1997 een groep van 330 vrouwen tussen de 18 en 34 jaar. Uit metingen bleek dat de borsten van de behaloze vrouwen doorheen de jaren minder gingen hangen dan die van de ondersteunde exemplaren.

De reden zou zijn dat beha’s de aangroei van natuurlijk ondersteunend borstweefsel tegengaan. Maar omdat er zo weinig bekend is over de onderzochte vrouwen en omwille van de wel zeer bescheiden steekproef, wordt het onderzoek zowat overal als onrepresentatief en onbetrouwbaar geclassificeerd. Bovendien zou het onderzoek nog lopen en is het onmogelijk om de studie al in te kijken.

Fabeltjes en halve waarheden

Er duiken wel vaker mythes op. Zo zou de beha niet alleen je borsten doen hangen, maar zelfs kankerverwekkend zijn. Niets van aan, benadrukt dokter Nanhekhan. ‘Pure onzin, er zijn geen betrouwbare onderzoeken die dat staven. Wel kan een te strakke beha de lymfestroom afknellen, maar dat geldt voor elk kledingstuk. Een te strakke riem kan even problematisch zijn.’

Dat brengt ons bij het grote probleem: heel veel vrouwen dragen de verkeerde beha. Volgens een onderzoek uit 2011 opgesteld door lingeriefabrikant Van de Velde zou 70% van de vrouwen een verkeerde maat dragen.

Een fenomeen dat dokter Nanhekhan maar al te goed kent. ‘Ik krijg vaak vrouwen over de vloer die geen idee hebben van welke cupmaat of omtrek ze hebben. Terwijl dat natuurlijk heel belangrijk is. Een te grote of te kleine beha dragen heeft weinig zin.’

Rondborstige maatschappij

Maar er is meer dan het medische aspect alleen. De behaloze borst is amper in het straatbeeld te zien. We zijn zo gewoon geraakt aan de vormen die een beha creëert dat een stijve tepel vreemde blikken oplevert. ‘Vooral de decolleté vinden veel vrouwen belangrijk’, aldus Nanhekhan. ‘Een beha zorgt voor een push-up effect en doet je borsten groter lijken. Bovendien voelen veel vrouwen zich zekerder en aantrekkelijk in sexy lingerie. Dan gaat het puur om het esthetische. Ik denk dat daarom zoveel vrouwen een beha dragen, ongeacht of ze er eentje nodig hebben.’ ‘Gek eigenlijk hoe snel de beha ingeburgerd is geraakt’, gaat hij verder. ‘Het kledingstuk is pas vorige eeuw echt doorgebroken. Daarvoor bestond hij ook al, maar mensen zagen weinig noodzaak om er een te dragen. Nu lijken we niet meer zonder te kunnen. Veel heeft te maken met groepsdruk: jonge meisjes zien dat hun vriendinnen een eerste beha kopen, dus willen ze er ook een. Sociale media hebben die druk alleen maar verhoogd.’ De beha als modeverschijnsel, dus.

Free The Boob

Toch komt er ook een tegenbeweging op gang en zeggen steeds meer jonge vrouwen vaarwel tegen het soms beklemmende kledingstuk. Uit feministische overweging, al dan niet onder #freethenipple, of gewoon voor het comfort.

Dokter Nanhekhan kan die evolutie alleen maar toejuichen. ‘Voor sommige vrouwen heeft een beha nu eenmaal weinig nut. Als je er toch een wil dragen, is dat geen probleem. Maar het zou jammer zijn dat je er eentje draagt puur omdat het van je verwacht wordt. Het kan nooit kwaad om eens goed na te denken: waarom draag ik hem eigenlijk? Voel ik me er wel goed bij? Want noodzakelijk is hij zeker niet altijd.’