Woeste hoogten: 500 mijl over de Schotse North Coast

Het noorden van Schotland – de woeste Highlands – wordt omsloten door een bijzondere route: de North Coast 500. Goed voor vijfhonderd mijl pure schoonheid. Te verkennen met je ogen wijd open.

Did you pack your Speedos?’ vraagt de autoverhuurder laconiek. Het is mei in Schotland, befaamd om zijn klimatologische wispelturigheid, en de zon schijnt alsof ze iets goed te maken heeft of de Schotse Hooglanden verwart met een Caraïbisch eiland.

Hij geeft ook nog mee dat we moeten uitkijken op die fotogenieke single track roads: ‘Mensen gedragen zich hier alsof ze met een gestolen auto rijden’, en zegt dat we moeten tanken zodra we een tanksta-tion passeren en dat we niet meteen halt mogen houden, want dat de North Coast 500 écht vijfhonderd mijl lang is en dat je het beste pas aan het eind geserveerd krijgt. ‘ By the way, ik ben een MacKenzie’, en met een laatste stevige handdruk zijn we weg. Nog geen kilometer verderop, we zijn amper Inverness uit, staan we al op de rem om dat eerste zeezicht te bewonderen. Een strakke streep Noordzee, felgroene weiden die zacht glooien en een muur van okergele brem. Goed voor een melige, zachte botergeur, een aroma dat ons de rest van de week zal achtervolgen.

Geen mens te zien, ook dat zal een constante blijken, net als het naïeve idee dat het toch niet beter kan worden dan dit. Hoewel het alleen maar crescendo gaat en we die stelling dus voortdurend moeten bijstellen, blijven we het hardnekkig herhalen. ‘Beter wordt het echt niet.’ On repeat. Uur na uur, dag na dag. Het is ongetwijfeld een soort ontgroeningsritueel waar je als Schotlandreiziger door moet.

Rondje Highlands

The North Coast 500 is dan ook geen doorsneeroadtrip. Dit is zowat het Schotse equivalent van die andere iconische rit: Route 66. Maar dan een stuk korter, een pak gevarieerder en een continent dichter.

Je start in Inverness (uit te spreken als ‘in vernis’, met het vliegtuig bereikbaar vanuit Amsterdam) en je rijdt de hele kust af om uiteindelijk, iets meer dan vijfhonderd mijl later, weer in Inverness te belanden. Een rondje Highlands dus. Het routeplan is eenvoudig: er is, op een occasionele splitsing na, maar één hoofdweg en die volg je. Nu eens slingerend langs de Noordzee en dan weer parallel zigzaggend met de Atlantische Oceaan. Wie immuun is voor roadtripromantiek doet het dus zonder kaart, want die eindeloze zeezichten loodsen je moeiteloos door dit indrukwekkende landschap.

Bruut, robuust, netjes verzacht met kabbelende golfjes op fijne zandstranden, wat sneeuw op een verre bergtop en de onontbeerlijke flard knalgele brem. Een onaangeroerd grillig oerlandschap, even stoer als sprookjesachtig, dat zowel in Game of Thrones, Harry Potter als Lord of the Rings past. Er is volk noch passage en dus is het er vrij van ruis, waardoor die natuurlijke soundtrack nooit eerder zo luid klonk.

De route is voorzien van bankjes zodat je kunt vertragen om die estafette van magnifieke panorama’s te laten bezinken. Nu eens op een duin met een eenzaam strand voor je voeten, dan weer naast een wasdraad met roze handdoeken én havenzicht. Wij kiezen er eentje in de buurt van Golspie. ‘ In loving memory of Cathie, gone picking daisies’, lezen we. De vissers varen uit, de zon gaat onder en we beseffen nu al dat kiezen verliezen wordt.

Royal stamp of approval

In de dagen die volgen, verandert het landschap voor onze ogen. De kliffen worden nog dramatischer, de golven nog imposanter en de venen nog verlatener. Ronddolend op het kerkhofje van de clan Gunn, wat met zijn schots en scheve zeezichtgraven het mooiste kerkhofje ter wereld moet zijn, besef je dat deze hooglanden bevolkt werden door robuuste mannen en vrouwen. Want je moet wel uit graniet gehouwen zijn om hier, in deze poëtische, maar barre contreien, te overleven, met alleen een handvol schamele kerkjes als wankel houvast.

Wanneer we John o’Groats naderen, het meest noordelijke gehucht van Schotland, slaat het weer om en krijgt dit afgelegen einde van de wereld het dreigende wolkenspektakel waar het om vraagt. Aan de overkant liggen de Orkney-eilanden, wat verder wacht Duncansby Head. In alle stilte. Zowat alle bezoekers blijven immers hangen in de souvenirwinkels. Amper twee kilometer verderop verrijzen waanzinnige rotsformaties en verbindt een magnifieke kliffenwandeling die prehistorische natuurpracht. Bijna te groots om te vatten en toch dool je hier haast solo rond. Op luttele kilometers, in Castle of Mey, spendeerde de Queen Mum steevast haar zomers en genoot ze, net zoals Charles vandaag doet, van dezelfde ongepolijste vergezichten. Met een royal stamp of approval dus.

Te weinig ram

Net wanneer al dat wolkendrama op je gemoed zou kunnen wegen, breekt de hemel weer open en zet de zon het dorre maanlandschap in lichterlaaie. Four seasons in one day en vier continenten in één week. We spotten eenzame mannen in kilt, inktzwarte lochs en azuurblauwe lagunes, zalige zandstranden en fotogenieke keienexemplaren. Of Caraïbische stranden, Zweedse meren, Canadese bossen en Mongoolse leegte, hapklaar gebundeld met dwars erdoorheen één weg die al dat moois verbindt.

Elke ochtend opnieuw spreken we onszelf streng toe. Dat we moeten kiezen in het leven, dat we niet alles kunnen doen en dat we ons daarbij moeten neerleggen. Om ons vervolgens twee minuten later weer te verbazen over alweer een nieuw prachtpanorama. Bij letterlijk elke bocht valt onze mond open en we moeten voortdurend voor, achter en naast ons blijven kijken om niets te missen. We leren dat het zinloos is om alles in beelden te vatten en dat zelfs ons eigen geheugen niet genoeg RAM heeft. Leven in het moment dus, en zo weinig mogelijk knipperen.

En zo arriveren we met opengesperde ogen aan die paradijselijke westkust, waar we kleine shacks treffen die als buurtwinkel fungeren, smalle wegen die amper breed genoeg zijn voor een smalle huurauto, pastelkleurige vissershutjes, wat bergen aan de horizon en een tiental herten die grazen op het witte strand. Beter wordt het nu écht niet meer.

Heen & terug

Knack Weekend reisde langs de North Coast 500 Trail met Gallia, gespecialiseerd in autorondreizen in Schotland. Een 12-daagse North Coast 500 kan vanaf 775 euro met verblijf in B&B’s en 1098 euro met verblijf in hotels (exclusief ferry, vluchten en huurauto). Je logeert telkens in comfortabele familiehotels, inkomgelden voor enkele mooie bezienswaardigheden en een 4×4-mountain-safari zijn inbegrepen, net als een informatiebrochure, een reisgids en een landkaart. gallia.be