Wijndomein Les Davids: welkom in de Provençaalse droom van Brusselse betonbarones Sophie Le Clercq

Lekkere wijn, heerlijk eten en veel zon zijn dé ingrediënten voor een geslaagde vakantie. Voeg daar toparchitectuur, elegante vakantiehuizen en een uniek wandelparcours aan toe en je bent beland bij Les Davids, een Belgisch wijn- en vakantiedomein in de Franse Luberon. Sophie Le Clercq leeft er als een godin in Frankrijk.

Na vijf uur treinen vanuit Lille kom ik aan in Aix-en-Provence, waarna me nog een uurtje reizen wacht met de wagen. Mijn eindbestemming is Viens, een charmant dorpje tussen de Mont Ventoux, Lure en het Luberon-massief. Dik twintig jaar geleden belandde Sophie Le Clercq hier op dezelfde manier. Vanuit een zekere vliegangst, maar evengoed gedreven door haar moederhart, zocht ze een vakantiehuis voor haar intussen acht kinderen tussen de 16 en 32 jaar, en haar man, kunstenaar Yves Zurstrassen. “Ik wilde niet dat mijn kinderen hun zomers zouden doorbrengen op een plek zoals Saint-Tropez. Daar draait het alleen om plezier, gemak en verleiding. Ik wilde hun leren genoeg te hebben met weinig”, vertelt ze in de schaduw van de cipressen.

Maar weinig is niet meteen wat in je opkomt als je rondkijkt. Een bries stijgt op vanuit de vallei en blaast over de moestuinen, boomgaarden en wijnranken van haar intussen 320 hectare groot wijndomein Les Davids. Op de achtergrond verrijst een indrukwekkend staaltje minimalistische oenoarchitectuur van de Franse sterarchitect Marc Barani. De okerkleurige betonnen chai – Frans voor wijnhuis – opende vorig jaar de deuren voor het publiek. Net als de verschillende hameaux in de buurt – kleine vervallen gehuchtjes die Sophie doorheen de jaren opkocht en liet renoveren. Vandaag dienen ze als de vakantiehuizen van Les Davids. Elk ervan is landelijk ingericht in smaakvolle Provençaalse stijl en heeft een zwembad, petanquebanen, tennisvelden en verzorgde wellnessfaciliteiten. En heb je geen zin om te koken of proviand te halen, dan kun je een beroep doen op de cateringservice. Uiteraard met alleen maar lekkers afkomstig van het landgoed.

Betonbarones wordt bioboerin

Voor alle duidelijkheid: Les Davids, dat al sinds de 15de eeuw op de landkaarten prijkt, zag er twee decennia geleden totaal anders uit. Schapen en geiten hadden alles kaalgevreten toen Sophie het kocht. Vandaag produceert ze een tiental wijnen – wit, rood, rosé en zowel blends als monocépages – op basis van negentien verschillende druifsoorten. Chardonnay, merlot, cabernet-franc en lokale rassen als marselan, marsanne, cinsault, viognier en syrah. Goed voor 110.000 flessen in 2021. Haar hart ontploft nog steeds van trots wanneer iemand haar een foto van een van haar etiketten whatsappt.

“Tja, hoe moet ik het zeggen? Hele dagen stilzitten op een ligzetel en boeken lezen, dat kan ik niet”, verklaart ze haar ontembare drive, waarna haar hartelijke lach weerklinkt. Gezien haar achtergrond zou je nochtans verwachten dat ze daar juist wél naar hunkert op vakantie. Na haar moeder is Sophie Le Clercq de vijfde generatie aan het stuur van CIT Blaton, een van de grootste bouwbedrijven van het land, die onder andere het Post-Plaza Hotel in Gent en het Europees Parlement in Brussel renoveerde. Als projectontwikkelaar runt ze JCX-immo en dankzij haar – ze was een tijd geleden bestuurder van het Architectuurfonds – is het Wiels vandaag een museum. En toch, deze grande dame du béton blijft op haar 62ste met haar twee voeten stevig op de grond staan. In Brussel mag ze dan wel onderhandelen over het bouwbudget van appartementsgebouwen die oplopen tot in de miljoenen, hier vecht ze als een leeuwin voor de kiloprijs van haar tomaten, waarin een paar cent een wereld van verschil maken. “Dit voelt echter aan. Er is niks waardevollers dan land te verbouwen. Aarde is de basis van alles.” Ze draagt haar statuut van landbouwer met trots – ze wil van Les Davids een schoolvoorbeeld maken van succesvolle biolandbouw – en aarzelt niet om een handje toe te steken in de bakkerij, en er desnoods een puinhoop van te maken met een van haar dochters als er stokbroden ingepakt moeten worden. “Het ziet er allemaal zo simpel uit bij de bakker”, lacht ze. “Wel, ik ben blij om aan den lijve te ondervinden dat het tegenovergestelde waar is. Dat er handigheid en talent schuilt achter zoveel dingen die vanzelfsprekend lijken.”

Zomerfestival

Kunst en cultuur zijn twee andere passies van Sophie Le Clercq. Afgelopen zomer konden gasten van het domein, maar ook locals, passanten en andere tweedeverblijvers een lezing, degustatie of concert meepikken onder het enorme uitkragende dak van de chai, met zicht op haar ranken. De aanleiding? Les Estivales du Haut Calavon, een cultuurfestival dat zowel in Les Davids als op andere locaties in de buurt plaatsvindt. In de schaduw van de Provençaalse zon luisterde ik naar auteur Ilja Leonard Pfeijffer in gesprek met journaliste Béatrice Delvaux, naar aanleiding van de vertaling van zijn Grand Hotel Europa in twintig talen. Saxofonist Raphaël Imbert en pianiste Amandine Habib bewezen met een concert bij valavond hoeveel Johann Sebastian Bach gemeen heeft met hedendaagse jazz. ’s Anderendaags gaf Eric Boschman, uitgeroepen tot beste Belgische sommelier, een performance die het midden hield tussen wijndegustatie en stand-upcomedy. Later kwamen chefs Glen Ramaekers en Christophe Hardiquest in de potten roeren.

Sophie woont alles bij, stuurt haar team aan waar nodig en steekt telkens ook zelf de handen uit de mouwen. Het is duidelijk: twintig jaar later spendeert ze haar zomers nog altijd niet in een ligzetel met een boekje. Ze smeedt liever plannen voor volgend jaar. Zoals de opening van het parcours dat landschapsarchitect Bas Smets – die het park rondom het LUMA in Arles mocht ontwerpen en straks ook de esplanade rond de Notre-Dame in Parijs – heeft uitgestippeld. Curator Anne Pontégnie zal het van kunst voorzien. Ze wist al de Britse beeldhouwer David Nash te strikken en onderhandelt intussen met sterarchitecten over het bouwen van een uitkijkpost en een tweede paviljoen.

Natuur kijken

Wordt Les Davids dan een nieuw Château Lacoste, dat zo’n zestig kilometer verderop ligt? Nee, antwoordt Sophie resoluut. Ze noemt de beeldentuinen van het kasteel van Chaumont-sur-Loire of het Middelheim interessantere voorbeelden. “Bij Lacoste draait het naar mijn gevoel om een collectie van grote namen. Hier wil ik bezoekers in de eerste plaats een fantastisch, rijk landschap laten ontdekken.”

De wandeling loopt vandaag al langs een prachtig bloemenveld dat Bas Smets heeft heraangelegd, een natuurlijk amfitheater, een eeuwenoude eik op een tumulus waarrond ooit is gevochten, een monumentale wilde laurier te midden van een eikenbos en een stenen baken dat het hoogste punt van de regio aanduidt. “Een bestaand werk kopen en het ergens op het domein neerpoten, dat werkt niet voor mij. De kunstenaars die we selecteren zullen elk een werk maken voor een specifieke plek op het parcours. Soms zul je zelfs heel aandachtig moeten kijken om ze te vinden. Mensen hebben afgeleerd om stil te staan bij wat hen omringt. Dit landschap is door zijn plaats en hoogteverschillen zo uniek. Dat moeten ze vooral zien.”