Sakura season in Kyoto: ontdek het traditionele Japan

Wat de Kerstperiode is voor ons, is Sakura season in Japan. In maart en april gaan miljoenen Japanners op vakantie naar de culturele hoofdstad Kyoto, en begint een heuse klopjacht op de fleurigste bloesems, de mooiste geisha’s en de rijkelijkste tempels. Ver weg van de monstergebouwen en high-tech van Tokio, ontvouwt zich hier een Japan waar de tijd lijkt stil te staan.

Er zijn verschillende redenen waarom het een goed idee is om dit jaar naar Japan te reizen. Ten eerste zijn die van economische aard: door de sterke dalingen van de yen in 2015 was het leven er nog nooit zo goedkoop. Waar Tokio vroeger nog bekend stond om zijn hallucinante prijzen, liggen die nu een pak onder de Belgische standaarden. Ook de ticketprijs voor een vlucht naar Tokio werd sterk naar beneden gedrukt: wie genoeg op voorhand boekt, hoeft niet meer dan 500€ neer te tellen om de halve aardbol te doorkruisen. Dat komt onder andere doordat Brussels Airport de afgelopen twee jaar de luchtmaatschappijen Emirates en ANA verwelkomde, waardoor de concurrentie de hoogte in gedreven werd.

Daarnaast zet het voorjaar het hele land in bloei. Het weer is zonnig en de lucht is nog vers, de smog blijft tot een minimum beperkt en op tsunami’s ligt het risico een pak lager. Verschillende hoogdagen in de Japanse cultuur vinden in deze periode plaats, zoals een hele reeks nationale feesten tijdens de zogenaamde ‘Golden Week’ eind april. Tijdens deze dagen staat het hele land in rep en roer en wentelen ook de inwoners zelf zich maar al te graag terug in hun roots.

Bloesemjacht

Voor ons klinkt het misschien vreemd, maar in Japan is kersenbloesem kijken een echte sport. Zelfs documenten uit de 8^e eeuw spreken al van de zogenaamde Hanami, kleurige feestjes die tussen de bloesems gehouden werden met de nodige saké erbij. Ook nu nog zie je tussen maart en april massa’s families hun namiddagen op een picknickdekentje tussen de kerselaars doorbrengen. Op internet vind je tal van weersvoorspellingen voor de bloei van de bloesems, en ook verschillende ‘cherry blossom tours’ worden steevast uitgestippeld.

In Kyoto zijn het naast de parken vooral de tuinen van tempels die bezaaid zijn met de felbegeerde kerselaars. Zo kan je een mooie route maken in het oosten van de stad, die je via fleurige paden langs de fraaiste tempels leidt. Je start bij de Ginkakuji-tempel, ook wel ‘Zilveren Paviljoen’ genoemd. Deze tempel is vooral een must vanwege de serene Zen-tuin, waar je gezellig kan slenteren tussen de vijvertjes, paviljoentjes en bloemenstruiken met een mooi uitzicht op de stad.

Van hieruit daal je verder af via het Philosopher’s Path, een kilometerlange smalle kasseiweg langs een kanaaltje, omringd door honderden kerselaars. Langs deze weg vind je schattige restaurants en theehuizen, charmante ryokans (traditionele Japanse gasthuizen), enkele kleinere tempels en het bosrijke shinto-altaar Honen-in. Hier zijn de flatgebouwen ver te zoeken en lijkt er sinds de 19^e eeuw niets veranderd te zijn.

Tempels

Aan het einde van het Philosopher’s Path kom je uit bij het gigantische Nanzenji- tempelcomplex, waarna je de weg vervolgt via Keage Incline. Dit aangename wandelpad was oorspronkelijk een kanaal, maar groeide uit tot één van de hotspots van de kersenbloesemgekte. Achter Keage Incline ontplooit zich de wijk Higashiyama, de broeiplaats voor het boeddhisme en shintoïsme in Japan. De volledige wijk bestaat nog uit de authentieke machiya-huizen. Hier vind je alles wat artisanaal en ambachtelijk is, van origineel keramiek tot handgeschept papier.

In deze buurt is het de moeite om de Yasaka shrine te bezoeken, niet alleen vanwege de honderden rode en witte lampionnetjes, maar ook omdat het the place to be is voor jonge Japanse meisjes om zich te verkleden als geisha en er met hun smartphones een heuse fotoshoot te houden. Een mooi voorbeeld van de osmose tussen traditie en vernieuwing waar Japan zo bekend om staat. Vlak naast de Yasaka shrine is ook het Maruyama Park gelegen, de populairste plek in Kyoto voor cherry blossom parties. De kern van het park bestaat uit een grote uitwaaierende kersenboom die ’s avonds verlicht wordt, omsingeld door talrijke eetstandjes en tijdelijke restaurants.

Een meer intieme plek om het boeddhistische geloof en de echte betekenis van het woord ‘Zen’ te ervaren, is de Shoren-in tempel. Deze tempel ligt een beetje verdoken achter de veel bekendere Chion-in tempel en wordt zodus door het gros van de toeristen overgeslagen. Meestal komt één van de monniken je persoonlijk verwelkomen met een gratis kopje matcha-thee, en leidt hij je rond door de authentieke kamertjes bekleed met tatami-matten en weelderige muurschilderingen. De grootste kamer van de Shoren-in tempel is volledig opengewerkt naar de tuin toe, een mooi staaltje van architecturale expertise. Mijmerend over het leven en met zicht op de perfect uitgebalanceerde tuin begrijp je hoe monniken er hier in slagen om uren aan een stuk te mediteren.

Nog een onderschatte tempel is Ninna-ji, bekend om zijn struikachtige kersenbloesem die pas later bloeit dan de gangbare bomen. Naast een Japanse pagode is er ook een moderne Chinese tempel te bezichtigen.

Verder is er de obligatoire Kinkaku-ji Tempel , ook wel ‘Gouden Paviljoen’ genoemd vanwege zijn volledig met bladgoud bedekte buitenmuur. Hier maak je ongetwijfeld een schitterende foto, al is er voor de rest niet heel veel te zien. Een tweede grote toeristische trekpleister is deTenryuji Tempel, vooral populair vanwege zijn locatie middenin de mystieke bamboebossen van Arashiyama . Maar ook hier duik je beter nog dieper het bos in, waar verborgen pareltjes als Gioji Tempel voor een feeëriek tafereel zorgen.

Geisha

Wie dacht dat geisha slechts een restant uit vervlogen jaren zijn die enkel nog in films of toeristische shows optreden, heeft het goed mis. In Kyoto leven nog zo’n 100 maiko (geisha in spe) en 100 geiko (volwaardige geisha), die voor een flinke som in te huren zijn op stijlvolle diners, privéfeestjes of speciale evenementen. In Tokio of andere steden is het beroep echter zo goed als uitgestorven. Ondanks hun imago in het Westen, liggen hun activiteiten ver verwijderd van prostitutie: geisha zijn in de eerste plaats meisjes die zich gespecialiseerd hebben in het beheersen van de traditionele Japanse kunsten.

Hiervoor ondergaan ze een strenge training van minstens 5 jaar in hun okiya (houten geisha-huis), veelal gelegen in de authentieke wijk Gion. Wie er tussen de nauwe steegjes wandelt kan met een beetje geluk wel eens een geisha spotten op weg naar haar afspraak, al worden ze niet graag gefotografeerd en verbergen ze vrijwel altijd hun gezicht.

In Gion vind je tevens de mooiste straat van Kyoto: Shimbashi. Langs dit elegante, door wilgen overschaduwde pad liggen de decadentste restaurants van heel Kyoto. Als je vanop de straat binnenkijkt in de houten villa’s boven het water, kan je ook hier wel eens een geisha zien dineren.

Ook voor geisha is het in april het hoogseizoen, want enkel dan kan ook het grote publiek een glimp opvangen van de geishacultuur tijdens de Geisha Dances. In totaal zijn er vier verschillende geishagroeperingen die jaarlijks een optreden doen, waarvan Miyako Odori zonder twijfel de meest indrukwekkende is. Online tickets bestellen is een hele procedure en meestal enkel in het Japans te doen, maar vaak kunnen ook hotels of ryokans dit voor je regelen. De optredens zijn nog het best te vergelijken met een Japans antwoord op ballet, waarbij de geisha in kunstige kostuums al dansend een oude saga uitbeelden.

Food alert

Nog iets om niet over te slaan in Kyoto is Nishiki market, een kilometerslange food hall waar sympathieke marktkramers je de vreemdste dingen laten proeven. Gefermenteerde wormen, gemarineerde baby-octopusjes of rijstballen met caramel: moeilijke eters zullen hier niet snel hun gading vinden, maar het proberen identificeren van de producten is een avontuur op zich. Op het einde van de kraampjes verandert de traditionele markt ineens in een bruisend shoppingcenter, en wordt duidelijk dat de markt maar een klein deel is van een gigantisch netwerk konijnenpijpen vol bizarre winkels. Hier kan je fotoautomaten uittesten die je veranderen in een levende barbie, de nieuwste J-pop hype ontdekken of shoppen in een winkel die volledig aan eenhoorns gewijd is. Opnieuw leven de oude en nieuwe cultuur er letterlijk zij aan zij.

We raden je ook aan te gaan eten in één van restaurantjes aan Pontocho, eveneens een vroegere geishawijk. Vaak zie je langs buiten niet eens dat de houten huisjes een restaurant herbergen, en moet slechts de codetaal van de lampionnen je vertellen welke keuken je er geserveerd krijgt. Een rode lantaarn staat meestal voor een ongedwongen pub, bij witte lantaarns wordt een meer gastronomische traditie nagestreefd. Het kan gebeuren dat je als toerist niet binnengelaten wordt, één van de overgebleven isolationistische trekjes van het eiland. Probeer je hotel op voorhand een reservatie te laten maken of zoek een Japanner om je te vergezellen. Mocht dat niet lukken, kan je nog altijd naar Gion Karyo gaan, een eveneens elegante plek waar ze wel met zekerheid toeristen binnenlaten.

Verwacht in elk geval geen klassiek driegangenmenu zoals bij ons: de Japanse haute cuisine bestaat meestal uit een lukrake opeenvolging van kleine gerechten, die besloten wordt met een flinke scheut saké. Schoenen worden uitgedaan in de inkomhal, zitten doe je op kussentjes en tatami-matten en het eten zelf gebeurt snel en zonder al te veel conversatie.

Dat geldt natuurlijk niet voor alle restaurants: ook in Kyoto zijn er plekken die net zo goed in New York gelegen zouden kunnen zijn, zoals de coole vegetarische lunches van Biotei. Vegetarisch voedsel is overigens een Japanse specialiteit, en zeker de tofu is een echte delicatesse. Ontdek er alles over bij Tousuiro, waar tofu op artisanale wijze vers gemaakt wordt en met de grootste verfijning in de keuken verwerkt zit.

Tenslotte is een bezoek aan Japan niet compleet zonder dat je hebt deelgenomen aan een traditionele theeceremonie. Hiertoe bestaan er gespecialiseerde theehuizen en workshops, zoals de elegante Okitso Club, maar je kan de ceremonie vaak ook gewoon in een tempel ervaren (onder andere in de eerder geciteerde Nanzen-Ji en Shoren-in tempel). De gastvrouw wijdt je in in het kluwen van gebruiken en tradities rond het consumeren van thee, en natuurlijk krijg je zelf ook een tas pure matcha- thee voorgeschoteld. Maar wees gewaarschuwd: de eerste keer zal je in het helende detox-drankje vooral de smaak van bitter gras herkennen.

In de omgeving van Kyoto

Hoewel je met gemak een week in Kyoto kan doorbrengen, is de stad ook een ideale uitvalsbasis om andere steden te ontdekken.

Zo torent boven de stad de berg Kurama uit, waar de landelijke bergdorpjes Kurama en Kibune een paradijs zijn voor wandelaars en natuurliefhebbers. In Kurama kan je ook een echte Japanse Onsen ervaren, een traditioneel Japans badhuis met vulkanisch water. Om als onsen erkend te worden, moet het water in de baden uit minstens 19 specifieke mineralen bestaan en een temperatuur van minimaal 25° bedragen. Er zijn honderden Japanse mythes waarin de onsen een belangrijke rol spelen, en ook voor Japanners vandaag hebben de baden veelal een religieuze of spirituele betekenis.

Op nog geen halfuur van Kyoto tijd sta je in Nara, bekend vanwege de indrukwekkende Todaiji Termple. Hier vind je de grootste houten constructie ter wereld, met daarbinnen het grootste bronzen boeddhabeeld van Japan. Net zoals bijna alle bezienswaardigheden in Nara ligt ook deze tempel in een park waar hertjes vrij ronddartelen.

Ook in Tokio sta je dankzij de Shinkansen in een mum van tijd: in nog geen 2 uur overbruggen de zogenaamde ‘kogeltreinen’ een afstand van meer dan 500 kilometer. In Tokio ontdek je weer een totaal andere kant van Japan, waar de popcultuur, gokhallen, mangacartoons, massametro’s en billboards het van de traditie hebben overgenomen. Hoewel dit het beeld is dat we meestal als eerste voor ogen krijgen wanneer we ons Japan inbeelden, wordt de nieuwsgierige toerist beloond met een land dat zoveel meer te bieden heeft dan hoge torens en snelle technologie alleen.