Fietsen langs het IJzeren Gordijn in Tsjechië

42 jaar lang was Tsjechië afgesloten van de buitenwereld door het IJzeren Gordijn. Nu kan je de voormalige grens op de fiets volgen.

IJzeren hekken die onder stroom staan, observatietorens, greppels, prikkeldraad, strenge grenscontrole en honden. 42 jaar lang was Tsjechië afgesloten van de buitenwereld en was het onmogelijk om naar de westerse landen te vluchten door het IJzeren Gordijn. De streng bewaakte grens liep in het zuiden van de Tsjechische Republiek en was de scheidingslijn tussen Duitsland en Oostenrijk. Tegenwoordig is het mogelijk om de voormalige grens fietsend te volgen.

Iron Curtain Trail

De Iron Curtain Trail, ofwel De IJzeren Gordijn route is een internationaal fietstraject en is in totaal 10.500 km lang. Het traject is de langste EuroVelo route in Europa en gaat door het gehele Europese continent.

De route begint bij de Barentszee ten noorden van Rusland en Noorwegen en gaat o.a. door Duitsland, Tsjechië, Slowakije, Hongarije, Roemenië en Bulgarije naar het eindpunt bij de Zwarte Zee. De fietsroute volgt de voormalige kloof die voorheen Europa verdeelde en loopt door verschillende natuurparken, langs dorpen, steden en historische monumenten.

Het Tsjechische gedeelte

Het traject van de IJzeren Gordijn route in Tsjechië is 770 km lang en begint in Hranice op de Beierse-Tsjechische grens. Je passeert de Duitse, Oostenrijkse en Tsjechische grens verschillende keren. Iets wat vroeger ondenkbaar was geweest. Het eindpunt van het Tsjechische gedeelte is in Zuid-Moravië, waar de rivieren Dyje en Morava samenkomen. Hierna gaat de route verder via de Slowaaks-Oostenrijkse grens en vervolgens langs de voormalige grens van Hongarije en Slovenië.

Historische route

De IJzeren Gordijn route is een bijzonder traject. Al fietsend ontdek je de geschiedenis en het lot van de mensen die een weg naar vrijheid zochten. Onderweg kom je diverse monumenten tegen die herinneren aan de tijd van de verdeling tussen Oost en West-Europa. Oude wachtposten en uitkijktorens zijn een veel voorkomend beeld, zoals in de buurt van Pomézi op de heuvel Zelené Hory.

Er staan ook gedenktekens van slachtoffers op verschillende punten langs de zuidelijke en westelijke grenzen van de Tsjechische Republiek met Oostenrijk en Duitsland. Na het passeren van Cheb is bij Svatý Krí¸ een monument voor de 82 dodelijke slachtoffers die zijn gevallen door het IJzeren Gordijn. Ook zijn er onderweg diverse uitkijktorens te vinden.

Ongerepte natuur

De natuur in het eens zo streng bewaakte grensgebied heeft als gevolg van ontoegankelijkheid een uniek en ongerept karakter. In het park ¦umava in Zuid-Bohemen leven edelherten. Tijdens de Koude Oorlog stierven niet alleen mensen bij het passeren van de grens, maar ook veel dieren waaronder herten. Uit onderzoekt blijkt dat de edelherten zich nog altijd aan de denkbeeldige barricade houden.

De fietsroute gaat ook door het natuurgebied Boheems Canada. Een bosrijk gebied dat uitermate geschikt is voor wandelen en fietsen. Het gebied strekt zich uit tussen de steden Kun¸ak, Dacice, Slavonice, Nová Bystrice en de stad Jindrichuv Hradec. In Slavonice staan er diverse overblijfselen van het IJzeren Gordijn en is het Museum van Verdedigingswerken gevestigd. Dit museum bevat enkele bunkers en informeert over de grensbewaking. Aan de rand van het plaatsje Cí¸ov fiets je langs prikkeldraadhekken en wachttorens aan je zijde.

Ook in het Podvjí Nationaal Park, wat tevens een nauwelijks aangetast rivierdallandschap kent, zijn de herinneringen nog duidelijk aanwezig. Hier kan je een bezoek brengen aan een openluchtmuseum waar diverse wachttorens zijn. In de Zuid-Moravische stad Mikulov is een nieuwe route genaamd Freedom Trail. Deze 2,3 km lange route begint bij het kasteel van Mikulov en eindigt bij het monument “Gate to heaven”. Op de route staan 13 informatieborden waar elk op panel hartverscheurende vluchtpogingen staan beschreven.

Praktische informatie

De Iron Curtain Trail heeft een totale lengte van 10.500 km, waarvan 770 km op Tsjechisch grondgebied. Het grootste gedeelte van de route in Tsjechië is gereed en goed aangeven met borden. Aan sommige stukken wordt nog gewerkt. Onderweg zijn er diverse overnachtingsmogelijkheden, van hotels, pensions en campings. De IJzeren Gordijn route gaat langs de volgende Tsjechische plaatsen: A¨ – Cheb – Rozvadov – ´elezná Ruda – Vy¨¨í Brod – Kun¨ach – Draice – Nová Hut – Prední Mar¨ovina – Artole – Cí¸ov – Mikulov – Valtice.