De mooiste plekjes in Friesland

Lonely Planet heeft Friesland uitgeroepen tot een van de drie bestemmingen die in Europa ten onrechte over het hoofd worden gezien. Maarten Boersema, auteur van het boek ‘111 plekken in Friesland die je gezien moet hebben’ (Uitgeverij Toth) onderschrijft dat en deelt zijn favoriete plekjes, culinaire specialiteiten en adresjes om te overnachten in Friesland.

Wat maakt Friesland in jouw ogen zo aantrekkelijk? Waarom zouden toeristen er heen moeten gaan?

Friesland is aantrekkelijk omdat het veel te bieden heeft op een heleboel verschillende vlakken. In het afgelopen jaar ben ik kriskras door Friesland gereisd voor het maken van de reisgids ‘111 plekken in Friesland die je gezien moet hebben’. In het voorwoord van mijn boek leg ik mijn liefde voor Friesland uit:

‘Ik heb toen geleerd van historische gebeurtenissen die Friesland hebben gevormd. Ik ben onder de indruk geraakt van de veelzijdigheid aan landschappen en landgronden door heel de provincie heen. Ik ben bepaald bij de strijd tegen het water, die een duidelijke weerslag in landschap, cultuur en identiteit hebben veroorzaakt. Ik ben getroffen door gepassioneerde ondernemers met oog voor smaak op een heleboel vlakken. Ik ben gecharmeerd geraakt door bijzondere, eigenwijze en soms gekke musea. Ja, ik heb nog meer liefde en hart gekregen voor een provincie vol met karakter, cultuur, sport, eigenheid, schoonheid, gemeenschapsgevoel en zoveel meer. Het is met recht, zo heb ik gezien, dat Leeuwarden en daarmee heel Friesland zich in 2018 de Culturele Hoofdstad van Europa mag noemen..’

Is Friesland geschikt voor alle soorten toeristen?

Culturele toeristen zijn zeker in Friesland op hun plek. Van de befaamde elfsteden met tientallen musea tot honderden terpen met daarop historische kerken. Van bunkers en kazematten tot dijken met een verhaal. Van het Fries Museum met internationaal vermaarde tentoonstellingen tot Museum Belvedere nabij Heerenveen.

Ook natuurliefhebbers kunnen in Friesland veel moois vinden. Denk aan het uitgestrekte Waddengebied met uitgestrekte kust en de Waddeneilanden of aan het waterrijke merengebied. Maar er zijn ook bosrijke gebieden te vinden rondom Bakkeveen en Appelscha met daarbij schitterende heidevelden. Al deze natuur leent zich ook goed voor sportieve toeristen die graag willen watersporten, fietsen, wandelen of wat dan ook.

Maar mocht je iemand zijn die liever relaxt en uitrust, dan zijn er genoeg stranden en de zon weet Friesland ook vaak te vinden.

In je boek noem je 111 plekken die je gezien moet hebben in Friesland. Wat zijn jouw vijf persoonlijke favorieten?

By Pimpe: een bijzondere winkel in het centrum van Bolsward. Bijzonder omdat het een zorg- en leerbedrijf is waar jongeren en volwassenen met een verstandelijke beperking zich kunnen ontwikkelen. Ze helpen je graag in de winkel en in het lunch café. Ook bakken ze de heerlijkste taarten en maken mooie producten, die in de winkel te koop zijn. Naast de winkel en het café is er een houtwerkplaats/atelier en in de zomermaanden kun je ook lunchen in de tuin.

Paesens en Moddergat: twee dorpen (een tweelingdorp) aan de zeedijk. In het Museum It Fiskerhuske beleef je hoe het vroeger is geweest. Zelf vind ik de strekdam die aan de andere kant van de dijk ligt interessanter. Je kunt er namelijk via deze dam een paar honderd meter de Waddenzee inlopen richting Schiermonnikoog en daarmee wadlopen zonder vieze voeten te krijgen. Bezoek de dam dus voor een echte Waddenervaring. Luister naar de vogels en ruik de lucht.

Jopie Huisman Museum in Workum. Jopie Huisman was een schilder en in Workum is een museum met zijn kunst ingericht. Het is een ode aan het normale leven. Huisman toont een wereld die sober en puur is en daardoor kwetsbaar mooi. Met zijn schilderijen heeft hij de schoonheid en dramatiek van het normale alledaagse leven weten te vangen.

Seedykstertoer. Voor mij zijn de kwelders buitendijks in Noord-Oost Friesland een bijzondere plek. Kwelders is begroeide buitendijkse landaanwas (voornamelijk aangelegd) en bij hoogwater komt het onder water te staan. Bij de Seedykstertoer in Marrum is er in een oude silo een uitkijktoren gebouwd. Van bovenaf kan je prachtig over deze kwelders uitkijken. Vooral in de zomer met goed licht is dit sprookjesachtig mooi.

Boeddhistische stoepa in Hantum. Dit is een heel wonderlijke plek. Middenin het Friese landschap is er ineens een Boeddhistische stoepa. Een cultuurschok is een groot woord, maar omdat je het niet verwacht in het landschap is het een bijzondere en spannende plek.

Wat zijn volgens jou nog de hoogtepunten van Leeuwarden als culturele hoofdstad?

Er gebeurt in 2018 een heleboel. Van kleinschalige producties tot hele grote producties. Wat ik bijzonder vind is de gemeenschapszin die er achter veel van dit soort projecten schuilgaat. Zo zijn er in tal van dorpen theateruitvoeringen waarbij een groot gedeelte van het dorp mee doet. De manifestaties in het project Under de Toer vind ik dan ook zeer zeker de moeite waard. Maar vergeet daarbij ook niet de expositie over Escher of de Reuzen van Royal Luxe die in augustus Leeuwarden komen bezoeken.

Je doet er als bezoeker aan Friesland goed aan om de website eens goed te bekijken en juist ook op zoek te gaan naar de kleine producties in dorpen. Om er nog eentje uit te lichten: De Vlasroute.

Ken je bijzondere adresjes om te overnachten?

Landgoed Lauswolt, gebouwd in 1867. Van buiten oogt het niet uitzonderlijk, maar vanbinnen is het mooi en dat geldt ook voor het uitzicht vanuit de villa.

Omke Jan in Woudsend: een oude stolpboerderij met een moderne en eigentijdse vormgeving.

De Havenkraan in Harlingen: je overnacht in de cabine van een vroegere havenkraan die je zelf kan laten draaien aan de rand van de Waddenzee.

Vuurtoren in Harlingen: de bovenste drie verdiepingen zijn exclusief gereserveerd voor twee gasten.

Welke Friese culinaire specialiteiten moet je uitproberen?

Oranjekoek: koek die zijn naam dankt aan de gekonfijte dunne snippers sinaasappelschil.

Friese Dumkes: zoete Friese koekjes met anijs.

Vlielander bunkerkaas: kazen die in een voormalige drinkwaterbunker diep onder de grond rijpen.

Verder ook Beerenburg (een Friese kruidenbitter), Friese worst, suikerbrood en vis of eten geïnspireerd op en door het Wad.

Een groot deel van de Waddeneilanden behoren ook tot Friesland. Wat is er specifiek aan elk van die vijf eilanden?

Vier van de vijf Waddeneilanden horen bij Friesland. En dat zorgt er voor dat er als het ware nog vier verschillende landen bij Friesland horen. De eilanden ademen allemaal een eigen sfeer.

Terschelling is misschien wel de meest kunstzinnige, maar dat komt ook door het jaarlijkse festival Oerol, waarbij het eiland het decor is voor tientallen theatervoorstellingen en andere culturele evenementen. Prachtige plek om te bezoeken is het Drenkelingenhuisje.

Vlieland is meest ruwe, ongerepte en hippe eiland.

Ameland is meest toegankelijke. Niet dat de andere eilanden ontoegankelijk zijn, maar Ameland ligt dichtstbij de kust.

Schiermonnikoog is het meest stille eiland. Net een dorp.