Landhuizen rond Leeds

Eén van de favoriete zondagse bezigheden van de Britten is een picknick op het domein van een of ander landhuis. Aan de ingang van het landgoed is het dan ook vaak een drukte van jewelste. Binnen valt die drukte minder op, aangezien zo’n landgoed meestal erg groot is. Voortdurend zijn er evenementen of wandelingen met een gids. Een andere, bijzonder aangename constante is dat je in de voormalige paardenstallen meestal iets kan eten of drinken. Van de typische scones over een boterham tot een warme maaltijd. Bovendien is het er meestal vrij goedkoop.

TEMPLE NEWSAM

Je bent het centrum van Leeds nog niet goed en wel uit of je botst al op het eerste landhuis: Temple Newsam. Het magnifieke huis huisvest een rijke kunstcollectie. Voor meer dan driehonderd jaar resideerde de Ingram-familie er. Ook zag Lord Darnley er in het midden van de zestiende eeuw het levenslicht.

Nu is het in handen van de stad Leeds, die het volledig openstelt voor het publiek. In de jaren twintig van de twintigste eeuw werd de hele inboedel van Temple Newsam verkocht. Beetje bij beetje zijn de meubels van onder andere Thomas Chippendale en kunstwerken terug bijeen gesprokkeld, waardoor hij nu terug ongeveer volledig is. De laatste jaren is het huis zoveel mogelijk in zijn oorspronkelijke staat, met bijvoorbeeld het specifieke behang met flockprints, hersteld.

Rondom het huis ligt een enorme tuin die bestaat uit grote grasvelden, enkele vijvers en bossen. Maar er bloeien ook veel rododendrons en azalea’s. En er is een grote, ommuurde rozentuin, een boerderij met zeldzame dieren en een serre met meer exotische bloemen en planten. Capability Brown tekende het ontwerp in de 18e eeuw.

NOSTELL PRIORY

Het achttiende eeuwse Nostell Priory dankt zijn naam aan de vroegere abdij, gewijd aan St Oswald, die er in de 12e eeuw gesticht werd. Zijn faam dankt het landgoed dan weer vooral aan zijn prachtige interieurs, die vormgegeven zijn door Robert Adam en James Paine. Bovendien bevat het huis een rijke collectie op maat gemaakte meubelen van Thomas Chippendale en een kunstcollectie, die met onder meer Pieter Brueghel de Jongere en Pablo Picasso zowel oude als moderne kunst omvat.

Zelfs het poppenhuis bevat meubeltjes in de stijl van Thomas Chippendale. Kinderen zullen wellicht gefascineerd zijn door dat gigantische poppenhuis. Al is het oorspronkelijk voor volwassenen gemaakt. Daardoor is het één van de best bewaarde poppenhuizen van het Verenigd Koninkrijk. Ook de bibliotheek van het huis, met zijn meer dan vierduizend boeken, behoort tot de beste van de National Trust-eigendommen.

Gedurende drie eeuwen had de Winn-familie, die te zien is op foto’s doorheen het hele huis, haar intrek in het landhuis in Nostell. Nu is het eigendom van de National Trust. Aangezien dezelfde familie er al die tijd in gewoond heeft, is het interieur uitstekend bewaard. Oorspronkelijk werd het huis in de Palladiaanse stijl gebouwd door James Paine, Robert Adam vervolledigde het in zijn neoklassieke stijl. Hij ontwierp ook de zijdelingse uitbreidingen, maar enkel aan de noordzijde werd een vleugel toegevoegd. Daardoor ziet het huis er asymmetrisch uit. De interieurs in Nostell behoren tot de mooiste voorbeelden van Adams stijl.

Rondom ligt een meer dan 121 hectare grote tuin met een prachtige collectie rododendrons, azalea’s en magnolia’s. Aan de westzijde liggen enkele vijvers, aan de oostzijde een grote grasvlakte.

HAREWOOD

Een van de meest indrukwekkende huizen in de omgeving van Leeds is Harewood House. Het maakt deel uit van de ‘Treasure Houses of England’, een organisatie die de negen statigste nog privéhuizen in Engeland bundelt. De eigenaar, the Earl of Harewood ofte het neefje van de Britse koningin, woont nog steeds in het huis. Hij betrekt de eerste verdieping, het gelijkvloers en de kelderverdieping zijn opengesteld voor het publiek.

Harewood is gebouwd tussen 1759 en 1771 voor Edwin Lascelles, die zijn fortuin verzamelde met de West-Indische Compagnie. Tijdens beide Wereldoorlogen deed het huis dienst als hospitaal. Ook hier had Robert Adam een stevige vinger in de pap te brokken qua architectuur. Hij werd bijgestaan door John Carr. En ook hier is het meubilair ontworpen door Thomas Chippendale, die afkomstig was uit het naburige Otley.

De familie verzamelde door de eeuwen heen een indrukwekkende collectie kunstwerken. Zo is er werk van Bellini, Carraci en Lorenzo Lotto. Kunstenaar Thomas Girtin verbleef meermaals om het huis zelf en het omliggende platteland te schilderen.

Ook indrukwekkend is de omliggende tuin. Of zeg maar park. Of zelfs landschap. Want de ’tuin’ van het huis loopt zover je ogen reiken. Heel het omliggende landschap is speciaal ontworpen voor Harewood door Lancelot ‘Capability’ Brown. Charles Barry heeft het grote terras, van waar je een magnifiek uitzicht hebt op het domein, toegevoegd in 1844.

Harewood is een dagje uit voor de hele familie. Want naast het huis en de tuin heeft Harewood nog tal van andere attracties. Zo kan je er kennismaken met de pinguïns, die deel uitmaken van de uitgebreide collectie exotische vogels. Het vogelpark van Harewood behoort tot de beste kweekprogramma’s voor vreemde vogelsoorten van het Verenigd Koninkrijk. Daarnaast is er ook een Himalaya-tuin, een avontuurlijke speeltuin en zijn er bijna altijd evenementen op het domein. Niet voor niets heeft Harewood dan ook al heel wat toeristische prijzen gewonnen.