Geschiedenis

In 1847 gaven twee Amerikaanse ontdekkingsreizigers, Thomas Savage en Jeffries Wyman, een lezing voor de Boston Society of Natural History over een nieuw soort apen die langs de rivier de Gabon leefden. Het zou echter nog tot 20e eeuw duren voordat de buitenwereld de berggorilla’s in het huidige Virunga ontdekte.

In 1902 schoot een Duitse legerofficier twee onbekende apen dood toen hij Mount Sabinyo in het Virunga vulkanen gebied beklom om de grenzen van het Duitse deel van Oost-Afrika vast te stellen. De apen kregen de naam ‘Gorilla g. beringei’ of berggorilla.

Albert National Park

Na de Eerste Wereldoorlog werd Rwanda een Belgisch protectoraat en onmiddellijk trokken jagers naar de Virunga vulkanen om er op gorilla’s te jagen. Eén van hen was Carl Akeley van het American Museum of Natural History. Hij was zo onder de indruk van de machtige berggorilla’s dat hij er bij koning Albert op aandrong een nationaal park van het gebied te maken.

Dat gebeurde uiteindelijk in 1925 en het kreeg de toepasselijke naam Albert National Park. Akeley en zijn vrouw startten met het doen van onderzoek naar de gorilla’s, maar ver kwamen ze niet, want hij overleed spoedig daarop.

De komst van Dian Fossey

In 1959 werd er dan voor het eerst grondig onderzoek verricht naar de dieren en wel door George Schaller. Hij schreef er het boek ‘The Year of the Gorilla’ over. In 1967 nam Dian Fossey haar intrek in de Kabara Cabin in het park en zette het werk van Schaller voort.

Het begon niet al te best, want na zes maanden was ze al gedwongen haar hut te verlaten in verband met schermutselingen in het net onafhankelijk geworden Congo. Maar ze keerde terug en aan het einde van 1967 was ze erin geslaagd het Karisoke Research Centre te vestigen.

Zij wist als eerste zoveel vertrouwen van de berggorilla’s te winnen dat ze ze kon aanraken. Ze heeft de kennis over de berggorilla’s enorm kunnen vergroten. Ze is vooral bekend geworden door haar boek ‘Gorilla’s in the Mist’ dat in 1988 werd verfilmd met Sigourney Weaver in de hoofdrol. In 1985 werd ze onder mysterieuze omstandigheden in haar eigen hut vermoord.

Er is trouwens niet alleen onderzoek gedaan naar de berggorilla’s in het park. Vooral Belgische wetenschappers hebben onderzoek gedaan naar insecten, zoogdieren en alles wat daartussen zit.

Park in gevaar

In 1969 werd de naam van het park veranderd in Parc National des Virunga of Virunga National Park. Tien jaar later, in 1979, werd het ingeschreven op de lijst van Werelderfgoederen van Unesco. Door de oorlogen in Rwanda en de stromen vluchtelingen staat het sinds 1992 op de lijst van List of World Heritage in Danger.

In het begin van de jaren negentig zag het er allemaal goed uit voor het park. Het aantal gorilla’s begon weer toe te nemen en er kwamen meer toeristen waardoor er meer geld beschikbaar kwam om het gebied te blijven beschermen en ontwikkelen.

Maar daar kwam abrupt een einde aan met de oorlog tussen de Hutu’s en de Tutsi’s in het buurland Rwanda. Twee miljoen Hutu’s sloegen op de vlucht en ongeveer de helft daarvan vestigde zich in Congo langs de grenzen van het Virunga National Park en bleven er ruim twee jaar. Om te overleven kapten ze bomen en struiken en doodden ze een onbekend aantal wilde dieren.

Tegelijk betekenden deze vluchtelingenkampen een bedreiging voor Rwanda en in 1996 besloot de Rwandese regering Kabilla te steunen in zijn opstand tegen de toenmalige president Mobutu Sese Seko.

Om te ontsnappen aan de oprukkende troepen van Kabilla verlieten de vluchtelingen de kampen hals over kop en lieten een enorme chaos achter. 44 rangers waren ondertussen vermoord en het hoofdkwartier van het park – Rumangabo – was volledig vernield.

Grote delen van het park bleven lange tijd gesloten voor de rangers zodat er geen enkel toezicht meer was op het welzijn van de gorilla’s.

In 1996 besloot de World Heritage Committee dat het heel wat geld en moeite zou kosten om de toegebrachte schade aan Virunga te herstellen en het beleid over het park te versterken.

Verschillende instituties zoals Unesco en de Wereldbank besloten om de regering bij te staan met technische middelen en het verzorgen van opleidingen om zo de gevaren die het park bedreigen beter in de hand te kunnen houden.

Virunga is sinds begin 2008 opnieuw geregeld het toneel van gevechten tussen de Congolese regeringstroepen en rebellen onder waardoor de parkwachters geregeld geen toegang meer hebben tot het park.

Foto: