Moslimvrouwen zijn nog vaker het slachtoffer van haatmisdrijven dan moslimmannen en bij sollicitaties worden ze driedubbel gediscrimineerd, namelijk op basis van geslacht, etniciteit en religie. Vooral vrouwen die een hoofddoek dragen hebben het moeilijk. Dat blijkt uit een rapport over de impact van islamofobie op moslimvrouwen in acht landen waaronder ook België.
Het rapport “Vergeten vrouwen” van het Europees netwerk tegen racisme ENAR (European Network Against Racism) werd donderdag gepubliceerd en bevat voor elk van de onderzochte landen een apart luik. Uit gegevens van het gelijkekansencentrum UNIA blijkt volgens het rapport dat in 2014 in België 50 procent van de klachten van vrouwen gerelateerd aan religie betrekking had op de tewerkstelling. Zowat 20 procent van de dossiers die werden geopend op grond van religieuze discriminatie, sloeg op het dragen van een hoofddoek of op religieuze praktijken.
Vooral vrouwen met een hoofddoek moeten het ontgelden. Volgens de onderzoekers komt dat doordat vrouwen met een hoofddoek beschouwd worden als de “zichtbare vertegenwoordigers” van de islam, waardoor ze ook het voornaamste doelwit worden.
Andere cijfers laten zien dat vrouwen met een niet-Europese nationaliteit de helft minder kans hebben op een job dan Belgische vrouwen en dan mannen met een niet-Europese nationaliteit. Vooral bij Turkse en Marokkaanse vrouwen is de werkloosheid (respectievelijk 35,8 en 25,3 procent) hoog. Ter vergelijking: de gemiddelde werkloosheidsgraad bedraagt in ons land 8,3 procent, bij Belgische vrouwen is dat 9,9 procent.
Nog volgens het onderzoek blijkt trouwens dat 44 procent van de werkgevers bevestigt dat het dragen van een hoofddoek invloed kan hebben op de selectie van kandidaten bij een aanwerving. Moslimvrouwen blijken in de acht onderzochte landen ook het voornaamste doelwit te zijn van islamofoob geweld. Volgens het Collectief Tegen Islamofobie in België (CTIB) waren van de tussen januari 2012 en september 2015 opgetekende islamofobe misdrijven vrouwen in 63,6 procent van de gevallen het slachtoffer.
Hoofddoek
Vooral vrouwen met een hoofddoek moeten het ontgelden. Volgens de onderzoekers komt dat doordat vrouwen met een hoofddoek beschouwd worden als de “zichtbare vertegenwoordigers” van de islam, waardoor ze ook het voornaamste doelwit worden.
Die vaststelling staat nochtans in fel contrast met de bevindingen van het EU-Agentschap voor Fundamentele Rechten, dat eerder stelde dat “het dragen van traditionele of religieuze kledij, zoals een hoofddoek, slechts in zeer beperkte mate invloed heeft op discriminatie”. De reële ervaring van moslima’s in België is echter dat ze wel degelijk vaak gediscrimineerd worden op basis van hun kledij, maar dat daar in onder andere de media slechts oppervlakkig aandacht aan wordt besteed.
‘Neutraliteit is deel probleem’
Een deel van het probleem ligt volgens de onderzoekers bij het principe van de neutraliteit van de staat, en het daaraan gekoppelde verbod op het dragen van religieuze kentekens in de publieke sector. De neutraliteit is bedoeld om de vrijheid van religie te garanderen, maar wordt in de praktijk vaak geassocieerd met laïcisme dat, omgekeerd, in sommige gevallen die vrijheid net inperkt.
Bovendien eigent nu ook de privésector zich steeds vaker het concept van die publieke neutraliteit toe. Komt daarbij dat religieuze en culturele moslimgebruiken vaak gepercipieerd worden als een weigering om zich in de lokale samenleving te integreren en als een poging om waarden en normen op te leggen die afwijken van de “Europese identiteit”.
De stereotypering heeft een pervers effect: sommige moslimvrouwen die het slachtoffer werden van huiselijk geweld, doen daarvan geen aangifte om het stigma dat op moslims rust niet nog te vergroten.
Dat moslims vaak op stereotype manier worden neergezet en de islam gezien wordt als een godsdienst die gewelddadige ideologieën steunt en het niet hoog opheeft met gendergelijkheid, is bekend. Maar het onderzoek laat zien hoe diep de vooroordelen zitten. Zo toont opinieonderzoek aan dat maar liefst 70 procent van de Vlamingen denkt dat moslimvrouwen door hun echtgenoot worden gedomineerd. Die stereotypering heeft een pervers effect: sommige moslimvrouwen die het slachtoffer werden van huiselijk geweld, doen daarvan geen aangifte om het stigma dat op moslims rust niet nog te vergroten.
Volgens het rapport leven in ons land naar schatting 250.000 tot 400.000 moslims. Wanneer ook bekeerlingen worden meegerekend, gaat het om ongeveer 630.000 personen. Moslims vertegenwoordigen in België 5 à 6 procent van de bevolking en minstens de helft van hen (55 procent) beschikt over de Belgische nationaliteit.
Het onderzoek werd gevoerd tussen december 2014 en januari 2016. In het rapport werd behalve die in België ook de situatie in Denemarken, Frankrijk, Duitsland, Italië, Nederland, Zweden en Groot-Brittannië onder de loep genomen. (Belga)
