Van mode tot mossel: hoe jouw fleecetrui op ons bord belandt

Het grootste voordeel van plastic is meteen ook het grootste nadeel. Plastic heeft een ongelooflijk lange levensduur en is zo veelzijdig dat het voor allerlei producten gebruikt wordt. Ook in de mode wordt er veel gewerkt met plastic, met alle gevolgen van dien.

Het grootste voordeel van plastic is meteen ook het grootste nadeel. Plastic heeft een ongelooflijk lange levensduur en is zo veelzijdig dat het voor allerlei producten gebruikt wordt. Ook in de mode wordt er veel gewerkt met plastic, met alle gevolgen van dien.

Synthetische stoffen worden gemaakt van kunstmatige vezels die door de mens worden vervaardigd uit natuurlijke of synthetische polymeren. Van de wereldwijde vezelproductie is 65.7 procent van synthetische oorsprong. Kleding uit synthetische stoffen, zoals fleetruien of yogabroeken, wordt vaak als het redmiddel voor de duurzame mode gezien. Dat komt omdat er aanzienlijk minder water voor nodig is dan voor de productie van katoen en er geen pesticiden en insecticiden worden gebruikt. Helaas wil dat niet zeggen dat deze stoffen milieuvriendelijk zijn en onze wateren niet vervuilen.

De vezels voor kunstmatige stoffen kunnen gemaakt worden van petroleum of van gerecycleerd synthetisch textiel. Uiteraard is gerecycleerd polyester veel minder belastend voor het milieu, aangezien er geen nieuwe grondstoffen voor aangeboord moeten worden en er heus al genoeg plastic op onze planeet rondzwerft. Volgens onderzoek zou er 85 procent minder luchtvervuiling teweeggebracht worden bij gerecycleerd polyester. Textiel gemaakt van gerecycleerde PET-flessen wordt daarom beschouwd als een duurzame oplossing, maar recente studies tonen aan dat ook dit soort synthetische materialen het probleem van de plastic soup in stand houden. De sterkte en zwakte van synthetische stoffen is eigenlijk de lange levensduur van het materiaal.

Microplastic

Tijdens het slijt- en wasproces van synthetische kledingstukken verliezen ze microplastics in grote getale. Microplastics zijn kleine plastieken partikels die kleiner zijn dan 5mm in diameter. Die komen terecht in de natuur en in de oceaan na was- en draagbeurten. Op die manier komen de plastic deeltjes terecht aan het begin van onze voedselketen en op termijn dus ook in het menselijk lichaam. We vervuilen niet alleen de oceanen met microplastic, maar uiteindelijk ook ons eigen lichaam.

In een rapport van IUCN (International Union for Conservation of Nature) kunnen we lezen dat 35 procent van de microplastics in de oceanen afkomstig is van het wassen van synthetisch textiel. Europa en Azië dumpen op die manier samen het equivalent van 54 plastic zakjes per persoon per week in onze oceanen. Tussen 2004 en 2014 is de plasticproductie overigens gestegen met 38 procent. Het lijkt dus alsof er heel wat gerecycleerd wordt, wat natuurlijk beter is dan nieuw plastic produceren, maar eigenlijk vechten we tegen de bierkaai.

Gevaar voor gezondheid

Is het nu zo erg dat vissen en mossels plastic slikken en wij bijgevolg ook plastic in ons lichaam krijgen? Voor zeedieren is het plastic in onze oceanen een dodelijke bedreiging, maar ook voor mens en milieu is dit slecht nieuws. Niet alleen raakt de biodiversiteit hierdoor in de war, het kan ook schadelijk zijn voor onze gezondheid. Wetenschappers vrezen dat de chemicaliën in plastic en de chemicaliën die zich vasthechten aan plastic in de natuurlijke omgeving vergiftiging, onvruchtbaarheid en genetische afwijkingen kunnen veroorzaken.

In een studie aan de Universiteit van Exeter werd alvast aangetoond dat wadpieren door de grote hoeveelheid microplastics in hun lichaam last hebben van een verlaagde eetlust en lusteloos worden. Een ander rapport van onderzoeker Mark Anthony Browne wees dan weer op de gevaren voor de gezondheid van wadpieren ten gevolge van de chemicaliën die aan de microplastics kleven. Meer onderzoek naar de schadelijke gevolgen van microplastics in onze oceanen is nodig en zal hopelijk in de toekomst uitsluitsel geven over de precieze gevaren van het rondzwervend plastic in onze wateren.

Meer weten over de gevaren van de wegwerpmaatschappij voor onze oceanen? De documentaire Plastic Ocean legt de pijnpunten duidelijk bloot.

A Plastic Ocean from Brainstorm Media on Vimeo.