Fleece als uniform van de TikTokgeneratie: waarom deze wandeltrui zo populair is

Gorpcore – een verzamelterm voor hippe outdoorkleding – blijft trendy. Dat verklaart waarom een fleecetrui niet enkel meer door je nonkel op wandelvakantie in het Zwarte Woud gedragen wordt.

Hoe gaan we ons warm houden dit najaar? De verwarming durven de meeste mensen niet te hoog te zetten uit angst voor de gas- en elektriciteitsprijzen die de pan uit rijzen. Extra warme kleren zijn dus een must. De fleecetrui was al aan een opmars bezig, maar dit najaar zien we het item werkelijk overal.

Of je nu in je favoriete brunchbar zit, een museum bezoekt of een stevige staptocht doet in een bos: de kans dat er iemand met een fleecetrui passeert is gigantisch groot. Uiteraard zijn er de versies van outdoormerken zoals Patagonia, The North Face en Vaude, maar ook ketens en high fashion merken springen op de kar. Zo vind je de warme truien bij Balenciaga, Stella McCartney en JW Anderson.

Wat is fleece?

Fleece is een synthetische, isolerende stof, gemaakt van een soort polyester (PET) of andere synthetische vezels. Bij de productie van de stof kunnen andere materialen worden gebruikt en toegevoegd, waaronder natuurlijke vezels (zoals wol en katoen) of gerecycleerde vezels (zoals gerecycleerd PET-plastic).

Waarom is fleece zo populair als outdoormateriaal?

Het is super comfy dankzij z’n lichte gewicht en anti-transpirerende eigenschappen. Fleece laat vocht (lees: zweet) verdampen, terwijl het vocht van buitenaf tegenhoudt. Het is ook sneldrogend, waardoor het perfect is voor sportieve winterkleding. Daarnaast is fleece ook isolerend, wat maakt dat je lichaamswarmte niet ontsnapt. Omdat er alleen synthetische vezels worden gebruikt, is fleece ook een veganistisch alternatief voor wol. De technologie van fleece wordt voortdurend verbeterd. Het garen is nu zo fijn als kasjmier en kan worden gemaakt van gerecycleerde plastic flessen (meer hierover wanneer je naar beneden scrolt).

Wist je dat de dikte van fleece vaak wordt  uitgedrukt in cijfers? 100 volstaat voor warmere streken, 200 is ideaal voor de tussenseizoenen en 300 houdt je ook tijdens strenge winters warm.

Bij outdoor-outfits met drie lagen is fleece de middelste laag. Eronder draag je een thermisch laagje, dit is doorgaans gemaakt van synthetische stof of (merino)wol. Bovenop de fleece kan nog een jas die wind en regen tegenhoudt, voor echt gure weersomstandigheden.

Duik mee in de geschiedenis van de fleece.

1979: Eind jaren zeventig begon Aaron Feuerstein, CEO van Malden Mills, een Amerikaanse textielfabrikant (nu bekend als Polartec), te experimenteren met de mogelijkheden van polyester. In 1979 is het zover: hij creëert ‘Polarfleece’, een materiaal dat licht is, warmte bijhoudt en vocht afstoot. Begin jaren tachtig introduceerde de fabriek fleece op de sportkledingmarkt dankzij een samenwerking met Yvon Chouinard, eigenaar van het toen nog onbekende outdoormerk Patagonia. Feuerstein nam geen patent op fleece, zodat iedereen het materiaal kon produceren.

De eerste generatie fleece werd Synchilla genoemd, een samenvoeging van de woorden synthetisch en chinchilla. In tien jaar tijd groeide de populariteit van het materiaal enorm. Intussen wordt fleece wereldwijd op grote schaal gebruikt in sport- en outdoorkleding.

De eighties & nineties: Fleece is overal in deze periode, in verschillende gedaantes. Van de minimalistische versies tot de meest kitscherige prints – denk aan huilende wolven of glinsterende dolfijnen. Wie is opgegroeid in de jaren tachtig of negentig heeft ongetwijfeld herfstwandelingen gemaakt en sneeuwmannen gebouwd in een schreeuwerige fleecetrui. Wanneer we richting de nillies evolueren, verdwijnt het materiaal naar de kasten van nonkels die met een verrekijker op vogelspottrip gaan. Maar alles komt altijd terug. Net zoals vogelspotten, kent fleece enkele jaren later een revival.

2017: We maken een sprong in de tijd. ‘Eerst hadden we normcore. Maak je nu klaar voor Gorpcore’. Met deze titel luidt het magazine The Cut de trend van outdoormode in. Gorp komt van ‘granola, oats, raisins & peanuts’: snacks die bergbeklimmers vaak bij zich hebben voor energie. Trendwatchers zien plots hoe jongeren in New York zich en masse kleden alsof ze binnen een uurtje naar de top van een berg gaan hiken. Niets is echter minder waar, ze zijn gewoon op weg naar de koffiebar voor een flat white. Schoenen worden steviger, jassen puffier en truien praktischer. Het is in feite de perfecte voortzetting van normcore, de trend waarbij ‘normale’, praktische, zelfs ietwat lelijke kleding hip wordt.

2018: Een populaire theorie over waarom outdoorkleding trendy is, luidt dat de klimaatangstige jongeren kleren willen dragen die hen doen denken aan de natuur. Trendanalist Zuzanna Skalska vindt het een logische en te verantwoorden keuze voor klimaatbewuste mensen om praktische, ‘lelijke’ kleding te dragen. ‘Ugly should be the new black’, liet ze door CR optekenen in 2018. ‘We hebben teveel spullen. We zouden ons beter focussen op minder, maar beter. Minder schoonheid, meer functie – en meer herbruikbare materialen.’  

Het najaar van 2020: Tijdens de coronacrisis zijn wandelen (in het bos en in de stad), in de zetel hangen en een uithaalkoffie scoren dé activiteiten bij uitstek. Daar heb je uiteraard geen avondjurk voor nodig. Wat dan wel? Comfortabele kleding, zoals… een fleece sweater. Volgens Vogue krijgt fleece bovendien een sexy rebranding door beroemdheden zoals Hailey Bieber en Bella Hadid. Beide sterren poseseren voor een Instagrampost in de MM6 Maison Margiela x The North Face fleece. Samenwerkingen tussen outdoormerken en fashion brands geven de trend een extra boost.

2021: Het jaar waarin de Patagonia ‘Retro Pile’ en ‘Retro-X’ fleece ‘it’-jassen worden. In 2021 landt de ‘Classic Retro-X’ sweater van Patagonia op de zevende plaats in de ranking van The Lyst voor de meest gewilde producten voor mannen. Als we anno 2022 even rond ons kijken, lijkt de populariteit van de trui alleen maar gestegen.

Herfst 2022:

• Zeg niet ‘Sherpa’: Een hoogpolige fleecetrui wordt ook wel eens sherpa fleece genoemd. Recent gaf outdoormerk The North Face aan die term, uit respect voor het Sherpa-volk, niet meer te gebruiken. In plaats daarvan zal je dit soort items onder de noemer ‘High Pile’ kunnen terugvinden. Tegelijkertijd zet het merk de Sherpa’s in de spotlights, zodat mensen kunnen leren over hun culturele erfgoed en verleden met diepe wortels in het bergbeklimmen. Etnisch gezien zijn Sherpa’s een Tibetaans volk, dat zich gevestigd heeft in de bergdalen van Nepal. De naam betekent ‘mens komende uit het Oosten.’ Sherpa’s werden bekend door het begeleiden van toeristen en alpinisten die de Himalaya bezoeken. Ze werken er als klimmer, drager en berggids.
• Pool is cool: er is een nieuwe ster gearriveerd in fleeceland. We kunnen de video’s van extreem enthousiaste modebloggers die een pakketje van Stüssy uitpakken niet meer bijhouden. De ‘8-ball sherpa’ sweater van het merk is intussen hopeloos uitverkocht en wordt op tweedehandsplatformen voor meer dan het dubbele van de originele prijs aangeboden.

Plastic, fantastic?

De schaduwzijde van fleece is helaas niet zo fraai voor milieu en klimaat. Doorgaans wordt fleece gemaakt van niet-hernieuwbare grondstoffen: het is draagbare plastic. Ook wordt er vaak een extra chemische coating toegevoegd om het materiaal winddicht en waterafstotend te maken.

Een manier om minder ruwe grondstoffen te gebruiken, is werken met gerecycleerd materiaal. Patagonia was een van de eerste merken die fleece produceerde van gerecycleerde petflessen. Intussen zijn er heel wat (outdoor)merken die ‘eco-fleece’ aanbieden, waaronder Vaude, Outerknown en The North Face.

Recycleren is beter dan afdanken, maar heel wat experts opperen dat petflessen beter opnieuw gerecycleerd zouden worden tot petflessen in plaats van tot fleecemateriaal. Op die manier krijg je een gesloten kringloop. Een gerecycleerde fleece sweater kan je niet zomaar nog eens recycleren tot een kledingstuk, terwijl gerecycleerde petflessen wel vlot een nieuw leven kunnen krijgen als fles. Op dit moment wordt slechts één procent van afgedankte kleding gerecycleerd tot nieuw textiel. Het is dus een illusie om te denken dat textiel momenteel een eeuwig leven heeft dankzij recyclage.

Bovendien vormen synthetische vezels, gerecycleerd of niet, een probleem omdat ze niet biologisch afbreekbaar zijn. Uit een door Patagonia gefinancierde studie van de Universiteit van Californië in Santa Barbara uit 2016 blijkt dat synthetische fleecejassen gemiddeld 1,7 gram microvezels per wasbeurt afgeven en dat oudere kledingstukken bijna twee keer zoveel vezels afgeven als nieuwe.

Die microplastics komen in de waterlopen terecht, waar ze door vissen en andere wilde dieren worden opgegeten. Zo komen ze steeds hoger in de voedselketen terecht, totdat ze de mens bereiken. Dat is geen goed nieuws voor onze gezondheid, want microplastics hebben de neiging zich te binden met moleculen van schadelijke chemische verontreinigende stoffen die in afvalwater worden aangetroffen, zoals pesticiden. Wat de exacte gevolgen voor de volksgezondheid zijn, is nog niet duidelijk. Wetenschappers breken er zich momenteel het hoofd over.