Meesterparfumeur Quentin Bisch: ‘Meer nog dan je fysieke verschijning, is je geur wat bij anderen blijft hangen’

Quentin Bisch, net 40, is een van de meest getalenteerde parfumeurs van zijn generatie: modehuizen dragen hem op handen, van Dries Van Noten tot Jean Paul Gaultier. Wie is deze gewilde ‘neus’?

Soms vat een parfum de tijdgeest. Dan wordt een geur het onzichtbare symbool van een hele generatie. Zoals Delina, de favoriet van generatie Z. Deze fruitige roos met lychee-geur werd een hype door TikTok. Of Good Girl, een parfum uit een flesje in de vorm van een fotogenieke stiletto die de op drie na best verkochte geur ter wereld werd.

Beide geuren hebben dezelfde maker: Quentin Bisch. Hij is amper veertig en heeft al meer dan 140 parfums op zijn naam staan. Van de meest bekende – hij is de man achter een van de tien eaux de parfums die Dries Van Noten vorig jaar lanceerde – tot de nieuwe ‘populaire’ geuren waarvan er miljoenen verkocht worden. Een kinderdroom die uitkwam voor deze in Strasbourg geboren Fransman.

Verliefd op opium

“Ik wist al heel vroeg dat ik dit wilde doen”, herinnert Quentin Bisch zich. “Maar ik had geen idee waar ik moest beginnen. Ik kwam niet uit Grasse, uit een familie van parfumeurs, en had dus niet het netwerk om mijn weg te vinden in een wereld die nog steeds erg gesloten is.

Alles begon voor mij in een klaslokaal op school. Het was de eerste schooldag. Ik was de laatste die arriveerde voor de les Frans, zat op de eerste rij naast de deur, dat plekje waar niemand wil zitten. De lerares was te laat en ik was wat in een schriftje aan het tekenen om mezelf bezig te houden. Toen kwam ze binnen. Nog voor ik haar zag en opkeek, kon ik haar parfum ruiken. Het hele lesuur was dat het enige waaraan ik kon denken.”

Na de les haastte hij zich om te vragen welk parfum ze droeg, maar hij werd afgepoeierd. “Ik verontschuldigde me, wilde mezelf niet voor schut zetten”, vervolgt hij. Hij struinde de parfumwinkels af tot hij vond welke geur het was: Opium van Yves Saint Laurent. “Toen besefte ik dat ik ook zulke emoties wilde teweegbrengen”, zegt hij. “Een parfum, hoewel onzichtbaar, zegt zoveel over je. Meer nog dan je fysieke verschijning, is je geur wat bij anderen blijft hangen.”

Er was nog een groot obstakel dat hem parten speelde: de meeste parfumeurs van vandaag zijn scheikundigen. Quentin Bisch, liefhebber van filosofie en muzikant met een groot literair hart, begon een opleiding podiumkunsten aan de universiteit van Strasbourg. Hij studeerde af als beste van zijn klas en richtte zijn eigen theatergezelschap op. Hij kreeg een beurs om een proefschrift te maken, maar zijn verlangen naar parfums liet hem niet los. Hij nam contact op met de parfumeurs die hij bewonderde en zijn doorzettingsvermogen wierp vruchten af: Michel Almairac, een inwoner van Grasse, opende de deuren van het parfumbedrijf Robertet voor hem. Hij bood hem een onbetaalde stage van een maand aan. Quentin Bisch twijfelde niet en verliet Parijs. Wat volgt, leest als een droom.

Concullega’s

“Ik liep een tweede maand stage voor ik een contract tekende als assistent-parfumeur. Ik bleef tot ’s avonds laat op het werk om mijn eigen essences te maken en nam ze dan mee naar huis. Mijn flat zag eruit als een reusachtig parfumlabo, overal stonden flesjes. Jean Guichard, directeur van de prestigieuze Givaudan-parfumschool, die naast wetenschappelijke profielen ook graag enkele atypische academici verwelkomt, raakte overtuigd van mijn passie voor dit vak.” Na een opleiding van drie jaar trad Quentin Bisch toe tot de groep parfumeurs van ’s werelds grootste geur- en smaakproducent.

“Als je eenmaal begint te creëren, start ook het competitieve spel van de parfumindustrie”, vertelt hij. “Niet alleen merken concurreren met elkaar, ook onderling, tussen de neuzen binnen hetzelfde huis, speelt de concurrentie. Na de briefing, oftewel het verhaal dat de klant wil dat je met je parfum vertelt, worden je collega’s je tegenstanders.” Bijna twee jaar lang laten zijn mentoren, meester-parfumeurs Louise Turner en Jacques Huclier, hem niet rechtstreeks zijn tests aan potentiële klanten voorleggen. Maar in hun schaduw observeert hij. Hij puurt elk van zijn formules helemaal uit. “De traagheid die me in het begin werd opgelegd, stelde me in staat te begrijpen hoe parfums in elkaar zitten en mijn reeksen, mijn akkoorden en mijn thema’s te verfijnen tot ik ze helemaal beheerste in mijn hoofd, zoals een auteur de woorden zou wikken bij het schrijven van een boek.”

Deze houding legde hem geen windeieren. Op een dag kruiste hij het pad van Pierre Aulas, de man die bemiddelt tussen merken en parfumeurs van de grootste parfum- en modehuizen. Door Aulas te overtuigen opende hij de deur naar de wereldklasse. Toen Quentin Bisch hem een van de noten overhandigde waar hij al meer dan drie maanden aan werkte, besloot de invloedrijke Aulas hem eens te testen. “Ik was gewaarschuwd dat het heftig kon zijn, maar ik had geen idee hoe heftig”, herinnert Bisch zich. “Hij gaf me twintig minuten om drie nieuwe akkoorden te bedenken: een met amber, een bloemige en een ‘verrassende’. Als ik geen kant-en-klaar palet van mogelijkheden in mijn hoofd had gehad, waarvan ik elk onderdeel beheerste, was ik compleet de mist ingegaan. Ik zou alleen maar in paniek zijn geraakt door de stress.” De jonge parfumeur wist zich uit de slag te trekken bij deze test, die vooral bedoeld was om hem tot het uiterste te drijven. Hij begon samen te werken met Pierre Aulas, met wie hij Angel Muse voor Mugler creëerde, Nomade voor Chloé en een dozijn andere geuren.

Solitair én extravert

“Concurrentie is soms giftig”, zegt hij. “Want als je je werk begint te vergelijken, krijg je hoe dan ook de neiging om af te vlakken, om je geur aan te passen aan die van anderen. Als je dat kunt loslaten, open je het veld van mogelijkheden en vernieuwing.” Daar heeft vooral de nicheparfumerie, die graag de diensten van deze sterparfumeur inhuurt, oren naar. “Wanneer Amouage of L’Artisan Parfumeur rechtstreeks een beroep op mij doen, is mijn vrijheid uiteraard groter, ook al is er meestal een precieze vraag”, merkt hij op. “Bij Dries Van Noten gingen we nog een beetje verder. Natuurlijk waren we met meerdere parfumeurs, want hij wilde een complete collectie aanbieden. Het enige wat hij ons vroeg was hem te verrassen, te spelen met het idee van onmogelijke combinaties. De bron van mijn inspiratie uiteindelijk, was hijzelf, Dries Van Noten.”

Ziet hij zichzelf ooit de neus van één huis worden? Het is waarschijnlijk te vroeg om dat te zeggen, want hij geniet nog steeds van de veelzijdigheid van een job die veel vraagt en vol tegenstrijdigheden zit. “Je moet solitair kunnen zijn in het bedenken van je formule en extravert zijn bij je klant. Je moet opgaan in je proeven en tegelijkertijd openstaan voor de wereld zodat je de tijdgeest voelt. Gevoelig genoeg zijn om je buikgevoel te kunnen volgen maar ook sterk, om de kritiek die je elke dag krijgt te incasseren.”

Maar het spel lijkt de moeite waard. Als morgen alles stopt, weet hij dat hij weer op het podium zal staan. In zijn hoofd groeien al beelden van de muzikale show die hij wil opvoeren. Maar de drang om te volharden in waar hij goed in is, blijft sterk. Parfums maken die iets bijzonders met je doen. Het soort dat je hoofd doet tollen als je ze opvangt en dat je nog ruikt in de kamer als je die verlaten hebt. Als een onzichtbare betovering.