De modefotograaf die vrouwen bevrijdde: de eerste expo in België van Peter Lindbergh

Deze week opende in Brussel Untold Stories, een ambitieuze retrospectieve van de in 2019 overleden ‘peetvader van de supermodellen’ Peter Lindbergh. ‘Mode kwam voor mijn vader op de tweede plaats’, zegt zijn zoon Benjamin.

In de modefotografie prijkt het oeuvre van wijlen Peter Lindbergh op eenzame hoogte. Hij maakte ongekunstelde portretten van topmodellen als Linda Evangelista en Helena Christensen, werkte voor magazines als Vogue, Harper’s Bazaar, Rolling Stone en Vanity Fair en schoot niet één, maar drie edities van de legendarische Pirelli-kalender.

Meer dan honderdvijftig bekende en minder bekende beelden uit zijn indrukwekkende carrière zijn de komende maanden te zien in het Brusselse Vanderborghtgebouw. Tijd voor een gesprek dus met zijn zoom Benjamin Lindbergh, die jarenlang aan zijn zijde werkte en nu mee de Peter Lindbergh Foundation leidt.

Je vader overleed enkele maanden voor Untold Stories aan zijn reis rond de wereld begon. Wat betekende dit laatste project voor hem?

‘Mijn vader zwoegde de laatste twee jaar van zijn leven als een bezetene aan deze tentoonstelling. Het Kunstpalast in Düsseldorf had hem destijds om een persoonlijke kijk op zijn werk gevraagd, dus stelde hij Untold Stories ook helemaal alleen samen. Hij vond die introspectie geweldig en vertelde vaak dat hij zichzelf herontdekte als fotograaf en als mens, maar hij moest zich ook door een archief van meer dan veertig jaar wurmen, inclusief beelden die hij al lang vergeten was. Vergelijk het met een kind dat naar hartenlust graait in een snoepwinkel en de meeste snoepjes dan moet terugleggen: een onmogelijke opdracht. Toch liet hij zich niet afschrikken, zelfs niet door de kanker die hem vijf maanden voor de opening velde. De scenografie, de groepering van de beelden en hun afmetingen: alles lag tot in de puntjes vast.’

Hoe onderscheidde je vader zich van andere modefotografen?

‘Mode kwam voor mijn vader op de tweede plaats. Centraal in zijn werk stonden de vrouwen die hij fotografeerde en hun persoonlijkheid. Hij toonde modellen als Naomi Campbell, Kate Moss en Cindy Crawford niet als opgesmukte femme-objet in een of andere rol, maar als mensen van vlees en bloed. Dat oog voor ongepolijste, natuurlijke schoonheid maakte van hem een buitenbeentje in de modewereld van de jaren tachtig. Visionaire bladenmakers als Franca Sozzani van de Italiaanse Vogue lieten hem toe om zich uit te drukken zoals hij dat wilde, maar met de Amerikaanse Vogue klikte het pas toen Anna Wintour eind jaren tachtig aan boord kwam. ‘Dit is precies wat we nodig hebben om vrouwen te bevrijden en komaf te maken met het patriarchaat’, zei ze toen ze zijn werk ontdekte.’

Wie was Peter Lindbergh privé? Welke karaktertrekken komen het eerst in je op?

‘Als iets hem typeerde, dan was het wel zijn standvastigheid: op professioneel vlak ging hij voor zijn visie, zonder compromissen te sluiten. Anders had hij ook nooit zo’n indrukwekkende carrière gehad, laat staan zo’n impact op de modefotografie. Toch zal iedereen die ooit met hem werkte je vertellen wat voor een zachtaardige en genereuze man hij was. Uiteindelijk is dat het geheim van zijn foto’s: mensen voelden zich meteen op hun gemak en veilig bij hem, waardoor ze ook bereid waren om zich kwetsbaar op te stellen en hun echte ik te tonen.’