Heeft deze coronacrisis ook positieve gevolgen? Hoe werk je aan je veerkracht? En is stress per se slecht? In de podcast ‘Doendenkers’ laat klinisch psycholoog en VUB-professor Elke Van Hoof haar licht schijnen op enkele prangende vragen van deze tijd. Dit zijn haar belangrijkste lessen.
Mensen zijn sprinters, geen marathonlopers
De mens is gemaakt om sprintjes te trekken, niet om die sprintjes maanden, of zelfs jarenlang vol te houden. We kunnen dat proberen, maar op een gegeven moment krijgen we onverbiddelijk de rekening gepresenteerd. Zorgpersoneel, begrafenisondernemers of alleenstaande moeders: het zijn maar een paar groepen die intussen al heel lange tijd ononderbroken aan het sprinten zijn. Professor Van Hoof waarschuwt bij hen vooral voor ‘uitgestelde reacties’: de klap die komt na sprint, wanneer je uit je vechtmodus valt. Die groep mensen loopt het grootste risico om langdurig met psychologische klachten te kampen. ‘Als samenleving moeten we daar erg alert voor zijn’, alarmeert Van Hoof.
Stress is onontbeerlijk voor vooruitgang
Stress heeft een zeer slechte reputatie. De algemene consensus lijkt te zijn dat we het best zoveel mogelijk vermijden. Dat klopt niet volledig, stelt Van Hoof. ‘Stress is de reactie van ons lichaam op een uitdaging. Het activeert ons vermogen om zo goed mogelijk met die prikkel om te gaan. We hebben stress nodig om vooruit te gaan. Sterker nog: zonder stress worden we hersendood. Ons lichaam is niet gemaakt om niets te doen.’ Tegelijk hamert Van Hoof op het belang van voldoende hersteltijd, iets wat in onze samenleving net iets te vaak vergeten wordt. In plaats van de piekmomenten en topprestaties aan elkaar te rijgen, doen we er beter aan om tussendoor ongegeneerd te luieren. Zo niet ondermijnen we alsnog ons eigen succes en geluk.
De huidige versie van jezelf is de beste versie van jezelf
Zeker aan het begin van een nieuw jaar kan het verleidelijk zijn om in je hoofd een alternatieve, betere versie van jezelf te creëren die je moet nastreven. Toch is geen sportroutine, rigoureus ochtendritueel of sappenkuur die je zal maken tot de übermensch die je denkt te moeten worden. Die ben je namelijk al, stelt Van Hoof. ‘In mijn ogen ben je de beste versie van jezelf zodra je erin slaagt om de moeilijke momenten om te buigen naar iets moois. Als je daarin slaagt, is het niet erg als plannen gedwarsboomd worden. In zo’n geval maak je gewoon nieuwe plannen.’
Wie is Elke Van Hoof?
Elke van Hoof is klinisch psycholoog en professor aan de Vrije Universiteit van Brussel. Ze bestudeert al meer dan twintig jaar stress, burn-outs en trauma’s en helpt mensen om hun veerkracht terug te vinden als zaakvoerder van het Huis voor Veerkracht. Daarnaast is ze voorzitter van de werkgroep rond de mentale impact van corona binnen de Hoge Gezondheidsraad.
Ben je geïnspireerd? Beluister hier dan ook onze andere afleveringen van ‘Doendenkers’, met onder meer lingerieontwerpster Murielle Scherre, architect Oana Bogdan en Nicolas Decloedt en Caroline Beerten van het restaurant Humus x Hortense.
