Speeltuig of modesofa? Het ontstaan van de Mah Jong-zetel van Hans Hopfer

Op een vintage-designwebsite val ik op een aanbieding: Mah Jong, eenzit voor kinderen. Dat zijn dan chique kinderen, denk ik, want de kinderkamer moet zowat de laatste ruimte zijn waarin ik me dé Franse modesofa bij uitstek voorstel. Denk maar aan de verschillende uitvoeringen in Missoni-stof, de dessins ontworpen door Jean Paul Gaultier en Kenzo, of het feit dat ieder exemplaar met de hand wordt gemaakt in een exclusief atelier, zoals haute couture. ‘En toch’, schrijft Jacqueline Hopfer, dochter van ontwerper Hans Hopfer, me. ‘Ik heb er mijn jeugd slapend en spelend op doorgebracht. Ik bouwde de zetel in mijn slaapkamer om tot bedden wanneer mijn vriendinnen bleven slapen, ik stapelde de kussens of creëerde er een zachte speelruimte mee.’

Haar vader bedacht de sofa in 1970, in de hoogdagen van de hippiecultuur. ‘Hun non-conformisme inspireerde hem tot een nieuwe manier van zitten: laag bij de grond. Zo wilde hij ontspanning en gezelligheid creëren.’ Hij plaatste de gebruiker in een actieve rol. De drie basiselementen van de sofa kunnen gecombineerd of gestapeld worden om tal van zithoudingen mogelijk te maken, van een loungestoel tot een grote zitbank of bed. Vandaar ook de latere naam Mah Jong, geïnspireerd op het Chinese spel waarbij spelers sets van tegels vormen.

View this post on Instagram

A post shared by Roche Bobois Official (@rochebobois)

Met zijn ontwerp trok Hopfer de aandacht van Philippe Roche van Roche Bobois. ‘Hij was zo enthousiast dat hij de zitbank in een busje laadde met bestemming Parijs. Daar liet hij hem aan zijn team zien en ze besloten met mijn vader samen te werken’, vertelt Jacqueline, die intussen ook voor de editeur werkt als architect.

Er hing op dat moment duidelijk iets in de lucht, of misschien kleefde het aan de vloer, want ook Pierre Paulin (Tapis-siège en Dune) en Verner Panton (Visiona) tekenden in datzelfde jaar hun interpretatie van het nieuwe zitten. Toch geldt Hopfer voor velen als de pionier van de zogenaamde ‘zitlandschappen’. Zijn ontwerp bleek toch net iets toegankelijker te zijn, voor groot én klein.