Minder binnenruimte, meer palmbomen: binnenkijken in een renovatieproject waar groen centraal staat
Maarten en Elisabeth waren op zoek naar meer licht en een mooier zicht. Voor de renovatie en vergroening van hun woning gaven ze ono architectuur carte blanche én een bijzondere opdracht. ‘De ingrepen moesten niet alleen aangenaam zijn voor ons, maar ook voor de buren.’
‘Een architect verdient carte blanche. Je kiest voor iemand omwille van een bepaalde esthetiek, en dus wilden we Gert (Somers) en Sara (Verleye) van ono architectuur niet met een moodboard en een lijst van verlangens opzadelen. Onze gesprekken gingen in de diepte, waarbij we eerder stilstonden bij de prachtige kleurcombinaties van nachtvlinders dan bij een specifieke houtsoort die we absoluut wilden gebruiken.’
Als musicoloog begrijpt Maarten Quanten heel goed hoe belangrijk het is om als creatieveling de ruimte en het vertrouwen te krijgen: ‘Slechts één keer twijfelde ik. Het spel van de raamkaders en de houten palen in de keuken leek me aanvankelijk te chaotisch. Nu vind ik die polyritmiek, om het met een vakterm uit te drukken, net erg geslaagd.’
Ook Maartens vrouw, huisarts Elisabeth Lecok, blikt vol respect terug op de samenwerking met de architecten. ‘Ik herinner me dat Gert op een dag een hemd in een specifieke kleur had aangetrokken, omdat hij het effect ervan wou ervaren in onze ruimte. Dat is de toewijding die spreekt.’ Elisabeth kende het duo architecten van in haar praktijk. Toen het koppel deze woning ging bezichtigen, vroeg ze Gert en Sara om hen te vergezellen. Architect Gert Somers: ‘Elisabeth was onze huisarts, wij werden hun huisdokter.’
Mozaïek van achtergevels
Het vraagt lef om te kiezen voor minder bewoonbare oppervlakte. Toch waren Maarten en Elisabeth het er snel over eens: de tweelagige achterbouw van hun Antwerpse burgerwoning mocht verdwijnen, met als doel meer buitenruimte te creëren en licht naar binnen te trekken. Architect Sara Verleye: ‘Het is bijzonder wanneer bewoners verder durven te kijken dan hun eigen kavel. Want door volume weg te nemen en maximaal in te zetten op vergroening, konden ze ook iets teruggeven aan de buren in deze dichtbebouwde plek.’
Vanuit het klassieke hoofdhuis meandert een gang langs een patiotuin naar een achterbouw met de keuken, intussen de lievelingsplek van de bewoners. Aan de rechterzijde bevindt zich een tweede tuin. Gert Somers: ‘We gaven beide volumes een ander karakter. De twee treden laten je letterlijk de stadse woning verlaten en naar het buitenverblijf lopen.’ Deze plek voelt effectief als een soort vakantiewoning, met zijn kobaltblauwe keuken, zachte, berkenhouten wanden en matgroen schrijnwerk. De planten worden weerspiegeld in de natuuraluminium buitenbekleding.
Lees ook: In Gentse bergen: Jan Minne maakte van een stadstuin een waar paradijs
Groencocon
De gang loopt bewust rafelig, waardoor je telkens een ander zicht krijgt op het groen. Elisabeth: ‘De structuur van dit type huizen is erg rechttoe rechtaan, maar voor ons hoefde het klassieke huis met tuin niet. Door tussen de twee tuinen te bouwen, krijg je veel minder het gevoel dat je in een rijtje woont.’ De intieme tuinen met opvallend klinkerpatroon zijn een ontwerp van Jan Minne. Hij voorzag een weelderige beplanting die na verloop van tijd ook de muren zal bekleden en zo voor een groencocon zorgt. De blikvangers zijn behalve de Japanse mispel natuurlijk de vier Himalaya-palmen, die door hun omvang ook in de hoogte voor vergroening zorgen.
Het nieuwbouwvolume kreeg bovendien een groendak, waardoor je vanaf de bovenverdiepingen op nog meer groen kijkt. Iets wat Vincent van Gogh vast had geapprecieerd. De schilder woonde namelijk een tijdlang in deze buurt. De kamer die hij huurde keek uit op een mozaïek van achtergevels, waaronder die van Maarten en Elisabeth. Het schilderij Achterkanten van huizen toont dat er hier in 1885 weinig groen te bespeuren was.
Kleine kunstwerkjes
Het hoeft niet te verbazen dat ono architectuur hoog inzette op details. ‘Kleine kunstwerkjes’, zo omschrijft het koppel ze. De oude en de nieuwe trapleuning zitten bijvoorbeeld in elkaar verstrengeld. Die elegante aanhechting herinnert hen telkens als ze de trap nemen aan de verhalen die in deze woning samenkomen. Of de vierkante koepel in de keuken: die werd aan de binnenkant bekleed met spiegels, waardoor er meer licht binnenvalt en het groen van het dak wordt weerspiegeld. En dan zijn er nog de haarden. Oude schouwmantels zijn vaak louter ornamenteel, maar de architecten transformeerden ze opnieuw tot verwarmingslichamen door convectoren te plaatsen achter een aluminium wand.
Ook op de badkamer heeft ono architectuur een eigenzinnige visie. Sara: ‘Het belang van deze plek is met de tijd enorm gegroeid, nochtans is het ook maar gewoon een kamer waarin je je af en toe bevindt. Daarom hebben we de sanitaire stukken als een soort losse elementen in de ruimte gepositioneerd.’ De wastafel hangt eenvoudigweg aan de schoorsteenmantel en wordt zo een badkamermeubel. De douche is er eentje met een klassiek gordijn en het toilet zit verstopt achter een stalen kamerscherm.
Doorgetrokken minimalisme
Dat minimalisme wordt doorgetrokken in de meubelkeuze van het koppel, waarbij tweedehandse vondsten zich verzoenen met nieuw design, zoals de verfijnde keramieken verlichting van Moebe boven de houten tafel met bijbehorende bank, of met de vloerlange, hemelsblauwe gordijnen achter de gele sofa van Jaime Hayon voor Fritz Hansen. Af en toe belandt het koppel voor zo’n vondst ergens over de grens, maar regelmatiger springen ze binnen bij antiekzaak Aboli Bibelot en Studio Helder, een Antwerpse designstudio. Af en toe kloppen ze nog even aan bij Sara en Gert voor advies. Of eerder: voor hun goedkeuring.
Maarten: ‘Ook al is het onze woning, ik voel een verantwoordelijkheid om hun werk zo goed mogelijk te omkaderen met onze meubelen. Bij twijfel polsen we graag nog even.’ De architecten zijn er nochtans gerust op, vertelt Gert: ‘Tijdens zo’n intens traject ontstaat er een bepaald vocabularium. Dat heb je samen opgebouwd en dus wordt dat als vanzelf voortgezet.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
