Minder woonoppervlak, meer groen: zo gewild is de ommuurde binnentuin

Dankzij de juiste mix van bomen, planten en wandelpaden wordt de ommuurde binnentuin een opvallende feature, die zich vanuit alle hoeken laat bewonderen.

Wilde stadsjungle door Studio Basta, Gent

Alleen op kot gaan en toch samen genieten van een jungle. Toen Studio Basta van Upgrade Estate de opdracht kreeg om een ontpitte, kale binnenruimte van 300 vierkante meter om te toveren tot een informele patio, gingen de tuinarchitecten helemaal los. In het midden van de stad legden ze een ongecontroleerd stukje natuur aan, waar alle bewoners van het complex van architectenbureau Baeyens & Beck op uitkijken. Dat kijkspel is belangrijk, vermits het gebouw zes niveaus telt. Om de hoogte te overbruggen, werden stalen kabels gespannen, waarop klimplanten zoals hop, bosrank, blauwe regen en sterjasmijn hun gang gaan. ‘Binnen dit stadsproject wilden we stevig wat groen voorzien. Groen dat vanuit elke hoek naar binnen piept’, licht Kenny Windels van Studio Basta toe. Waar je ook staat, er valt altijd wel een stukje jungle te bewonderen.

De patio is meer dan een verrassende kijktuin. Het is ook een zitplek waar studenten samenkomen op houten loungemeubelen en een zwevend pad in gegalvaniseerd staal. Naast klimplanten telt het ontwerp hemel-, fluweel-, doodsbeenderen- en honingbomen die een grote variatie aan bladkleuren en -structuren vertonen. Omdat het grondoppervlak slechts een beperkte draagkracht heeft, is de bodem bedekt met substraat. Verder plantten de tuinarchitecten ook jonge, onvolgroeide bomen aan in combinatie met heesters, vaste planten, siergrassen en varens. Het verrassende resultaat is een wilde stadsjungle, die Windels zelf omschrijft als ‘geordende nonchalance’.

studiobasta.be

Brute kitsch door Bart & Pieter, Antwerpen

Ronde openingen in de betonnen plafonds geven het industriële pand in Antwerpen een Braziliaans brutalistisch kantje mee. Het is dit kleine detail dat voor tuinarchitecten Bart en Pieter het vertrekpunt was voor de aanleg van een exotische patio. Daar waar vroeger auto’s stonden, bloeit nu een opvallende verzameling van groene bomen, planten en varens. ‘Dat groenblijvende karakter is belangrijk, omdat het reclamebureau er het hele jaar door op uitkijkt’, benadrukt Pieter Croes. ‘Het is onze job om de patio zowel in de zomer als in de winter visueel aantrekkelijk te maken.’

Om dit te bereiken werd de betonnen vloer van de voormalige garage veertig centimeter diep uitgegraven en vervolgens weer opgespoten met daktuinsubstraat. Voor de stabiliteit werden er grindroosters op de bodem gelegd. Los van de wilde begroeiing telt de patio een wandelpad en een open ruimte waar tuinmeubilair staat. Zo doet de tuin dienst als een extra buitenruimte waar men kan vergaderen. Opvallend zijn de hoge bomen, bamboe en planten met lederachtige bladeren, zoals Albizia, Fargesia robusta en Fatsia japonica, die het ontwerp wat extra body geven. Voor felle kleuraccenten zorgen kleinere bloeiers, zoals Liriope muscari, Kniphofia en Crocosmia. ‘Een patio aanleggen in een gebouw is sowieso kunstmatig. We vonden het belangrijk om dit gegeven door te trekken naar de plantenkeuze’, concludeert Pieter, voor wie brutalisme en kitsch perfect combineerbaar zijn.

bart-pieter.be

Jardin secret door Jan Minne, Brussel

Een kabbelend beekje, een stenen vallei en bomen in hartje Brussel. Voor de 35 vierkante meter patio van B&B Leon°16 had tuinarchitect Jan Minne een bijzondere sfeer in gedachten. Aansluitend op de architectuur van Atelier Bellevue wisselen verschillende planten, bomen, kleuren, geuren, texturen en lagen elkaar af. Door te spelen met verticale en horizontale lijnen en reflecties wordt de tuin optisch vergroot én elke vierkante meter optimaal benut. Langs stalen steunpilaren klimmen blauweregens en clematis armandii omhoog, terwijl miniatuurbomen, een cypres en een palm zich de hoogte inwerken op een bedje van aarde, zand, schelpen, keien en mineralen. Ook fraai is het spiegelend effect van het achterhuis waar de gasten verblijven.

‘Het was de beleving van de gasten die centraal stond bij het uitdenken van deze tuin’, licht Minne toe. ‘Door een wilde en besloten patio te creëren, wilde ik echt al hun zintuigen aanspreken.’ De jardin secret met dichte begroeiing is een contemplatieve buitenruimte geworden, zowel voor de bezoekers van de tuinsuite, als voor de rest van de gasten en bewoners die erop uitkijken vanop de terrassen. Dankzij de gevarieerde plantenkeuze en de groene tinten die naar rood evolueren naargelang de seizoenen, zorgt de tuin continu voor een kijkspektakel. De patio ziet Minne dan ook ‘als een combinatie van verschillende werelden die naast én door elkaar heen groeien. Een levend organisme dat moet blijven verrassen.’

janminne.be

leon16.be

Zuilengalerij door Hans Verstuyft, Antwerpen

Een stukje natuur in de stad voorzien, dat is wat architect Hans Verstuyft in gedachten had toen hij een metershoge boom op de zesde verdieping plantte van zijn eigen woning en kantoor in Antwerpen. Om meer licht en groen binnen te brengen, nam hij een structurele hap uit het flatgebouw. Alleen zo kwam er ruimte vrij om een compacte binnentuin aan te leggen. ‘Wie een patio wil, moet bereid zijn om daar oppervlakte voor op te geven. Veertig vierkante meter hebben we ingeruild voor een groene oase die zich uitstrekt over twee verdiepingen’, vertelt de architect over de kijktuin, die is omringd door elegante kolommen. Vertoeven in de zuilengalerij doet hij niet. Daar heeft hij verschillende terrassen voor.

Blikvanger in de patio is de zes meter hoge boom: een Parrotia persica die hij zelf uitkoos in de boomkwekerij. De solitaire boom rust op een stevige betonplaat met wortelwerende folie en een onderlaag van aarde, gemengd met lavakorrels. Hoewel de boom slechts oppervlakkige wortels heeft, was het een uitdaging om de juiste bodembedekking te vinden. Mos, boshyacinten en varens doen het goed in een schaduwrijke tuin zoals deze. Andere voordelen van de Parrotia zijn de herfstverkleuring en het weinige onderhoud. Door de grillige takken groeit hij nooit volledig dicht, waardoor de diagonale zichten in het gebouw gevrijwaard blijven. Zo vormt de patio de perfecte aanvulling op de uitgepuurde architectuur van Verstuyft.

hansverstuyftarchitecten.be