Detailstudie: binnenkijken in een minimalistisch appartement in hartje Brussel

Alain Friant is een stadsmens in hart en nieren. Onlangs betrok hij in het hart van Brussel een appartement met Parijse allures. “Het pand was gelukkig mooi verouderd.”

Wie bij Alain Friant binnenstapt, wordt onmiddellijk getroffen door het weinige meubilair en de spaarzame decoratie. Een paar stoelen, getekend door wijlen de Brusselse kunstenaar Daniel Deltour, en een ‘tijdelijke’ tafel waarop mijn gastheer zijn laptop heeft geïnstalleerd. Verder staat er een grote Zanotta-bank die dienstdoet als salon voor zijn gasten – een van de weinige meubelstukken die de architect meebracht van zijn vorige flat, afgezien van het bed.

Een paar mooie lampen die hij opsnorde maken het plaatje compleet: de interieurontwerper houdt van meerdere lichtbronnen die hij ’s avonds kan dimmen. Hij werkt alleen met indirecte verlichting, van verblindende spots in het plafond moet hij niet weten. “De inrichting lijkt minimalistisch, maar het is al een verandering vergeleken bij de vorige plekken waar ik woonde, die nog leger waren. In mijn eerste appartement stond zelfs niets! Een grote woonkamer, een keuken. Dat was het”, legt hij uit. “Ik geef toe dat ik graag alles netjes heb. Als er wanorde heerst of er oninteressante dingen rondslingeren, wordt mijn blik verstoord. Af en toe denk ik weleens: hé, ik zou een verzameling kunnen beginnen van dit of dat… Iets wat tien jaar geleden nog volkomen ondenkbaar was!”, grapt hij.

Hij leidt me meteen langs enkele vazen waar hij bijzonder dol op is, waaronder eentje uit de Venini-glasfabriek – “Carlo Scarpa was daar artistiek directeur. Ik hou van het werk van deze architect en ontwerper.”

Op zoek naar licht

Voordien betrok Alain Friant vooral lofts in de randgemeenten van de hoofdstad, zoals in Woluwe. Nu had hij zin om terug te keren naar het centrum, waar hij het grootste deel van zijn vrije tijd doorbrengt. Een betaalbare plek van goede kwaliteit vinden in het hart van Brussel is echter niet eenvoudig. “Er zijn wel buurten die nog aan het evolueren zijn, en waar het niet te duur is”, legt hij uit. “Maar het probleem is dat de meeste huizen daar drie dooreenlopende kamers hebben, waardoor die erg donker zijn. Ik heb licht nodig, ik ben daar erg gevoelig voor.”

Het was toevallig dat de architect tijdens een wandeling over de Anspachlaan, op een steenworp van de Nieuwstraat, op dit pand botste. Hij droomde van een appartement in de stijl van de grote Parijse burgerwoningen uit de periode van Haussmann. Deze voormalige kantoren, waar ooit een modellenbureau huisde, voldeden perfect aan zijn verwachtingen. De ruimtes hadden grote ramen aan de straatkant en ook de slaapkamers aan de achterkant kregen veel licht. Op de inkomhal na, was er nauwelijks een donkere hoek. “De stad wil de as van het De Brouckèreplein naar de Noordwijk nieuw leven inblazen. Het was het geschikte moment om hier te kopen. Het leven is hier aangenaam en vanuit mobiliteitsoogpunt heel handig. Je kunt veel te voet doen. Richting Sint-Katelijneplein zijn er goede bakkers, een slager, een groenteboer… Kortom, kwaliteitsvolle buurtwinkels”, vult de gelukkige eigenaar aan. Een belangrijk detail: het appartement heeft ook een klein terras, net groot genoeg voor een aperitief in de avondzon.

Slakom wordt wastafel

Het was wel nodig om de indeling van deze 150 vierkante meter te herbekijken om er een dressing, keuken en badkamer in te plaatsen. Maar over het algemeen was het pand mooi verouderd. “Alle stijlelementen waren aanwezig en nauwelijks veranderd”, vat Alain Friant het samen. Het idee was dan ook om zoveel mogelijk oorspronkelijke elementen in de belangrijkste ruimten te behouden en de authentieke details te accentueren door ze zorgvuldig te restaureren. Om daarna hier en daar eigentijdse accenten aan te brengen. “De inkomhal was niet zo interessant. Toen het pand gebouwd werd, rond 1880, hadden de bewoners bedienden. De kamers aan de achterkant waren voor hen gereserveerd. Daar hebben we alles vernieuwd.” Ook de inox keuken werd volledig ontworpen door de binnenhuisarchitect, volgens hedendaagse normen. Hij houdt van koken en gasten ontvangen, dus is deze plaats voor hem van groot belang. Op een paar planken staat zijn serviesgoed uitgestald, heel keurig, als op de rekken in een winkel –“Ik zie het als object-sculpturen”. In de voormalige bediendegang kwam een bijkeuken. Daar plaatste hij hoge gesloten kasten om zoveel mogelijk spullen in op te bergen, onder meer de elektrische toestellen. Op die manier verstoort niets de compositie. Zelfs in de slaapkamer gaat de nis van de dressing schuil achter een deur die opgaat in de muur.

De vouwluiken zijn zo ontworpen dat de wand volledig wit lijkt zodra de ramen worden verduisterd. Toch doet het appartement niet kil aan, mede dankzij een klein persoonlijk detail dat het bijna té perfecte plaatje doorbreekt. “Iedere keuze die ik maak is een vondst vanuit het hart”, benadrukt Friant, die vooral een zwak heeft voor de jaren zeventig en tachtig, al staat hij ook open voor andere periodes. “Het is de juiste mix van stijlen die een ruimte personaliseert”, vindt hij. “In mijn werk probeer ik altijd een total look te vermijden.” Enkele voorbeelden hier? De Pruisische kachel in de eetkamer die bewaard is gebleven en die opvalt door zijn ouderwetse charme; de Marokkaanse slakom die dienstdoet als wastafel in de badkamer of zelfs het meubeltje in de slaapkamer, dat versierd is met een zwart-witfresco dat een denkbeeldige stad voorstelt. En niet te vergeten, het XXL-werk van Béatrice Hug, op de kop getikt in een Parijse galerie, dat in de woonkamer in paarse reflecties openspat. Het zijn al die details die het uitgepuurde doorbreken.