Designer Michaël Verheyden: ‘Ontwerpen is ook ondernemen. Uiteindelijk is het de klant die beslist’

Genkenaar Michaël Verheyden (43) raakte als student productdesign en model voor Raf Simons geïnteresseerd in mode. Hij debuteerde in 2002 als handtassenontwerper en won een Henry van de Velde Award voor jong talent, maar legt zich sinds 2010 toe op interieuraccessoires, meubelen en verlichting. Zijn nieuwste designobjecten zijn momenteel te zien in galerie Pierre Marie Giraud in Brussel.

Ik wist al vroeg dat ik een ontwerper wilde zijn. Vingerloze handschoenen naar het voorbeeld van Michael Jackson, een nepgitaar uit vezelplaat zoals Guns N’ Roses, de kruisboog uit de tv-serie Willem Tell: als kind maakte ik voortdurend spullen die met mijn helden te maken hadden. Mijn kindertijd was niet zo leuk – als tenger jongetje met een bril werd ik gepest – maar daardoor was ik graag op mijn eentje bezig en wist ik snel wat ik wilde studeren.

Creativiteit laat zich niet forceren. Je kunt jezelf trainen in het uitwerken van ideeën, maar de eerste vonk moet vanzelf komen. Bij mij is dat als ik me ontspan: wanneer ik aan het raam van het uitzicht sta te genieten, met de kat speel of ’s avonds in de zetel zit. Op zulke momenten staat mijn brein open voor nieuwe ideeën. Als je creatief moet zijn tussen negen en vijf aan een bureau, is het moeilijk om iets origineels te bedenken.

Geluk is kunnen doen wat je graag doet. De eerste tien jaar van mijn carrière lukte dat nooit helemaal: ik maakte leren handtassen en accessoires, maar dat betaalde de rekeningen niet. Ik ging dus lesgeven aan Sint-Lukas in Brussel en werkte daarnaast aan tentoonstellingen en andere opdrachten. Nu kan ik de hele dag bezig zijn met wat ik wil en ervan leven. Dat maakt een groot verschil. Martin Margiela beschrijft dat goed in zijn documentaire In His Own Words: lof ontvangen, maar non-stop piekeren over geld, dat vreet aan je.

Een ambachtelijk product kost tijd. Klanten willen tegenwoordig iets unieks en artisanaals en komen daarvoor bij mij terecht, maar ze willen het wel morgen hebben. De verbouwings- en herinrichtingsgolf sinds de pandemie heeft dat versterkt. Wij hebben een netwerk van vakmensen die onderdelen maken en verzorgen zelf de assemblage en afwerking. Ontwerpen is ook ondernemen, en uiteindelijk is het de klant die beslist.

Hoe langer je werkdagen, hoe minder je gedaan krijgt. Thuis proberen Saartje en ik op tijd te stoppen en ruimte te maken voor andere activiteiten. Laat doorwerken of nachten doorhalen is niets voor ons: alles gaat beter met een fris hoofd, terwijl eindeloze werkdagen je uitputten. Lange vakanties hebben we niet nodig. We gaan er graag even tussenuit, maar vraag ons niet om twee weken aan een zwembad te liggen. (lacht)

Mensen mogen gerust wat materialistischer zijn. Wij zijn beroepsmatig zo misvormd dat we zorgvuldig nadenken over alles wat we kopen, maar ik zie veel inconsequentie in mijn omgeving. Opkomen voor het milieu en tegen uitbuiting is nodig, maar omring jezelf dan ook met duurzame en tegen een correct loon gemaakte spullen die je lang kunt gebruiken. Zulke principes gaan snel de deur uit wanneer consumenten een goedkoper alternatief hebben. Hetzelfde met reizen en ervaringen: je mag die belangrijker vinden dan bezittingen, maar sta stil bij hoeveel energie ze kosten.

Muziek maken is mijn uitlaatklep. Als gitarist van In Trees, Promenade Seven en een hoop andere bands sinds mijn zestiende, heeft het me altijd veel energie gegeven om garagerock te spelen. Voor mij is er niets eerlijker dan een publiek tijdens een optreden: vinden ze het niet goed, dan applaudisseren ze ook niet. Ook complimenten van kinderen over mijn designobjecten doen me altijd net iets meer. Zij zijn geen mode- of designkenners, maar hun woorden zijn gemeend.

Zonder mislukkingen bereik je niets. Je zult misschien ontdekken dat je het anders moet aanpakken of dat je sterktes ergens anders liggen, maar je moet het eerst proberen. Zo ging ik er als jonge ontwerper veel te snel van uit dat ik er klaar voor was om internationaal actief te zijn. Met de handtassencollectie is dat nooit helemaal gelukt, maar dat heeft mee tot het succes van de homecollectie geleid. Zonder onze beginnersfouten zouden we niet zo ver staan.