Zwart en wit vormen het canvas voor een appartement waar privé en werk in elkaar overvloeien. Met kunst als rode draad.
Zwart en wit werden lang niet beschouwd als kleuren, ze stonden synoniem voor een steriel universum. Maar in dit appartement in Vorst blijft van dat idee niets overeind en fungeren ze als volwaardige kleuren. Het minimalistische palet past perfect bij de bewoners.
Kunsthistorica Devrim Bayar is senior curator bij KANAL Centre Pompidou. Grafisch ontwerper Olivier Vandervliet is oprichter van Triangle Books, een onafhankelijke uitgeverij van kunstboeken. Voor hen geen vage grijstinten, het ‘kleurenpalet’ zorgt voor contrast en harmonie, en laat de ruimtes in dit appartement uit 1913 mooi tot hun recht komen.
Een verdieping lager was het appartement al opgefrist. Daardoor konden we ons de ruimte beter voorstellen.
Ook de kunstwerken en de designmeubelen zijn vakkundig gekozen. Zo zijn er subtiele verwijzingen naar artiesten die van zwart-wit hun handelsmerk maakten, zoals Jean-Pierre Raynaud. De sfeer van zijn installatie La Maison de la Celle Saint-Cloud uit 1974 wordt gereflecteerd in de badkamer, die bekleed werd met zwart gevoegde witte keramiektegels.
Lockdownproject
Toen het koppel de plek voor het eerst bezocht, was die zoals Franstalige Brusselaars zeggen nog helemaal ‘dans son jus’. ‘Overal stonden piano’s, kunstwerken, vintage designmeubelen, duizenden boeken en planten in overvloed’, herinneren ze zich.
‘De eigenaar, een kunstenares, woonde hier al meer dan veertig jaar. Ze had er haar vier kinderen alleen grootgebracht. Er was in geen tijden meer geschilderd. Het was moeilijk om door alle ruis heen te kijken. Gelukkig kenden we het appartement van kunstenaar Gabriel Kuri, die een verdieping lager woont. Dat was al opgefrist en ingericht. Daardoor konden we ons de ruimte beter voorstellen.’
Het werd hun lockdownproject. ‘Het hield ons bezig, we hadden tijd. Normaal gezien werken en reizen we veel. De pandemie gaf ons de kans om ons volledig op de renovatie te concentreren.’
Ruimtelijke ordening
Ze schakelden meteen het architectenduo Vanden Eeckhoudt-Creyf in, met wie ze de liefde voor muziek delen. ‘We zitten alle vier in de muziekwereld, dat schept een band.’
Naast de grote, minder zichtbare ingrepen – gas, elektriciteit, sanitair – drong zich vooral een herdenken van de ruimtes op. De levensstijl van vandaag is immers heel anders dan die van het begin van de twintigste eeuw, toen salons met dubbele deuren en een aparte keuken voor het personeel nog de norm waren. De oude dienstbodekamers getuigden nog van die vervlogen tijden.
Het idee van de architecten om de keuken naar de leefruimte te verplaatsen, waar vroeger het salon zat, voelde vanzelfsprekend aan.
De keuken werd daarom naar de leefruimte verplaatst, waar vroeger het salon zat. Dit idee van de architecten voelde vanzelfsprekend aan. Een hoekige eilandvorm, een werkblad in Carrara-marmer, geperforeerde metalen fronten: alles is maatwerk en werd tot in de details uitgetekend. Het licht valt rijkelijk binnen via hoge ramen die uitkijken op het Dudenpark.
Werken als Gainsbourg
Wie in de kunstwereld werkt, heeft zo zijn ideeën over architectuur en design, en weet wat van tel is op het vlak van meubelen, boeken, platen. Een uitgebreide reeks referenties had het koppel niet. Wel het standaardwerk The Book of Lofts uit de jaren tachtig, foto’s van de eerder genoemde radicale installatie van Jean-Pierre Raynaud die begin jaren negentig werd afgebroken en het Parijse interieur van Serge Gainsbourg. Dat laatste was zwart van vloer tot plafond.
Vandervliet koos dezelfde kleur voor zijn bureau. Hij richtte het in als een soort black box, een knipoog naar concertzalen en theaterpodia. De architecten waren tegen dat idee. Bayar aanvankelijk ook. Maar Vandervliet wist hen te overtuigen. Hij had het duidelijk bij het rechte eind: het zicht op het thuiskantoor wordt perfect omlijst door de eetkamerdeur.
Onder het hoge plafond neemt de bibliotheek de muren volledig in. De boeken, zijn privécollectie, maar ook de vierenzestig titels die Triangle Books sinds 2013 uitbracht, zijn gerangschikt volgens een eigenzinnig kleurenpalet.
Vandervliet publiceert alleen wat hem raakt: het werk van kunstenaars die vrienden worden en vrienden die kunstenaars zijn. Of van artiesten die internationaal potten breken, onder wie François Curlet, Gabriel Kuri, Éric Croes, Aline Bouvy, Peter Sutherland, Daniel Dewar & Grégory Gicquel en Eddie Martinez.
Bovenaan de zwarte metalen trap liggen de oude zolderkamers – de vroegere vertrekken van het personeel. Wat ‘een likje verf’ zou zijn, werd een volwaardige verbouwing. De muren gingen eruit, tralies werden doorgezaagd en nieuwe ruimtes ingericht. Er kwam een logeerkamer, een werkruimte voor de uitgeverij en een plek om boeken te stockeren. Waar privé en het professionele elkaar raken, draait alles om evenwicht, in zwart en wit.
