Groots wonen hoeft niet pronkerig te ogen, met compacte leefruimtes, een ondergronds zwembad en een discrete bakstenen gevel als canvas voor een oude beuk.
De straten kronkelen tussen groene muren, haag na haag, metershoog en metersbreed. En dan plots dit open perceel. Een schitterende beuk neemt royaal ruimte in en duwt de woning bewust ietwat naar achter. De gesloten gevel fungeert als canvas voor de boom, ’s avonds plaatst de verlichting hem helemaal op de voorgrond. Voor de bewoners was het een evidentie dat de boom bleef, ook al had dit impact op de grootte van de woonst.
Architect Jao Smet: ‘Hier is het een boom die voor privacy zorgt en geen lange haag. Bovendien kent het perceel een hoogteverschil van bijna twee meter, ideaal dus om de woning in te nestelen. Daardoor loopt de tuin visueel door en neemt de woning een bescheiden plek in.’
Maximaal tuinzicht
Het belang van het omringende groen wordt ook in de woning duidelijk: de architect voorzag maximaal zicht op de tuin. Soms op de kruinen of de lila hortensia’s, soms op de volledige tuin die erg omvangrijk is. Hoewel de leefruimtes voor een gezin met drie kinderen relatief compact zijn, voelt dit nergens als een beperking doordat je blik telkens weer op de weelderige tuin valt. De ramen zijn veelal groot en schuiven waar mogelijk maximaal open, zodat de grens tussen binnen en buiten wegvalt. De linde, de spar en de moerbei stonden er al, verder kreeg de glooiende tuin een mix van wintergroene beplanting en bloemen die voor volume, kleur en dynamiek zorgen. Elke bouwlaag kreeg een ruim terras, wat het buitenleven nog meer aanmoedigt.
De indrukwekkendste buitenruimte bevindt zich op -1. Jao Smet: ‘Deze zogenaamde “cour anglaise” zie je vaak in Londen. Aangezien daar heel wat gebouwen beschermd zijn, speelt het spektakel zich bij de chique woningen deels ondergronds af. Ook hier bevind je je door het hoogteverschil in feite in de kelder. Het verzonken terras werd volledig waterdicht gemaakt, daarnaast puzzelde ik een blikvanger in elkaar met een betonnen zitbank, een tafel, trappen en plantenbakken.’
Zuinig met materialen
In lijn met het discrete karakter van de woning sprong de architect zuinig om met materialen. De baksteenmuren fungeren als gids door het geheel. De dieprode kleur leunt bewust dicht aan bij de tint van de beuk. Opvallend: op sommige plaatsen puilt het voegsel uit, op andere plekken is de muur net diep gevoegd. De diepe groeven geven mooie schaduwen, het uitpuilende voegsel zorgt voor textuur.
Behalve de rode baksteen komen doorheen de woning ook maatwerk in larikshout, zacht getint travertijn en okerkleurige terrazzovloeren terug. De bewoners vertrouwden meteen ook de interieurvormgeving toe aan Jao Smet, waarbij hij koos voor sober, fris design. De loungestoel van Maarten Van Severen is de favoriete zitplek van het gezin, de hanglamp van Ingo Maurer mixt poëzie met kleurrijke tekeningen van de kinderen, de vloerlange roestkleurige gordijnen sluiten mooi aan bij de kleuren van de tuin. Ook de verlichting van het Italiaanse Davide Groppi, van een eenvoudige leddraad tot een sculpturale vloerlamp, keert zowel in als om het huis terug.
Lees ook: ‘Geen schreeuwerig gedoe’: kijk binnen in de minimalistische villa van een Zumthor-fan
Kalksteengrot
Wie ooit al de Fondazione Prada in Milaan bezocht, kent het kunstwerk van Thomas Demand. ‘Grotto’ is een hyperrealistische, levensgrote reconstructie van een kalksteengrot in Mallorca. Met dit werk in het achterhoofd tekende Jao Smet het ontwerp van het zwembad: ‘Wat ik zo bijzonder vind aan dat werk, is dat je je eerst in een open ruimte bevindt, vervolgens via een trap afdaalt naar een duistere plek en pas daarna dat indrukwekkende werk te zien krijgt. Dat spel met emoties werd mijn aanknopingspunt.’
De opdracht was niet eenvoudig: de bewoners wilden een 25 meter lang zwembad om dagelijks baantjes te trekken, maar de ruimte moest minimalistisch en tegelijk huiselijk aanvoelen. Bovendien moest het zwembad in verbinding staan met zowel de woning als de tuin. Omwille van de lengte werd het ondergronds uitgegraven, wat betekent dat er erg veel beton aan te pas kwam. Toch voelt het er allesbehalve koud: de ruwheid van wanden en plafond geeft structuur aan de ruimte, het lijnenspel suggereert de beweging van het water. Het zwembad wordt omringd door zacht ogende roze tegels in zandsteen die wanneer ze nat zijn dieprood kleuren.
Nog een bijzonder detail: aan de voorzijde creëerde Smet een contrast met rode snelbouwstenen die hij omwille van de textuur doormidden zaagde en er dan een mooi patroon mee vormde. Ook de verlichting is, net zoals in de rest van de woning, warm en subtiel en brengt telkens weer een andere sfeer. De tien meter lange raampartij schuift volledig open, waardoor het binnenzwembad een buitenzwembad wordt en je opnieuw een gezellige plek krijgt voor feestjes met familie en vrienden.
Zwembad zoals Le Corbusier
De grootste sfeermaker is een mysterieus zwart ovaal voor de woning dat voor natuurlijk licht zorgt in het zwembad en het zwemmen zonder meer een nieuwe dimensie geeft. Jao Smet: ‘Ik was op zoek naar iets luchtigs en tegelijk indrukwekkends van vorm. In het klooster Sainte-Marie de La Tourette in de buurt van Lyon, een ontwerp van Le Corbusier, zitten drie ovalen lichthappers. In die lage duistere ruimte kan dat tellen qua sfeer. Zoiets wou ik ook en gelukkig waren de bewoners net zo enthousiast. Het zonlicht en de reflectie op het water zorgen telkens weer voor een andere sfeer, bovendien geeft het raam de plek bijna iets sacraals.’ Zo wordt baantjestrekken hier in een volledig nieuw licht gesteld.
Lees ook: Zachte landing: binnenkijken in een luxe villa met minimum impact
