Binnenkijken in een gerestaureerde seventiesvilla in Arles: ‘Dit huis laat zien hoe groots het leven kan zijn’

Net buiten het centrum van Arles vind je Villa Benkemoun. Met zijn rondingen en vibrerende kleuren is het huis exemplarisch voor het optimisme van de jaren zeventig. De dochter van de opdrachtgever, journaliste-schrijfster Brigitte Benkemoun, en haar echtgenoot restaureerden het huis tot een waar meesterwerk.

Arles mag dan vooral bekendstaan om het jaarlijkse fotografiefestival, de charmante provinciestad telt ook een aantal architecturale parels. Het recente Luma van Frank Gehry is er daar een van, net als de prestigieuze villa die in 1974 gebouwd werd voor de familie Benkemoun.

Het echtpaar en hun drie kinderen woonden in Algerije voor ze in Arles terechtkwamen. Gezien hun bescheiden inkomen dachten ze er eerst niet over om zo’n imposante woonst neer te zetten. Maar toen ze na een tijd de financiële wind in de zeilen kregen, zetten ze uiteindelijk toch de moderne villa van hun dromen neer.

Om het huis te bouwen namen ze een andere beroemde Arlenaar onder de arm, architect Emile Sala. “Emile en mijn ouders waren al goede vrienden voor de bouw van het huis”, vertelt Brigitte Benkemoun, dochter van de opdrachtgevers en huidige eigenares van het huis. “Ik herinner me hoe Emile de eerste plannen voor het huis kwam voorstellen en hoe mijn vader het ontwerp van een van de tussenwanden met de losse hand corrigeerde; hij wilde het ronder.” Het was typisch Sala om dit toe te laten. De architect stond voor een participatieve architectuur, waarbij elk project in nauwe samenwerking met de opdrachtgevers werd uitgewerkt zodat ze optimaal tevreden konden zijn met het resultaat.

Tweede leven

Eind jaren zestig waren cirkels en ronde bogen het toppunt van moderniteit. Je vindt de typische organische vormen uit die tijd dan ook in de hele woning terug. Het huis werd gebouwd rond een centrale patio met binnentuin, waarbij ook de overgang tussen binnen en buiten organisch verliep, volgens de principes van de promenade architecturale van Le Corbusier. “Het was een levendig en gastvrij huis waar mensen binnen- en buitenliepen; de open constructie geeft goed weer hoe hier geleefd werd. Mijn moeder had het ongelofelijke talent om in twee uur tijd een maaltijd voor twintig mensen te improviseren. Ik zie de feestjes en paella-avonden nog voor me die hier plaatsvonden”, vertelt Brigitte met de glimlach.

Zelf kwam ze als tiener in het huis wonen en was ze als oudste van de kinderen aanvankelijk niet zo enthousiast. “Als je vijftien bent, wil je een leven dat lijkt op dat van je vrienden en heb je geen zin in zo’n opvallend huis. We hebben aan elkaar moeten wennen, het huis en ik.”

Als eigenares dacht Brigitte er in het begin niet over haar ouderlijk huis voor bezoekers open te stellen. “Na het overlijden van mijn ouders in 2016 was de woning in slechte staat; we hebben technisch heel wat moeten renoveren. Zonder architect overigens, mijn man heeft alles zelf gedaan. We zagen in dat de villa voor verschillende doeleinden kon worden gebruikt. Ik kreeg al vrij snel de vraag of er fotoshoots en evenementen mochten plaatsvinden. Van het een kwam het ander en zo kreeg het huis een tweede leven.”

In Villa Benkemoun hebben tevens exposities plaats van kunstenaars wier werk op de een of andere manier verbonden is aan de geschiedenis van het huis of het tijdperk waarin het gebouwd werd. Elke kunstenaar doneert dan een kunstwerk als souvenir; zoals meesterglasblazer Jeremy Maxwell Wintrebert, die voor de Benkemouns de luchters in de vorm van een oog ontwierp, die je kunt zien in de salon; of keramist Guy Bareff, die de originele schoorsteenmantel tekende. “Binnenkort mogen we ook werk ontvangen van kunstschilder Jacques Soisson.”

Douchen in de ruimte

Voor de oorspronkelijke binnenhuisinrichting – die intact is gebleven – deed de architect een beroep op binnenhuisarchitect Robert Heams, met wie hij al samenwerkte voor het casino van Berck-sur-Mer. De opvallende schouw, bekleed met metalen bladeren, is het werk van Max Sauze. “Het huis was nooit een museum, er werd gewoon in geleefd en dat wilden we behouden”, benadrukt Brigitte Benkemoun. Het meubilair is exemplarisch voor het tijdperk, zoals de oranje zetels van Geoffrey Harcourt voor Artifort, of het ronde bed in Brigittes slaapkamer. De ronde douchecellen roepen de sfeer op van ruimtecabines en de gedurfde felle kleuren geven de villa een retrofuturistisch karakter; een manifest van moderniteit.

“Uiteraard beïnvloedt een huis je ook”, vervolgt Brigitte Benkemoun. De schrijfster werkt op dit moment aan een boek over de villa, naar aanleiding van het 50-jarig bestaan in 2024, waarin ook het verhaal van haar familie wordt opgenomen. “Ik denk dat dit huis laat zien hoe groots het leven kan zijn en wat er allemaal mogelijk is. Zonder deze woning had ik, denk ik, nooit het leven gehad dat ik nu heb gekend. Door zo’n opvallend bouwwerk neer te zetten, hebben mijn ouders zich aan een ongewoon avontuur gewaagd, maar daardoor hebben ze ook mij de boodschap meegegeven dat ik mocht durven, dat ik alles wat ik wilde mocht uitproberen, zonder grenzen.”