Beroemde architecten verdedigen meest gehate gebouwen ter wereld
Volgens sommigen vormen ze een smet op de steden waarin ze neergeplant zijn, maar deze zes toparchitecten leren ons achter de geschiedenis, achter het verval en achter de megalomanie te kijken naar het verhaal en de bouwkunst van zes gehate gebouwen.
Zaha Hadid over het Government Center in Orange County
Het overheidsgebouw van Paul Rudolph uit 1970 zag er al niet al te fraai uit, maar orkaan Irene bezorgde de veelgehate “blokkendoos” een behoorlijke uppercut in 2011. De kans is groot dat deze “eyesore” binnenkort vernietigd en vervangen wordt.
“De jaren zestig markeerden een belangrijk moment vol sociale hervormingen. Vandaag de dag vinden mensen dat publieke gebouwen meer glooiend en modern mogen zijn maar destijds deed men enkel aan Serieuze Projecten.”
“Dit complex bestaat uit een sequentie van intergeconnecteerde binnen- en buitenruimtes die in elkaar over lopen, waardoor de architect eigenlijk perfect ‘democratie’ uitbeeldt. De verkozenen zitten en werken nu met elkaar in plaats van in afgescheiden ruimtes.”
“Er zijn veel gelijkaardige projecten die even verwaarloosd zijn maar die mits renovatie weer een spannende openbare plek kunnen worden. Rudolphs werk is puur, maar de schoonheid zit hem in de strengheid en de ingetogenheid. Er werd niets toegevoegd om het schattig of leuk of zelfs toegankelijk te maken. Het is wat het is.”
Daniel Liebeskind over de Tour Montparnasse in Parijs
Toen dit kantorengebouw van 210 meter, ontworpen door Eugène Beaudouin, Urbain Cassan en Louis Hoym de Marien, in 1973 afgewerkt was, vond het Parijse stadsbestuur het zo’n smet op de skyline dat er hoogtebeperkingen werden opgelegd voor toekomstige bouwwerken.
“Dit gebouw staat overal belend als het meest gehate gebouw van Parijs maar ik zou er graag een lans voor willen breken. Niet omdat het zo’n mooie toren is, maar voor het idee waar het voor staat. Parijzenaren panikeerden toen ze het zagen, en toen ze de toren veroordeelden, veroordeelden ze ook het idee van moderniteit en duurzaamheid, waardoor ze alle toekomstige hoge gebouwen verbanden naar de buurt van La Défense en groei afblokten.”
“De inwoners van Parijs reageerden vanuit een esthetisch standpunt maar stonden er niet stil bij de ecologische voetafdruk van de steeds dichter op elkaar gepakte binnenstad. We hebben in deze moderne wereld, in een grootstad, geen andere keuze dan goede, betaalbare hoge gebouwen te plaatsen. Het is dus geen verrassing dat jonge mensen naar Londen trekken omdat daar zoveel meer ruimte is. Geen enkel jong bedrijfje kan Parijs betalen.”
“Tour Montparnasse mag dan geen geniaal bouwwerk zijn, maar het staat wel voor hoe de stad van de toekomst er tegen wil en dank uit zal moeten komen zien.”
Annabelle Selldorf over de Empire State Plaza in Albany
Toen Harrison en Abramovitz’ gigantische ‘Government Plaza’ opende in 1976 noemde de New York Times het een “grandiose, utter folly whose powerful sense of place appears to be more the planet Krypton than the capital of the state of New York”. Inwoners – waarvan 9000 uit hun huis waren gezet om plaats te maken voor dit bouwwerk- zagen dit als twee miljard kostende egoboost voor toenmalig gouverneur Nelson Rockefeller
“Ik denk eigenlijk dat ik dit wel leuk vind. Het is architecturale abstractie op zijn best. Ik weet dat anderen het te brutaal of grotesk vinden, maar ik vind dat het prachtig is in al zijn monumentaliteit en strakheid. Imposante bouwwerken als deze suggereren altijd een soort oppermacht en dat is een beetje angstaanjagend.”
“Ik denk eerlijk gezegd dat als je de Plaza zou uitrusten met wat meer tuinen en meer onderdeel zou maken van het dagelijkse leven -wat ze nu proberen doen met lokale markten en schaatsbanen- , dat het monument niet zo vijandig aan zou voelen.”
“Uiteindelijk heeft het te maken met een gevoel van betrokkenheid, van je welkom voelen op deze plek. Wanneer het leven welkom is, dan kan een plek levendig aanvoelen. Dat is wat er hier misschien mist.”
Ada Tolla over Vele Di Scampia in Napels
Deze megastructuur, gebouwd tussen 1962 en 1975 door Franz di Salvo, was eigenlijk al vanaf het begin gedoemd. De gebouwen werden overgenomen door krakers na de aardbeving van 1980 en vervolledigde zijn slechte status in 2014 als decor voor “Gomorrah”, een beetje het Napolitaanse “The Wire”.
“Als iemand me dit huizencomplex zou voorleggen zonder context of geschiedenis dan zou ik het een knap staaltje architectuur vinden. Het zijn iconische gebouwen die het Modernistische idee van “een woonplaats voor iedereen” omhelzen. Op het moment van het bouwen was het sentiment bij dit gebouw positief, optimistisch en progressief. Al de straten rond de gebouwen zijn overigens ook vernoemd naar linkse, socialistische of Marxistische Italiaanse figuren.”
“Het gebouw is echter vervloekt en geen van de geplande scholen, publieke ruimtes, winkels of kantoren zijn er ooit gebouwd. De appartementen zaten al vol krakers nog voor het project afgewerkt was en de Camorra installeerde ijzeren hekken en verbood de politie of het stadsbestuur om zich nog ergens mee te moeien.”
“Voor mij staat de Vele Di Scampia dus niet voor gefaalde architectuur maar gefaalde uitvoering en gefaald management van het project.”
Norman Foster over Tempelhof in Berlijn
De banden met Hitler, die deze luchthaven in de jaren dertig flink uitbreidde om een “Wereldse luchthaven” wilde creeren voor zijn toekomstige Reich hebben lange tijd een schaduw geworpen over deze gebouwen. Nu de luchthaven sinds 2008 geen vluchten meer ontvangt is Tempelhof verandert in een park en culturele site.
“Tempelhof is één van die gebouwen die de das omgedaan worden door hun geschiedenis. De architect van Tempelhof, Ersnt Sagebiel, studeerde onder de Joodse meester Erich Mendelsohn maar sloot zich later aan bij de Nazi’s. Tempelhof grensde ook aan een concentratiekamp waar joden, journalisten en critici vastgehouden werd dus uiteraard heeft het gebouw een negatieve bijsmaak/”
“Met zijn strenge strakke façade die bijna Zweeds aandoet lijkt Tempelhof uit de grond te rijzen. Het is een heldhaftig gebouw zonder te veel kapsones, wie onder de console wandelt is ongetwijfeld met stomheid geslagen.”
“We moeten, zeker als architecten, leren om gebouwen los van hun geschiedenis te zien, want ze bevatten vaak interessante elementen die in de toekomst misschien nog als voorbeeld kunnen dienen.”
Amanda Levete over de BT Tower in Londen
De BT toren, gebouwd door Eric Bedford en G.R. Yeats in de jaren zestig om het Britse telecomnetwerk in onder te brengen had tot de jaren tachtig tenminste nog een observation deck en een ronddraaiend restaurant. In 2011 werd de BT van antennes ontdaan.
“De BT toren werd destijds gebouwd aangepast aan de taak die hij zou moeten vervullen. Aangezien het een telecomtoren was, was de hoogte essentieel, maar door het verwijderen van de schotelantennes is de toren zijn connectie met zijn oorspronkelijke functie verloren en dat is bevreemdend. Vandaag worden hoge gebouwen vooral opgetrokken om rijkdom te laten zien, niet meer omdat het noodzakelijk is.”
“Soms vraag ik me af of de antennes niet gewoon terug geïnstalleerd moeten worden, als een soort symbool van de technologische revolutie van Groot-Brittannië destijds. De BT houdt zoveel betekenis in die lange, smalle cilinder.”
(via New York Times Magazine)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier