‘Potje geven zonder proeven is absurd’: waarom lekkere babyvoeding wel belangrijk is

De Brusselse start-up Sienna & Friends wil ook baby’s laten genieten van hun maaltijden. ‘Hoe kan het dat je iets geeft aan een kind waar je zelf niet eens van proeft?’

Quasi elke ouder neemt het zich voor om het nooit te doen en quasi elke ouder werpt dat voornemen vroeg of laat overboord: bereide babyvoeding geven. De potjes en knijpflesjes zijn overal en dat is best opmerkelijk. Want zeg eens eerlijk: heb jij er ooit al zelfs maar een klein hapje van geproefd? En als dat het geval is: vond je het lekker? De kans is groot dat er op beide vragen een negatief antwoord komt.

Dat is behoorlijk absurd, vonden Aurélie D’Hulst en haar man Massimo De Lord Rinaldi. Samen richtten ze twee jaar geleden Sienna & Friends op, dat baby’s met onder andere kruidenmengelingen op hun maat helpt om gezond en lékker te eten. En dat is meer dan een leukigheidje, zegt Aurélie: ‘Een goede nutritionele opvoeding is een van de grootste cadeaus die je je kind voor de rest van zijn leven kan geven’. We treffen haar in een koffiebar in Brussel, aan een tafeltje dat te klein zal blijken omdat ze het tijdens ons gesprek enthousiast vollaadt met haar assortiment. ‘Dit merk is ons derde kind. En het neemt meer tijd in beslag dan die twee die ik thuis heb rondlopen.’ Een gesprek over het belang van smaak, al van jongs af aan.

De gastronomische gouden eeuw

AURELIE: Toen ik zelf mama werd, vond ik het heel logisch om voor mijn kinderen te koken, en dat lekker te doen. Ik vond het maar normaal dat ik de natuurlijke nieuwsgierigheid van mijn kinderen gebruikte om ze kennis te doen maken met allerlei soorten smaken. De periode tussen zes maanden en twee jaar wordt immers de gastronomische gouden eeuw genoemd, omdat een kind op die leeftijd zoveel mogelijk wil ontdekken van de wereld, met al zijn smaken, geuren en texturen. Van groene groenten tot zoete dadels, alles is onbekend en wacht om ontdekt te worden.

Tot mijn eigen verbazing kreeg ik daar regelmatig verbaasde reacties op van andere mensen. ‘Mag hij dat wel eten?’, vroegen ze dan, of: ‘Hoe doe je dat?’. Dat heeft mij gestimuleerd om meer te leren over smaakontwikkeling. Wat ik toen leerde uit boeken en via gesprekken met dokters en nutritionisten, bevestigde mij in mijn instinct: het is razend belangrijk om in die periode volop in te zetten op de ontdekking van smaken en dat is nog veel te weinig geweten. Elke schommeling in gewicht van een baby komt terecht in een curve, hun motorische ontwikkeling wordt nauwgezet opgevolgd en we controleren de hele tijd of ze goed leren praten. Maar smaakgewenning? Daar kijkt niemand naar.

Terwijl dat wel belangrijk is, zeg jij.

Maar ja! Kinderen proeven alles veel sterker dan volwassenen. Als je alle smaak wegneemt, is er voor hen weinig aan. In de bereide babyvoeding van nu is dat echter vaak het geval. Voor een driejarige die nooit echt iets geproefd heeft en dan plots in contact komt met veel te hoge dosissen van suiker en zout, bestaat het risico dat het die monotone smaken – die voor een kind vaak onnatuurlijk sterk zijn – lekker gaat vinden en dus zal snakken naar puur zoete en zoute voeding. En die is doorgaans niet erg gezond.

Vandaag is een op vijf van de sterfgevallen gelinkt aan slecht eetgedrag. Dat is geweten. Dan is het toch veel logischer dat je inzet op preventie en een positieve kijk op voeding, in plaats van mensen op dieet te gaan zetten of hen medicatie voor te schrijven? Als je wil dat iemand op lange termijn gezond eten verkiest, moet je hem nutritionele intelligentie aanleren, wat zoveel betekent als zin hebben in iets wat goed is voor je lichaam. En daarvoor is het noodzakelijk dat die gezonde voeding ook lekker, en zelf lekkerder, is. Goed eten begint vroeg.

De leeftijd tussen zes maanden en twee jaar is het makkelijkste moment om kinderen kennis te doen maken met nieuwe smaken. Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat wat een kind tijdens die fase eet – ook al eet hij het daarna jarenlang niet of minder vaak – op volwassen leeftijd ook gegeten zal worden. Dat betekent concreet dat je een kind kan leren houden van wat gezond is voor hem.

Er bestaan ongetwijfeld ouders die dat tegenspreken en die zeggen dat hun kind onbekend eten weigert.

Maar dan zijn die kindjes misschien ouder dan twee jaar. Dan begint er inderdaad een nieuwe fase, waarin een kind bang is van alles wat nieuw is en ‘nee’ de introductie doet. Ook dat is een normale ontwikkeling. Die neofobie zou een natuurlijk beschermingssysteem zijn dat vroeger handig van pas kwam: dankzij de angst voor het onbekende zullen kinderen die al de autonomie hebben ontwikkeld om er alleen op uit te trekken niet eender welk besje in hun mond steken. Die fase duurt dikwijls tot de leeftijd van tien, elf jaar.

Ieder kind is natuurlijk anders en soms zal het gemakkelijker gaan dan bij anderen. Maar eetgedrag is aangeleerd, niet genetisch. Ouders moeten stoppen met zich te verbergen achter uitspraken als ‘Mijn kind is geen goede eter’. Eetgedrag aanleren betekent niet alleen dat je je kind iets voorschotelt, maar ook dat je er zelf van eet, dat je samen kookt en inkopen doet, dat je het betrekt bij wat eten betekent. Hoe vroeger, hoe gemakkelijker dat gaat.

Van waar komt het idee dat jonge kinderen niet hetzelfde kunnen eten als hun ouders?

Dat is gestoeld op angst die zo’n honderd jaar geleden is ontstaan. Angst voor microben, intoleranties, allergieën of om op een andere manier slecht te doen. Begin 20^e eeuw werd heel erg meegegeven dat het onveilig was om zelf te koken voor kinderen. Gesteriliseerd fabrieksvoedsel in potjes: dat was wel te vertrouwen.

Jarenlang gingen we ervan uit dat een kind gewoon gevoederd moest worden, als een dier. Het degustatieve aspect werd volledig weggehaald van kindervoeding. Verschillende ouders dachten er zelfs niet aan een hapje te nemen van de potjes die ze hun kind voorschotelden. Hoe kan het dat je een kind iets geeft waar je zelf niet eens van proeft? Dat is toch absurd?

Wie er wel eens van proeft, smaakt opvallend weinig, behalve misschien zoet. Hoe komt dat?

Tot een dertigtal jaar geleden waren die potjes effectief bucht met zout, smaakversterkers en allerlei additieven. Het was een commercieel product dat gemaakt werd door multinationals die veel geld verdienden met de angst en gemakzucht van ouders. Vandaag is dat ietwat anders. De wetgeving is erg streng en garandeert kwalitatieve voeding. Zo zijn er allerlei zaken waarmee je rekening moet houden als je babyvoeding maakt, en dat gaat verder dan alleen zout en suiker eruit halen. Je moet bijvoorbeeld ook het nitraatniveau in de gaten houden, en die stof zit van nature in heel wat groenten. Of je mag niets van vaste voeding voorstellen voor de leeftijd van zes maanden.

De potjes van vandaag zijn dus qua samenstelling wel oké, maar dat gaat ten koste van hun smaak. De wereld van babyvoeding wordt gedomineerd door vier grote internationale spelers. Ik ga me daar niet verder over uitspreken, maar dat heeft wel een impact natuurlijk. Nu, ik denk wel dat we vandaag boven die oude angst beginnen staan en dat ouders steeds meer naar hun instinct durven luisteren. Potjesvoeding in het algemeen is een dalende markt. Die bokaaltjes bieden geen variatie in textuur, weinig in kleur en totaal geen connectie met het ingrediënt. Dat beginnen ouders te zien, al kunnen ze hier en daar nog een duwtje in de rug gebruiken.

En dat is wat jullie met Sienna & Friends willen geven?

Ja. Alles wat wij doen is een reactie op hoe babyvoeding vandaag wordt aangepakt. De babyvoedingmarkt is een agressieve markt die zich steeds meer richt op gemak en daarbij totaal niet denkt aan de gezondheid van een kind. Ze proberen met snacks, felle kleurtjes en agressieve vormgeving zoveel mogelijk kinderen aan te trekken zodat hun ouders die producten kopen. Daar stappen wij vanaf. Wij zetten volop in op complexe smaken en verschillende texturen. In plaats van zout, suiker of additieven gebruiken wij kruiden en specerijen als smaakgevers en we hopen dat onze jonge klanten dat later ook zullen blijven doen.

Wij willen met babyvoeding teruggaan naar het etend kind. En dat blijkt grotendeels te eten zoals wij dat doen. Er is geen enkel wetenschappelijk bewijs dat een kind van nature liever burgers eet dan vis, of liever zout dan kruiden.

Wij pakken het persoonlijk aan en proberen ouders te begeleiden in hun zoek- en ontdekkingstocht. Verschillende van onze producten – zoals de kruidenmixen – zullen tijd nodig hebben om economisch te renderen. Ik wil bijvoorbeeld ook geen fruitpap en volledige maaltijden aanbieden, iets waarmee je nochtans snel geld kan verdienen. De reden daarvoor ligt voor de hand: ik kan het niet gezonder maken dan vers. Dat is misschien idealistisch, maar wij willen baby’s en kinderen eindelijk voorschotelen waar ze recht op hebben.

Ben jij het brein achter de recepten?

Ze zijn allemaal bij mij begonnen, maar het is complexer dan dat. Al mijn recepten zijn ook gepasseerd bij nutritionisten, en daarna opgeschaald naar industrieel niveau waarop we ook rekening houden met alle wetgeving rond babyvoeding. In het begin was ik bang dat de smaak niet overeind zou blijven: je haalt er zoveel uit dat het een uitdaging is om iets lekker te maken. Maar echt: doe een potje open en proef! Wij eten al onze producten thuis ook.

Kinderen en hoe ze zouden moeten eten, het is een gevoelig thema. Ik kan mij voorstellen dat jouw boodschap niet bij iedereen in goede aarde valt.

Ik wil inderdaad ouders zeker niet met de vinger wijzen. Ik wil enkel zeggen dat eetgedrag aangeleerd is, wat betekent dat je ook positief eetgedrag kan meegeven. Daar zijn voorbeelden genoeg van. Kijk naar de Sapere Movement, een beweging die smaakklassen geeft in crèches en kleuterscholen in heel wat Europese landen. Zij zetten alle zintuigen in om een kind op speelse manier te laten omgaan met eten. Ook thuis kan je je kind laten helpen in de keuken, in de winkel of in de moestuin. Die positiviteit vind ik enorm belangrijk, en een veel mooiere manier van omgaan met eten dan een kind forceren aan tafel te blijven zitten en zijn bord leeg te eten. Er is ook zoveel te ontdekken in de wereld van de smaak. Daarom is een goede nutritionele opvoeding een van de grootste cadeaus die je je kind voor de rest van zijn leven kan geven.