Kruiden voor de ziel: het kalmerend effect van kleine stukjes groen

Heel wat mensen voelen de onrust in de wereld vandaag resoneren in hun gedachten. Eigenhandig oorlog en ziekte doen verdwijnen is niet evident, maar de onrust in je hoofd bij de horens vatten hoeft niet altijd moeilijk te zijn. Dat bewijst Eline Van Lancker in haar boek ‘Het Groene Geluk’.

We weten – intuïtief, maar tegenwoordig ook dankzij steeds meer onderzoeken – al langer dat natuur ons tot rust brengt. Maar hoe dat dan in zijn werk gaat en hoe je in vredesnaam kan profiteren van die wetenschap als je in de stad woont, daar hebben we Eline Van Lancker voor nodig. In haar boek ‘Het Groene Geluk’ gaat zij immers op zoek naar toegankelijke manieren om via natuurbeleving meer rust te ervaren.

Daarbij kijkt ze verder dan die typische boswandeling. Nu ja: ze kijkt eerder mínder ver. Want ook het kleinste contact met groen – van het in leven houden van een huiskamerplant tot het appreciëren van wat je ‘onkruid op de stoep’ zou kunnen noemen -, blijkt zijn effect te hebben. Elines devies is dan ook duidelijk: ‘integreer meer natuur in je routine, of je nu op het platteland of op de stad woont.’

Een makkelijke manier daarvoor is proeven van wat die natuur allemaal te bieden heeft. Om extra rust te vinden, kan je zelfs enkele specifieke zaken op het menu zetten. We weten allemaal wel dat een bad met wat lavendelolie rustgevend werkt, maar er zijn nog heel wat kruiden waaraan een kalmerende werking toegeschreven wordt. ‘Dat klinkt misschien wat zweverig’, vertelt Eline op de voorstelling van ‘Het Groene Geluk’, ‘maar dat is het niet. Kruiden worden steeds meer onderzocht. Ze werken. Je mag ze alleen niet zien als vervanging voor klassieke medicijnen, want ze werken veel trager dan dat. Daarom volg je een behandeling op basis van kruiden best enkele weken lang om resultaat te krijgen.’

In dit artikel deelt Eline enkele (minder bekende dan kamille, lavendel en linde) kruiden met bewezen rustgevende werking voor de ziel. Hier regelmatig een infusie van maken door een schepje te laten trekken in een kop net niet kokend water en die vervolgens te zeven, kan je helpen terug op adem te komen.

Citroenmelisse

Dit geurig en makkelijk zelf te telen kruid werkt in op het zenuwstelsel, waardoor je kalmeert. De plant staat op dit moment centraal in een onderzoek rond de behandeling van dementie, omdat hij door zijn opbeurende kwaliteiten zou bijdragen aan de levenskwaliteit van patiënten. Werkt tegen (chronische) vermoeidheid en neerslachtigheid en nodigt met zijn aroma’s uit tot culinaire experimenten.

Passiebloem

Deze vrolijk ogende plant geeft het al wat weg met zijn uiterlijk: hij zet piekeraars op andere gedachten. Wie door angst of nervositeit de slaap niet kan vatten, zou gebaat kunnen zijn bij thee van passiebloem. Opgelet wel: een kuur met passiebloem mag maximum drie weken duren, en je neemt het best niet voor lange autoritten.

Meidoorn

Lijkt het soms alsof je amper aan ademen toekomt en voel je je geregeld jachtig? Een kuur van meidoorn laat het hart rustiger maar krachtiger kloppen, waardoor je hele lichaam rustiger wordt. Belangrijk is wel dat je minstens drie weken lang (en liefst nog langer) regelmatig meidoorn gebruikt.

Hop

Een van de basisbestanddelen van bier bevat in zijn pure vorm veel fyto-oestrogenen, ofwel plantbestanddelen die qua chemische samenstelling erg doen denken aan vrouwelijke hormonen. Daardoor zijn ze nuttig om klachten in verband met de menopauze te bestrijden, maar ook om de nachtrust te bevorderen. Massaal aan de hopbellen gaan is echter geen goed idee voor wie lijdt aan hormonale aandoeningen als endometriose of hormonale behandelingen volgt. De smaak is behoorlijk bitter, waardoor je het best gebruikt in mengelingen.

Ginkgo

Als je soms moeite hebt om de eindeloze nieuwsstroom even naast je neer te leggen en je te concentreren op iets anders, kan je baat hebben bij ginkgo of Japanse notenboom. Die oerplant (de ginkgo van vandaag is exact dezelfde als die van tijdens de ijstijd) zorgt immers voor betere doorbloeding in de hersenen, waardoor je concentratievermogen en geheugen verbetert.

Bonuspunten: kweek je kruiden zelf

Audrey Hepburn wist het al: ‘een tuin aanleggen is geloven in morgen’. Zelf de handen uit de mouwen steken om een stukje groen van jezelf aan te leggen, hoe bescheiden ook, is ook volgens Eline Van Lancker ‘het bewijs dat zelfs als alles uitzichtloos lijkt, een nieuw begin altijd wel weer ontkiemt.’

Werken aan zo’n groter project is niet alleen goed voor de ingesteldheid, er gebeurt ook chemisch vanalles in ons lichaam wanneer we met onze handen in de aarde zitten. Bepaalde bacteriën in de grond (de zogenaamde mycobacterium vaccae) bevorderen bij contact immers ons immuunsysteem, verbeteren onze darmflora en stimuleren bij inademing de aanmaak van het gelukshormoon serotonine. Wil je dus extra voordeel halen uit geruststellende kruiden? Kweek ze dan zelf! Dat kan in een moestuin, maar ook op een balkon, vensterbank of tegen je muur.

Meer lezen?

Dan heb je geluk, want er verschijnen talloze interessante boeken over (moes)tuinieren, kruiden en wildplukken.

• Het groot handboek geneeskrachtige kruiden van Geert Verhelst is hét naslagwerk voor iedereen die meer wil weten over de werking van kruiden.
• Alleen al bladeren door Oogsttuinen – van moestuin tot wijngaard van Jacques Hermus, over verschillende manieren om voedsel te telen, heeft volgens ons een helend effect.
• Als jij niet zo houdt van infusies maar wel van kruiden, kan je er ook gastronomisch mee aan de slag. Een goede leidraad daarbij is Herbas van wildplukker en kruidenkweker van de sterrenchefs David Vansteenkiste.