Als de klimaatimpact van verschillende soorten voedsel doorberekend wordt in de prijs, wordt niet alleen een miljard ton CO2 uitgespaard, maar scheelt dat wereldwijd ook een half miljoen overlijdens per jaar. Dat blijkt uit een grootschalig Brits-Amerikaans onderzoek.
De huidige prijs van een biefstuk houdt geen rekening met de CO2-uitstoot die de productie van dat stuk vlees heeft veroorzaakt. Wetenschappers van de Universiteit van Oxford en het Internationaal Onderzoeksinstituut naar Voedselbeleid (IIFPR) in Washington wilden nagaan wat er zou gebeuren als dat wel het geval zou zijn.
Ze brachten de uitstoot in kaart van verschillende soorten voeding en berekenden voor elke variant een adequate klimaattaks. Vervolgens gingen ze na wat de impact van die taks zou zijn op de consumptie van de soorten voeding. Ze analyseerden ook gevolgen van de prijsstijging voor de volksgezondheid, met name wat betreft het risico op type 2 diabetes, hartfalen, hersenbloeding en kanker.
Vlees
De vleesproductie heeft een erg grote klimaatimpact en zou bijgevolg het zwaarste getaxeerd moeten worden. De onderzoekers stelden vast dat de prijs van rundvlees met gemiddeld 40 procent moet stijgen om de klimaatschade van de productie van het vlees te compenseren. De prijzen van melk en andere dierlijke producten zou met een vijfde omhoog gaan.
Een adequate klimaattaks zou de de uitstoot van broeikasgassen met een miljard ton CO2 kunnen verminderen – dat is meer dan de totale uitstoot van de burgerluchtvaart.
Dergelijke prijsstijgingen hebben met zekerheid een impact op de vraag naar de meest klimaatbelastende producten, stellen de onderzoekers. Ze schatten dat de consumptie daardoor met zo’n 10 procent daalt. “Als je 40 procent meer moet betalen voor je steak, kun je overwegen om die een keertje minder per week te eten”, zegt Marco Springmann, die de studie leidde.
Miljard ton
Uit berekeningen blijkt dat een adequate klimaattaks een grote invloed heeft op de uitstoot van broeikasgassen. Die zou met een miljard ton CO2 zou kunnen verminderen – dat is meer dan de totale uitstoot van de burgerluchtvaart.
“Een klimaatcorrectie op de voedselprijs zou een broodnodige bijdrage kunnen leveren aan de strijd tegen de klimaatverandering”, zegt Springmann. “We hopen dat dit inspiratie kan zijn voor de beleidsmakers die deze week samen zijn op de klimaattop in Marrakech”.
Gevoelig
De wetenschappers beseffen dat voedselprijzen een gevoelig onderwerp zijn. “We hebben de studie daarom vanuit een gezondheidsperspectief opgevat”, zegt Springmann. “We wilden nagaan of we de uitstoot van de voedselproductie konden doen dalen zonder de gezondheid van mensen in gevaar te brengen.”
“Een klimaatcorrectie op de voedselprijs haalt niet alleen de uitstoot naar beneden, maar leidt in bijna alle landen ter wereld ook tot een gezonder dieet.”
Uit het onderzoek blijkt dat, met de juiste ingrepen, de prijscorrectie juist goed kan uitpakken voor de volksgezondheid in de meeste landen. Enkel in erg arme landen waar een groot deel van de bevolking ondervoed is, zouden speciale maatregelen nodig zijn.
Als de taks gekoppeld wordt aan inkomenscompensatie of subsidies voor groenten en fruit, gaat de volksgezondheid erop vooruit in alle 150 landen die door de studie werden onderzocht. Het netto resultaat is een half miljoen vroegtijdige overlijdens per jaar minder tegen 2020, vooral door de verlaagde inname van rood vlees en verhoogde inname van groenten en fruit, en door een dalend aantal mensen met overgewicht.
“Tot nog toe is de productie en consumptie van voedsel niet meegenomen in het klimaatbeleid, voor een deel omdat gevreesd wordt voor de impact op de voedselzekerheid”, zegt Springmann. “Met ons werk tonen we aan dat een klimaatcorrectie op de voedselprijs niet alleen de uitstoot naar beneden haalt, maar in bijna alle landen ter wereld ook tot een gezonder dieet leidt.” (IPS)
