Er wordt op enorme schaal gefraudeerd met vis, blijkt uit een onderzoek van de Britse krant The Guardian. Van de negenduizend onderzochte producten blijkt er in gemiddeld een derde van de gevallen sprake van andere vis dan wat het etiket of het menu doet vermoeden.
Of het nu gaat om vis op restaurant, in de supermarkt of bij je favoriete visboer op de hoek: in een derde van de gevallen kunnen we niet zeker zijn dat we effectief de vissoort kopen die we denken te kopen.
The Guardian analyseerde 44 recente studies, samen goed voor meer dan negenduizend vissen, schaaldieren en schelpen in meer dan dertig landen. Veel van de studies maken gebruik van DNA-onderzoek om de verkochte producten te analyseren. Daaruit blijkt dat gemiddeld 36 procent van de onderzochte producten foutief geëtiketteerd zijn.
Varken
Snappers (Lutjanidae) blijken een van de meest foutief gelabelde soorten: een wereldwijde studie toonde aan dat er bij 4 op de 10 verkochte snappers in feite sprake was van tot 38 andere soorten vissen, waaronder bedreigde soorten. In sommige landen, zoals Groot-Brittannië liep dat percentage in 2018 zelfs op tot 70 procent.
Vis kan ook per ongeluk het verkeerde label krijgen. Maar opvallend is wel dat het in het overgrote deel van de gevallen gaat over goedkopere soorten die als duurdere vissen worden verkocht
Wie kabeljauw, schol of schelvis bestelt, krijgt vaak pangasius, die qua textuur en smaak dicht aanleunt bij de witte vissoorten. Maar in sommige gevallen gaat het om totaal andere soorten, of zelfs helemaal geen vis. Zo bleken ‘garnaalballetjes’ in Singapore geen spoor van garnalen te bevatten, maar wel DNA van varkensvlees.
Fraude
Vis en zeevruchten zijn een makkelijk doelwit voor fraude door de erg internationale, vaak complexe en schimmige toeleveringsketen, stelt de krant. Een groot deel van de internationale visvangst komt op de markt via centrale fabrieksschepen, waar het relatief makkelijk is om soorten een verkeerd label op te kleven.
Ook in restaurants is het probleem groot. The Guardian verwijst naar een studie uit 2018, toen honderd wetenschappers heimelijk stalen namen van visgerechten in 180 restaurants in 23 Europese landen. Uit DNA-analyse van de 283 stalen bleek dat een op de drie restaurants andere vis serveerde dan wat op het menu stond. In Spanje, Duitsland, IJsland en Finland schommelde dat cijfer zelfs tussen 40 en 50 procent.
Uit de onderzoeken is niet met zekerheid op te maken dat het om fraude gaat: de vis kan ook per ongeluk het verkeerde label krijgen. Maar opvallend is wel dat het in het overgrote deel van de gevallen gaat over goedkopere soorten die als duurdere vissen worden verkocht.
Milieu-organisaties vermoeden ook dat de foute labels een manier zijn om illegaal gevangen vis of bedreigde soorten wit te wassen.
