Nutricosmetica: de pillen die ons mooi moeten maken

Schuilt het geheim van een mooie huid in een pil, drankje of poeder? Nutricosmeticaproducenten zeggen van wel. Maar misschien moeten we niet alles zomaar slikken.

Voedingssupplementen die een gezonde glow, stevige huid of minder rimpels beloven duiken niet meer alleen op aan de ontbijttafels van Gwyneth Paltrow en Miranda Kerr, naast avo on toast, matchathee en gojibessensap. Steeds meer merken lanceren supplementen voor een mooie huid. Naast de traditionele pillen bestaan er poedertjes die je met water mengt, in Azië en het Verenigd Koninkrijk nippen ze al langer van collageendrankjes en in hippe spa’s beëindig je een dag relaxen aan het infuus (zie p. 35). Supplementen kopen doe je in de natuurwinkel, apotheek of drogist, maar ook bij Net-a-porter of in de nicheparfumerie. Nutricosmetica maakte in 2014 volgens Euromonitor International 9% uit van de voedingssupplementen in West-Europa en zou volgens marktonderzoeksbedrijf Global Industry Analysts Inc. tegen 2024 wereldwijd 7500 miljoen dollar waard zijn. (In 2013 was dat 3360 miljoen.) Dat is een vrij kleine markt als je weet dat de wereldwijde supplementenverkoop volgens Zion Market Research goed is voor 133.000 miljoen dollar. (In 2022 zou dat 220.300 miljoen zijn.)

Huid bouwen

Maar die markt groeit gestaag. Dat merkt ook Dominique Bastin, oprichter van RainPharma, dat zo’n tien jaar geleden met voedingssupplementen begon. ‘Mensen gaan bewuster om met voeding, zijn bezig met mindfulness en gaan ervan uit dat ze zélf een grote invloed op hun levenskwaliteit hebben. Zochten ze vroeger alle heil in een potje antirimpelcrème, nu vragen ze zich af of gezond eten en leven geen betere optie is. In die filosofie passen ook voedingssupplementen.’

Het uitgangspunt: net zoals een gezond dieet en voldoende water tot een mooie huid leiden, kunnen supplementen met antioxidanten en andere huidhelpers van binnenuit werken aan een gezonde huid. ‘Met cosmetica kun je je huidoppervlak reinigen, scrubben en comfortabel houden, maar een crème helpt geen huid bouwen’, verklaart Bastin. ‘Die wordt van binnenuit opgebouwd. Gezonde voeding blijft daarvoor de basis, supplementen vormen een aanvulling.’

Volgens supplementmakers is het simpel: je huid krijgt als laatste orgaan vitamines, mineralen, anti-oxidanten… toebedeeld, na belangrijker onderdelen als hart en hersenen. Bovendien zou de doorsneemens die stoffen onvoldoende binnenkrijgen via zijn voeding. Supplementen vormen dan een extra bouwstoffenshotje.

Quatsch in pilvorm

Elke dag een pilletje poppen en je krijgt nooit last van kraaienpootjes: het klinkt fantastisch, maar zo eenvoudig is het natuurlijk niet. De wereld van de huidsupplementen is wat wazig en erg uitgebreid en heeft voor- en tegenstanders. Sommige professors, dokters en apothekers helpen nutricosmetica samenstellen. Zo heeft de Amerikaanse dokter Nicholas Perricone huidsupplementen binnen zijn skincarelijn en stelt een extern team van onder meer apothekers en een professor de supplementen van RainPharma samen.

Andere wetenschappers zijn van mening dat het allemaal quatsch in pil-, poeder- of drankvorm is. Omdat je voeding voldoende is. Omdat de ingenomen stoffen niet per se in je huid eindigen. Of omdat ze door maagsap worden vernietigd nog voor ze de huid kunnen bereiken bijvoorbeeld. ‘Daarom krijgen sommige supplementen een resistente coating’, aldus Bastin.

De industrie zelf is ook kritisch. Verschillende merken beweren dat alles afhangt van de kwaliteit en dosis van de gebruikte mineralen, vitamines en antioxidanten. ‘Als er veel ingrediënten in een supplement zitten, kunnen ze niet in hoge dosissen aanwezig zijn’, vertelt Bastin. ‘De opname door je lichaam hangt bovendien af van onder meer de vorm waarin bijvoorbeeld een vitamine in een supplement zit, of je het bij of los van je maaltijd neemt en van je darmen. Zo moet ascorbinezuur, een vorm van vitamine C, base worden in je lichaam. Dat doet het door mineralen in je lichaam te gebruiken, wat natuurlijk niet interessant is. Wij gebruiken ascorbaten omdat die al ontzuurd zijn.’

Professor doctor Jo Lambert, hoogleraar dermatologie aan de UGent, gaf recent een lezing over ‘De zin en onzin van voedingssupplementen in de preventie van huidveroudering’. De hoogleraar is duidelijk: ‘Voedingssupplementen helpen niet tegen huidveroudering. Uit onderzoek blijkt dat je lichaam meer bouwstenen haalt uit voeding dan uit supplementen waarin die stoffen verwerkt zitten. Elke mens heeft ook een unieke vorm van spijsverteringsenzymen en een eigen microbioom waardoor supplementen bij iedereen anders worden opgenomen.’

Wat wél helpt? ‘Bescherm je huid tegen de zon en leef gezond. Eet gebalanceerd volgens een mediterraan dieet en beperk je calorie-inname.’

Ook consumenten geloven er niet altijd zelf in. In 2014 bleek uit een rapport van Datamonitor Consumer (dat 25.000 consumenten uit 25 landen ondervroeg) dat slechts 2% van de mensen die elke dag een beautydrankje dronk, claimde verbetering te zien.

Prima placebo

Waarom we dan toch huidsupplementen slikken? ‘Mensen verlangen naar een snelle, makkelijke oplossing en willen geloven dat een jonge huid in een pilletje schuilt’, meent professor Lambert. ‘Maar dan geloof ik eerder in crèmes waarin de ingrediënten van supplementen – denk aan vitamine C – in de juiste dosis verwerkt zitten.’

Volgens Bastin zien ‘onze klanten verschil in hun huid en voelen ze zich energieker sinds ze supplementen nemen.’

Anderzijds wijzen enkele wetenschappelijke studies uit dat supplementen wél invloed hebben op de huid. Zo bleek uit een Sloveense studie die in januari 2017 verscheen in BioFactors, de publicatie van de International Union of Biochemistry and Molecular Biology, dat 33 proefpersonen die 15 weken lang 50 en 150 mg CoQ10 innamen minder zichtbare rimpels en lijntjes hadden en een gladdere huid dan ervoor.

‘Er zijn weinig in-vivostudies die bewijzen dat supplementen een positief effect hebben op bijvoorbeeld rimpels’, merkt professor Lambert op. ‘Die paar studies bestaan uit een kleine testgroep waarvan de helft vaak een placebo kreeg. Dikwijls zitten er ook firma’s achter die een product op de markt willen brengen.’ Veel claims van de nutricosmetica-industrie berusten vaak alleen op in-vitrobewijsmateriaal of testen op dieren.

Rest de vraag of supplementen gevaarlijk zijn. De University of Colorado publiceerde in 2015 een studie waaruit bleek dat té veel vitamine- en mineralensupplementen nemen, en dus de aanbevolen hoeveelheid overschrijden, de kans op kanker en hartziekten kan doen toenemen. ‘Als je de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid, die verplicht vermeld staat op de verpakking, niet overschrijdt, kunnen ze geen kwaad’, stelt professor Lambert. ‘Supplementen bevatten nooit meer dan die dagelijkse hoeveelheid, vaak zijn ze dan ook ondergedoseerd, waardoor ze ook geen effect hebben.’

Elk product dat binnen de EU wordt verkocht voldoet ook aan strenge reglementeringen die de hele tijd worden bijgesteld. ‘Het kan gevaarlijk worden als je die limiet overschrijdt of zelf een mix begint samen te stellen’, waarschuwt Bastin. ‘Vraag ook advies aan je dokter als je kanker hebt of een medische behandeling volgt. Binnen ons merk zorgen we ervoor dat je geen overdosis binnenkrijgt, mocht je verschillende van onze supplementen nemen. Maar wij en de Europese wetgeving kunnen natuurlijk niet controleren wat jij neemt.’