Chasing brotox: waarom steeds meer mannen een vierkant gezicht najagen

Lang lag de druk voor een perfect uiterlijk vooral op vrouwen. Vandaag zijn ook (jonge) mannen bereid tot cosmetische ingrepen. Met ‘Brotox’ in het voorhoofd en scherpere contouren van de kaak proberen ze hun trekken virieler te maken.

De frons op het voorhoofd en de gespannen trek om de mond verraden dat Ethan, een dertiger met tatoeages en een gespierd lichaam, het lastig heeft in de stoel van de dermatoloog. De Brit, die gewend is aan extreme marathons en langdurige ijs­baden, staat op het punt om zijn allereerste Botox-injectie op TikTok te delen met de ongeveer 65.000 volgers die zijn sport­adviezen volgen. Aan het einde van een 26 seconden durende video onthult hij met een brede glimlach veertien dagen na de ingreep zijn perfect gladgestreken trekken.

@agelessremediesroswell Brotox. A man’s best kept secret. #brotox #botoxformen #botox #roswellga #skincareformen ♬ original sound – Ageless Remedies of Roswell

Op het Chinese platform zijn dit soort voor en na’s meer dan 17 miljoen keer bekeken, gekoppeld aan de hashtag ‘Brotox’, een samentrekking van het verkleinwoord ‘bro’ – van het woord broer dat bij uitbreiding staat voor ‘maat’ – en Botox, de courante term voor botulinetoxine. De stof, die al ruim twintig jaar in de esthetische dermatologie wordt gebruikt, verlamt de spieren die de bewegingen van het gezicht sturen en die aan de basis ​​van rimpelvorming liggen.

Man aan de spuit

Volgens de American Society of Plastic Surgeons is deze minimaal invasieve cosmetische ingreep in amper enkele jaren tijd de meest gevraagde procedure voor mannen geworden, waardoor de weg wordt geëffend voor injecties in het algemeen, zoals fillers. In de Verenigde Staten, waar al meer onderzoek is gedaan dan in Europa, is de vraag naar Botox exponen­tieel gegroeid, tot 182 procent in twintig jaar tijd. Millennials en Gen Z’ers, afstammend van de metroseksuelen van de jaren 2000, van wie David Beckham de belichaming was, houden van shoppen en schoonheidsroutines. Ze schamen zich niet langer om de praktijk van de esthetisch dermatoloog binnen te stappen.

Dokter Daniel Dimovski werkt in Sint-Martens-Latem en is zeer populair op sociale netwerken. Maar liefst twintig procent van zijn klantenbestand bestaat uit mannen, afkomstig uit heel België. ‘Waaronder een groot aantal cis-gender heteroseksuelen’, benadrukt de esthetisch arts. ‘Ze belanden bij mij via mond-tot-mondreclame, omdat ze de resultaten van de ingrepen bij hun partner of een vriend hebben gezien. De overgrote meerderheid vraagt ​​me een ​​beetje Botox toe te dienen om een vermoeide blik te openen. Sommigen komen al heel vroeg, vanaf 18 jaar, vanaf het moment dat ze een beetje verandering opmerken. Ze willen preventief handelen om hun jeugd op een zo natuurlijk mogelijke manier te behouden.’

Dr. Charlotte Waxweiler, die als plastisch chirurg in Luik en Brussel werkt, bevestigt de trend: ‘Waar vijftigjarigen er weer uit willen zien als de persoon die ze ooit waren, is de jongere generatie op zoek naar preventie of transformatie. Ze willen de eerste tekenen van veroudering voorkomen of complexen corrigeren – een terugwijkende kin, een bult op het voorhoofd.’

Kaakmeting

Onder de transformerende praktijken is het contouren van de kaaklijn bijzonder populair op sociale netwerken. Zo werd de hashtag ‘jawline’ al bijna vijf miljard keer bekeken op TikTok. Het is een obsessie die duidt op de terugkeer van viriele schoonheidsidealen, waarvan acteurs en modellen als Cillian Murphy, Brad Pitt, Zac Efron en Jordan Barrett ondanks zichzelf de vertegenwoordigers zijn geworden.

‘Bij mannen tussen de 25 en 40 jaar neemt de vraag naar virielere gelaatstrekken inderdaad toe’, geeft Daniel Dimovski toe. ‘Over het algemeen vragen ze om hoeken te accentueren, terwijl vrouwen liever hun trekken laten verzachten. Maar al bij al blijft het heel redelijk. Het gebeurt zelden dat ze een duidelijk zichtbare transformatie willen.’

Nieuwe mannelijke schoonheidsdictaten ontploffen nu op het web. Jonge mannen die zoeken naar een identiteit, aarzelen niet om hun gezicht te onderwerpen aan apps zoals Umax. Die maakt een obscure berekening van het gezicht en bepaalt een ‘aantrekkelijkheidscoëfficiënt’. Gezien het over het algemeen middelmatige resultaat dat ze behalen, wordt hun aangeraden om alles te doen wat in hun macht ligt om ‘hun potentieel te ontwikkelen’: sterk ontwikkelde kaken, amandelvormige ogen (ook bekend als ‘jagersogen’), een vlekkeloze huid en ultra­witte tanden.

De perfecte moordenaar

Deze zoektocht naar perfectie heeft een naam: looksmaxxing. Het is een containerbegrip voor een steeds actievere gemeenschap, geleid door influencers die vaak worden geïnspireerd door masculiene netwerken, waar ze niet aarzelen om Patrick Bateman, de seriemoordenaar uit Bret Easton Ellis’ bestseller American Psycho, te claimen als rolmodel. Deze trend bestaat al een paar jaar, maar vindt nu een geweldige echokamer op TikTok. Dat is een beetje vreemd voor een netwerk dat favoriet is bij Gen Z, waarvan toch wordt gezegd dat ze veel inclusiever is dan de vorige generatie.

‘Alle maatschappelijke vooruitgang kent helaas terugslagverschijnselen’, betoogt Mathieu de Wasseige, hoogleraar gender en seksualiteit aan de ULB. Het is moeilijk om in deze trend geen vorm van reactie te zien op het veelzijdige aanbod van mannelijkheid in de huidige samenleving. ‘We praten niet langer alleen over de viriliteit van mannen’, vervolgt de docent. ‘Er is nu ook non-­binaire mannelijkheid, vrouwelijke mannelijkheid, een heel continuüm van gender dat door een groot deel van de mannelijke bevolking nog niet wordt geaccepteerd. Sommigen van hen voelen zich verstoken van privileges waarop ze nog steeds recht denken te hebben. Anderen, zij het een minderheid, verkeren nog steeds in een sterke positie en willen vechten om hun dominante mannelijkheid te behouden.’

Katrien Meermans, trendwatcher bij trendkantoor Stille Bliksem in Lievegem: ‘De afgelopen tien jaar is de polarisatie binnen de samenleving steeds verder toegenomen. Jongeren voelen zich steeds hulpelozer en ontgoocheld door hun bezorgdheid over cruciale kwesties als klimaatverandering, privacy, ras en geslacht. Zonder leiderschap waarmee ze zich kunnen identificeren, zoeken ze online troost in groepen die hun wereldbeeld versterken.’

Een deel van de jonge Gen Z-mannen, die moeite zouden hebben met het aangaan van amoureuze relaties tijdens hun vormingsjaren of zelfs met het maken van vrienden, zoekt bevestiging in online ruimtes. ‘Daar sporen masculiene leiders hen aan hun uiterlijk te optimaliseren om zo hun verleidingskracht en populariteit te vergroten.’

Jukbeen trainen

‘De aanhangers van looksmaxxing hebben goed begrepen dat vrouwen zich niet aangetrokken voelen tot mannen die zichzelf niet verzorgen’, vervolgt Mathieu de Wasseige. ‘Selfcare, ja, maar op voorwaarde dat er een bepaalde vorm van mannelijkheid van uitgaat, hoekig, vierkant in elke zin van het woord, tot en met de vorm van de kaak.’

In België mogen minderjarigen geen esthetische ingrepen laten uitvoeren. Zij wenden zich dan maar tot ‘facial bodybuilders’, zoals deskundige Katrien Meermans hen noemt. ‘Deze influencers zullen technieken zoals mewing promoten.’ Deze praktijk, waarbij de mond wordt gesloten en de tanden van de boven- en onderkaak op elkaar geplaatst terwijl de tong volledig tegen het verhemelte wordt gedrukt, zou hypothetisch de as van kaak, jukbeen en kin op lange termijn in lijn brengen. Sommige van deze goeroes aarzelen niet om speciale kauwgom, tandenbleekpakketten of natuurlijk “lessen” tegen betaling aan te prijzen.’

@syrianpsycho Has other health benefits & REUSABLE 🤝📈 #fyp #syrianpsycho #looksmax #trending ♬ original sound – psl gods☆

Dit geldt met name voor de 22-jarige Kareem Shami, ster van de looksmaxxing door de spectaculaire transformaties die hij de voorbije jaren heeft ondergaan. Op zijn TikTokaccount @syrianpsycho post deze in Syrië geboren rechtenstudent een reeks voor-en-na-video’s om zijn 1,6 miljoen volgers ervan te overtuigen met hem mee te doen op de website mogwarts.net. Het is een soort kijkacademie waar de jongeman online cursussen geeft voor het bescheiden bedrag van vijf dollar per maand.

Zelfvertrouwen gezocht

Terwijl TikTok – toch berucht om het versterken van vrouwonvriendelijke inhoud – bijzonder populair is, blijft de verscherpte esthetiek van de ‘manosfeer’ relatief beperkt. ‘Ook al stelt deze trend kwantitatief niet veel voor, toch moeten we het masculiene beeld dat wordt uit­gedragen serieus nemen’, zegt Mathieu de Wasseige. ‘Zeker als we te maken hebben met jongeren in emotionele nood die gemakkelijk te beïnvloeden zijn’, voegt Katrien Meermans toe. ‘Bijna 62 percent van de jongeren voelt zich tegenwoordig volledig losgekoppeld van hun ouders. En, bij uitbreiding, van andere volwassenen, vooral gezondheidswerkers, die voor hen als referentie zouden kunnen fungeren.’

In Sint-Martens-Latem wordt dokter Daniel Dimovski maar zelden geconfronteerd met onredelijke verzoeken van jongvolwassenen. Hooguit één of twee keer per maand moet hij iemand eraan herinneren dat achter de al te perfecte gezichten op sociale media vaak filters schuilgaan.

‘Ik weiger altijd om gelaatstrekken te vervormen’, benadrukt hij. ‘Veel mannen vragen me om hun gezicht wat meer viriliteit te geven en zo hun zelfvertrouwen te vergroten. Als ze na de injectie naar zichzelf kijken, stralen ze. Het geeft ze een kleine boost.’

Hetzelfde geruststellende geluid klinkt bij Charlotte Waxweiler: ‘Er zit ook iets goeds in het feit dat mannen nu geen moeite meer hebben met esthetische geneeskunde’, concludeert ze. ‘Het creëert een vorm van gelijkwaardigheid, want tot nu toe lag de druk vooral op vrouwen. Het zijn de excessen die problematisch zijn, ongeacht het geslacht. In mijn praktijk probeer ik altijd een evenwicht te bewaren.’