Relatiedip of tijd om te scheiden? ‘Er zijn vier doorslaggevende redenen. Je irriteren aan je partner staat daar niet tussen’

Niemand begint aan een relatie met het idee dat die ooit zal eindigen, maar iedereen in een relatie twijfelt weleens. Hoe weet je of je echt weg wilt, dan wel gewoon door een ‘dipje’ gaat?

‘Je ziet zoveel koppels breken om één ding en dan denk ik: maar zo werkt het toch niet?’ Dat vertelde schrijver Stefan Hertmans onlangs in een interview. Wij lazen daar een suggestie in dat koppels vandaag misschien te snel beslissen om uit elkaar te gaan. Niet lang daarvoor verscheen er in de Britse krant The Guardian een stuk met de titel: ‘Do you want a divorce, or are you just getting divorce-y?’ Daarin legde therapeut Moya Sarner uit dat we allemaal weleens het gevoel hebben dat we het einde van onze relatie bereikt hebben, maar dat er een verschil is tussen je scheiderig voelen, en effectief uit elkaar willen gaan. Relatietherapeut Chloë De Bie schreef drie boeken over relaties, en titelde één hoofdstuk: ‘Je zult niet uit elkaar gaan’. Dé persoon om een woordje uitleg aan de vragen.

Bestaat er zoiets als scheiderigheid?

‘Scheidingskriebels, zo noem ik het. En ja, iedereen in een langetermijnrelatie heeft weleens last van het gevoel dat je het helemaal gehad hebt. Je ziet de positieve dingen niet meer, hebt het gevoel dat het niet meer lukt om samen te leven en vraagt je af of het niet beter is om uit elkaar te gaan. Soms twijfelen we omdat we ongelukkig zijn, omdat we de dagelijkse frustratie beu zijn, maar ook omdat mensen om ons heen uit elkaar gaan. Zo heb je als je broer of zus gescheiden is 22% meer kans om zelf ook uit elkaar te gaan. Twijfel is normaal en als het echt lastig wordt, denken we snel: ander en beter. Ik noem dat de bol-punt-comcultuur. Als iets stukgaat, bestellen we meteen een nieuw exemplaar. Misschien kijken we vandaag zo ook naar relaties.’

Voor alle duidelijkheid, niemand houdt een pleidooi tegen scheiden. Is uit elkaar gaan soms wél een goed idee?

‘Uiteraard. Uit onderzoek blijkt dat vier redenen de doorslag geven. Een gebrek aan liefde en intimiteit, communicatieproblemen, een gebrek aan respect en uit elkaar groeien. “Hij/zij is irritant”, staat niet in dat lijstje. Mensen beginnen nog altijd relaties met het idee dat ze hun leven willen delen en zijn ervan overtuigd dat ze ook de woelige wateren zullen doorzwemmen en voor elkaar gaan vechten. Maar soms is die vechtlust mager. Soms is het allemaal wat veel, en vaak heeft het dan niet eens enkel te maken met de relatie. Want je bent misschien ook een ouder, je hebt werk, vrienden en familie die je kopzorgen geven. Dan worden de frustratie en de ergernis die onvermijdelijk zijn in elke lange relatie je te veel. En als je geen lust meer hebt om te vechten, lijkt uit elkaar gaan een optie. Alleen is uit elkaar gaan echt moeilijk, soms wel moeilijker dan samen zijn. Niet alleen emotioneel maar ook praktisch, want het gaat over kinderen, financiën, je woonsituatie…’

Moya Sarner omschreef scheidingskriebels als een stemming. Een stemming is intenser dan een emotie, voelt permanent aan en dan lijkt de enige uitweg een breuk. Hoe weet je of je last hebt van scheidingskriebels dan wel echt uit elkaar wilt?

‘Het is belangrijk om uit te zoeken wat er emotioneel aan de hand is. Ik vraag in mijn praktijk aan mensen om te proberen ’s morgens niet met een zwarte bril op te staan en bewust op zoek te gaan naar de positieve dingen. Want wie scheidingskriebels heeft, voelt frustratie of is teleurgesteld, wordt kwaad of verdrietig, en al die emoties worden een stemming die alles kleurt. Het is goed om te proberen dat te doorbreken.

Ga je echt nadenken over de vraag of je wilt samenblijven of niet, dan zijn er vier vragen die je best bekijkt. Welke investeringen heb je al gedaan in je relatie? Niet alleen materieel, maar ook emotioneel: welke watertjes hebben jullie succesvol doorzwommen? Vraag twee is hoe je relatie er vandaag uitziet. Passen jullie bij elkaar, wat appreciëren jullie aan elkaar, waarom werden jullie verliefd, wat loopt er goed en wat niet? En ook: zijn jullie nog nieuwsgierig naar elkaar? Want het tegenovergestelde van liefde is niet haat, maar onverschilligheid. Vraag drie is hoe die andere toekomst er zou kunnen uitzien, en vraag vier is wat je zou missen.’

Is het belangrijk om ook de rest van je leven onder de loep te nemen?

‘Absoluut. Onze relatie is vaak heel helder, we weten wat ons stoort. Maar wat met de andere domeinen in je leven? Je kinderen? Je werk? Je ouders of familie? Misschien mis je tijd voor jezelf. Wat zijn je dromen nog? Heb je nog ambities? Doe je dingen die je fijn of belangrijk vindt in je vrije tijd? Wie ben je, wie wil je zijn? Dat klinkt een beetje als een midlifecrisis, maar het gaat erom dat je dingen in vraag stelt. Het is heel uitzonderlijk dat alleen je relatie verantwoordelijk is voor je gevoel van ongeluk. Vaak is er meer aan de hand, maar is dat niet zo concreet als de vaat die op het aanrecht blijft staan en de communicatie met je partner die fout loopt. Stel dat je concludeert dat je last hebt van scheidingskriebels, dat je erin slaagt om de vinger op de wonde te leggen en dat je beslist dat je aan je relatie wilt werken, vergeet dan niet je partner in te lichten.’

Spreekt dat niet voor zich?

‘Niet per se. Wij zien als therapeuten heel wat mensen die pas bij ons komen om te zien of er nog iets te redden valt. Mensen die al maanden of jaren ongelukkig zijn, en bij wie, als ze het eindelijk zeggen, de partner uit de lucht valt. Vechten voor je relatie doe je altijd met twee. Soms zijn de twee partners niet even snel mee, soms vraagt het wat geduld, maar je moet het sowieso samen doen. En tijd is je beste vriend. Heb je twijfels, ga er dan mee aan de slag, maar geef het een paar weken en liefst zelfs maanden.’

Lees ook: Van seks met Bigfoot tot trio’s: wat je seksuele fantasieën vertellen over jezelf