Waarom de ondernemerswereld nog altijd zo wit en mannelijk is volgens Lien Warmenbol: ‘Opvallend veel jonge vrouwen dromen van een eigen zaak, maar worden niet serieus genomen’

Hoe maken we de bedrijfswereld vrouwvriendelijker en inclusiever? Lien Warmenbol van het ondernemersplatform SheDIDIT brengt vrouwen met diverse roots samen en begeleidt hen waar nodig. ‘Er is veel onbegrip voor de ideeën van vrouwelijke ondernemers.’

Hoe ziet een typische ondernemer eruit? De kans is groot dat je een ietwat oudere man in een pak voor je ziet. En dat terwijl ook elektriciens, vertalers, koks en kappers ondernemers zijn, mensen die oud en jong zijn, mannen en vrouwen van alle mogelijke achtergronden. Dat is iets wat ze bij ‘SheDIDIT’ heel goed weten. Dit platform biedt vrouwen van diverse achtergronden een plek waar ze informatie over ondernemen én elkaar vinden, workshops volgen, coaching krijgen en zelfs startkapitaal kunnen aanvragen, vertelt mede-oprichter Lien Warmenbol.

Het aanbod is zeer uitgebreid. Hoe is dat zo gegroeid?

‘Het oorspronkelijke idee voor SheDIDIT was een platform voor een specifieke doelgroep: vrouwen met een migratieachtergrond die willen ondernemen. Natuurlijk bestaan er organisaties als Unizo en Voka die ondernemers ondersteunen, maar het was duidelijk dat een bepaald publiek daar niet vond wat het zocht. Het is bovendien een groep die oververtegenwoordigd is in de cijfers van inactiviteit en die de overheid graag wil activeren. Een groep ook die te weinig informatie heeft over ondernemen, of zijn weg niet vindt in het kluwen van regels die daarmee samengaat. Ik ben niet altijd een fan van een niche-aanpak, maar in dit geval lijkt het te werken. We hebben ondertussen zo’n 500 vrouwen een individuele coaching van vijf sessies gegeven. We zijn begonnen als een community, een plek waar vrouwen elkaar konden vinden, waar ze geïnspireerd werden en waar ze naar de bestaande organisaties geleid konden worden. Maar al snel bleek dat vrouwen zich daar soms niet op hun plaats voelden.’

Niet serieus genomen

Hoe komt dat?

‘Soms voelen vrouwen zich niet helemaal op hun gemak bij de typische organisaties, dat kunnen best intimiderende omgevingen zijn. Soms stuitten vrouwen op onbegrip als ze hun ideeën presenteren, en hebben ze het gevoel dat ze niet serieus genomen worden. Er is veel informatie, maar ze is soms best ingewikkeld en niet altijd even makkelijk te vinden. Uit onderzoek aan de Arteveldehogeschool naar etnisch ondernemerschap blijkt dat er heel wat drempels zijn. Daarom zijn we al snel ook met begeleiding en coaching begonnen. Elke vrouw is anders, elk idee is anders. Een one size fits all-programma werkt met andere woorden niet. Wij helpen daarom met het uitwerken van een businessplan, en zijn zo van een community naar een incubator geëvolueerd. Onze coaches zijn zelf allemaal ondernemers met een diverse achtergrond. Ze hebben dus niet alleen kennis van zaken, maar zijn ook excellente rolmodellen. Ons team is een illustratie van waar we voor staan.’

Jullie zijn ook een jongerenprogramma begonnen?

‘Omdat we vragen kregen van meisjes die soms amper vijftien waren. Het is opvallend hoe veel jonge vrouwen er van dromen om zelf een zaak te beginnen. De vaste baan die je jaren blijft doen, en die soms als een gouden kooi kan aanvoelen, is niet meer zo populair als een generatie geleden. Jongeren willen graag verschillende vormen van inkomen naast elkaar en ze vinden flexibiliteit belangrijk. Daar past ondernemen mooi in.

De jongerenworkshops zijn altijd in groep omdat we merken dat tieners echt nood hebben aan een gemeenschap. We zagen ondertussen al meer dan 400 meisjes op die bootcamps, ateliers en een summerschool. Daar vloeien echt goede initiatieven uit voort. Een mooi voorbeeld is Mariama Balde, die op haar zestiende Pretty Little Glows begon omdat ze een hekel heeft aan plakkerige lipgloss. Vandaag heeft ze een miljoen euro omzet en verkoopt ze haar cosmeticaproducten. Een zwart meisje met een hoofddoek en heel wat ambitie, dus. Het is ons doel om die ambitie te versterken.’

Marktinzicht

Ondertussen is er ook een eigen winkel? 

‘We hoorden dat het vaak moeilijk en duur was om naast de online verkoop ook in een fysieke winkel producten aan te bieden. Daarom begonnen we een inclusieve concept store, SheHUB. Toen bleek dat de financiering van startkapitaal niet vanzelfsprekend was, begonnen we een eigen investeringsfonds. Eén van mijn collega’s ging een haarproduct pitchen bij een startustatupfonds van een grote bank. Ze kwam tegenover vijf witte, kale mannen te zitten. Zij zagen het nut van haar haarproduct voor Afrikaans haar niet in, omdat ze geen marktinzicht hebben en niet beseffen hoe veel budget vrouwen met Afrikaans haar uitgeven aan hun haar.‘

Is cosmetica een populaire sector voor vrouwen die willen ondernemen?

‘Zeker en vast. De drie sectoren die het populairst zijn, zijn cosmetica en mode, food en diensten zoals vertalingen of fotografie. Logistiek of industrie zijn minder populair. Vreemd is dat niet. Ik heb ook nog voor Markant gewerkt, daar zag je hetzelfde. Maar vergis je niet, de vrouwen die we begeleiden zijn geen homogene groep.’

Ondernemen uit noodzaak

Wie komt er allemaal bij jullie langs?

‘De grootste groep zijn van Noord-Afrikaanse en Centraa-Afrikaanse origine, maar er zijn ook heel wat Syrische vrouwen. We zien een groeiende groep uit Oost-Europa en begeleiden ook vrouwen uit Latijns-Amerika. En België, uiteraard. Het is niet omdat je hier geboren bent en de taal perfect spreekt, dat je vlot aan de slag kunt. We zien best veel vrouwen die uit noodzaak gaan ondernemen, bijvoorbeeld omdat ze geen job vinden waar ze hun hoofddoek mogen dragen. Dat is pijnlijk. Het valt op dat vrouwen uit Sub-Saharisch Afrika een cultuur van ondernemen hebben, maar bij andere groepen is het minder vanzelfsprekend. Als ouders alles riskeren om te kunnen migreren, dan dromen ze voor hun kinderen van zekerheid. Als hun kind dat idee overhoop gooit door aan te kondigen dat het wil gaan ondernemen, wordt dat niet altijd op applaus onthaald.’

‘Sommige vrouwen komen ook doodgewoon uit een ondernemersfamilie. Mijn collega Wendy Aygin kreeg haar ondernemerszin met de paplepel mee. Haar familie heeft zeven zaken in Antwerpen en ontwikkelde een haarproduct. Bij ons vindt iedereen steun, informatie en hulp. Al zijn we vandaag een klein beetje het slachtoffer van ons succes, want we werken voor sommige dingen al met wachtlijsten.’

Trage verandering

Diversiteit is nog altijd niet vanzelfsprekend in de bedrijfswereld, ook al is ze in onze maatschappij toch echt wel de realiteit.

‘We zien verandering, maar het gaat traag. Bedrijven vinden hun weg naar ons als ze op zoek zijn naar talent. Dat is niet onze missie, maar veel vrouwen die we begeleiden zijn geïnteresseerd in parttime ondernemen. Soms kunnen we die bedrijven dus helpen. België blijft conservatief, dat merken we. We werken met een Oekraïnse organisatie die in drie Europese landen werkt, en bij ons gaat het het moeilijkste. Bedrijven houden ontzettend vast aan de kennis van het Nederlands, terwijl in Nederland of Duitsland een goede kennis van het Engels vaak al volstaat. Mijn beste advies is voor ogen houden dat je aantrekt wie je bent. Bedrijven zijn zich daar niet voldoende van bewust, maar een bedrijf met een volledig wit personeelsbestand zal het moeilijk hebben om mensen uit diverse achtergronden aan te trekken. Het is misschien niet makkelijk om die eerste diverse personeelsleden te vinden, maar daarna wordt het makkelijker, gewoon omdat mensen zich herkennen in wie al voor jullie werkt.’