Steffy Merlevede (VRT) blikt terug op forfait van Simone Biles: ‘Ze heeft iets in beweging gezet’

27 juli: de Amerikaanse turnster Simone Biles geeft op tijdens de landenfinale op de Olympische Spelen. ‘Twisties’ (een soort black-out in het turnen, vaak door stress, red.) en mentale problemen zijn de oorzaak. Biles’ keuze om haar mentale gezondheid boven olympisch goud te plaatsen vindt bijval.

‘Net als iedereen wist ik dat eerste moment niet wat er aan de hand was. Had Simone Biles zich geblesseerd? Zou ze nog terugkeren? Ik had natuurlijk gezien dat haar eerdere sprong mislukt was. Dat was op zich al verrassend: het gebeurt haast nooit dat er bij haar iets fout loopt. Ze was topfavoriet voor een gouden medaille, had de kwalificaties gehaald met de hoogst mogelijke score. Ik had verwacht in Tokio een straffe Biles te zien: ze kan dingen die geen enkele andere turnster kan.

Toen we hoorden dat ze stopte, dacht ik: dat kan toch niet. Je merkte dat ongeloof ook in de reacties, zowel op Twitter als in de internationale verslaggeving. Achteraf, toen ze meer uitleg gaf bij haar opgave, heb ik vooral veel begrip gezien, ook van andere topsporters die het gevoel herkennen. Er rust een gigantische druk op je schouders: alles hangt af van dat ene moment. Je hebt één kans en die moet je grijpen.

Het beeld dat we van een topsporter hebben, is dat van een keiharde bikkel die zich over twijfel, angst en pijn heen zet. Ook in het turnen leeft dat heel erg. Ik denk dan bijvoorbeeld aan Kerri Strug, een Amerikaanse turnster die in 1996 haar voet blesseerde, toch haar routine afwerkte, landde op een gebroken voet, maar de pijn verbeet. In Amerika werd ze onthaald als een heldin: Amerika had goud dankzij haar ‘doorzettingsvermogen’. Maar als je mentaal niet in orde bent, kun je niet presteren: dat is het signaal dat Biles heeft gegeven en het is een heel belangrijk signaal. Ze heeft wel degelijk iets in beweging gezet. Na haar hebben andere topsporters erover durven te praten: Nafi Thiam, zwemmer Caeleb Dressel, tennisser Naomi Osaka…

Als je de coach van Biles na afloop hoort zeggen: ‘Ik wist niet dat ze mentale problemen had’, weet je dat er iets niet klopt. Coaches zijn natuurlijk geen psychologen, maar het zou goed zijn als ze meer gecoacht zouden worden om ook oog te hebben voor het mentale welzijn van – vaak erg jonge – topsporters. Ik hoop dat nationale en internationale sportbonden hun conclusies trekken uit dit signaal van Simone Biles.’