‘Mijn baby sliep nooit langer dan 20 minuten’: hoe behandelt kinderpsychiater Binu Singh slaapproblematieken bij de allerjongsten?

Dat het normaal was dat baby’s moeilijk in slaap raken, dacht papa Karel. Maar omdat de slaapproblemen van zijn zoon Leo bleven aanhouden, kwam hij terecht bij Binu Singh, kinderpsychiater bij dagziekenhuis Kleine K. Zij ontdekte dat Leo niet in slaap durfde te vallen en leerde Karel hoe het anders kon. “Eerst klonk het als hocus pocus, tot ik ervaarde dat het echt werkte.”

Het verhaal van papa Karel

‘Dit is pure tijdverspilling. No way dat ik met andere ouders en baby’s ga zingen en op de grond ga liggen.’ Dat was mijn eerste reactie toen ik hoorde over de aanpak op Kleine K. Tegelijk wist ik ook dat we dit een kans moesten geven voor Leo. Onze zoon die gezond geboren was, maar nooit langer dan twintig minuten sliep.

De zwangerschap van mijn vrouw was niet evident begonnen. Ze was net een eigen zaak gestart, een dierbare verloren en uit de NIPT-test bleek dat Leo een aandoening had waardoor hij mogelijk niet levensvatbaar zou zijn. Die test bleek vals positief, maar dat wisten we pas weken later. Tegen de tijd dat mijn vrouw zich opgelucht zwanger durfde te voelen, zat ze al in de helft.

Vandaag weten we dat al die gebeurtenissen Leo veel stress gaven, al vond ik dat eerst absurd om te geloven. Mijn zoon had toch veilig in de baarmoeder gezeten, waar hij niets ergs had meegemaakt? Om maar te zeggen hoe weinig ik wist over het emotionele welzijn van baby’s.

Dat een baby de eerste weken wel twaalf keer per dag borstvoeding vraagt, leek ons normaal, het probleem was vooral dat Leo geen rust vond. ’s Avonds sliep hij van zeven tot elf, maar daarna werd hij meermaals per nacht wakker en duurde het soms anderhalf uur om hem weer in slaap te krijgen. Telkens had hij een fles nodig om tot rust te komen.

‘Ik heb een slaapcoach gevonden, het kost vijfhonderd euro voor een sessie’, zei mijn vrouw op een dag. Dat die coach in Canada bleek te zitten, ons via video advies zou geven en gewoon een cursus slaaptraining had gevolgd, ontdekten we daarna pas. Ik vertel dit maar om te tonen hoe wanhopig we waren en om andere ouders te waarschuwen voor zulke oplichterij. Hoewel het een paar dagen daarna beter ging, werd Leo al snel hysterisch bij het zien van zijn bed en wilde hij helemaal niet meer inslapen.

Na heel wat doktersbezoeken schreef onze pediater ‘vermoeden van emotieregulatiestoornis’ op een briefje, waarmee we bij Kleine K belandden. Daar wilden ze ons eerst zes weken observeren, wat inhield dat een van ons elke dinsdag een hele dag verwacht werd met Leo. Elke maandag moest iemand van ons naar het oudermoment. Ik had serieuze twijfels bij alles. Hoe ging ik dat allemaal regelen op mijn werk? Maar twee dingen hebben ons leven echt veranderd.

Ten eerste bleek ik deel van het probleem. Ik was 43 toen Leo geboren werd en had tot dan altijd mijn zin gedaan. Ik werkte graag en hield van uiteenlopende sporten. Ook mijn vrouw leefde helemaal op in haar job. En toen kwam Leo. Dokter Singh sloeg de nagel op de kop toen ze zei: ‘Als jij boekjes voorleest, zit je waarschijnlijk te denken aan alles wat je daarna nog wilt doen. Maar je kind voelt dat. Je moet in dat boekje zitten zoals Leo in dat boekje zit. Een baby leeft nu, niet morgen of gisteren.’ Dat was een harde les, maar ze had gelijk. Eigenlijk was ik half depressief omdat mijn oude leven voorbij was. Daar met een therapeut over praten heeft ervoor gezorgd dat ik Leo nog veel liever ben gaan zien dan ik hem al zag.

Een tweede doorbraak was de therapie. In plaats van Leo te sussen met een fles, leerden we dat zijn onrustige gedrag een reden had en dat we hem konden aanmoedigen om ons te vertellen wat er scheelde. Dat klonk als hocus pocus voor mij, tot ik ervaarde dat het echt werkt. Door mijn hand op hem te leggen, echt contact te maken en te zeggen ‘vertel het maar’ begon Leo te huilen. Door rustig bij hem te blijven, zijn huilen te ontvangen en te blijven herhalen ‘vertel het maar’, stopte hij op een bepaald moment, waarna een zucht van opluchting volgde. Daarna sliep hij in. Niet dat Leo ineens acht uur doorsliep. En als hij wakker werd, moesten we die huilsessie opnieuw doen. Maar het kalmeerde hem wel.

Doordat ik zelf rustiger werd en ook mijn vrouw deugd had van bepaalde sessies op Kleine K, groeiden we naar elkaar toe. Dat je kunt communiceren met een baby die nog niet kan spreken, was voor mij de grootste openbaring. Vandaag is Leo een vrolijke, praatgrage driejarige, bij momenten lekker koppig, die nu zelf aangeeft wanneer het hem ergens te druk wordt en hij liever gezellig naar huis gaat.”

De ervaring van dr. Binu Singh

“Leo was een typisch voorbeeld van de slaapproblemen die ik vaak zie. Ouders worden al snel wanhopig als hun kind niet slaapt en slaapcoaches zijn dan ook booming business. Daar ben ik niet blij mee, want het gros geeft advies dat kort door de bocht is, of te vroeg komt, wat nog meer ellende veroorzaakt. Onderzoeken die uitwijzen dat je je kindje even mag laten huilen voor je het gaat troosten, kloppen op zich wel, maar ze gaan over kinderen die minstens één jaar zijn en al een goede zelfregulatieontwikkeling hebben, wat betekent dat ze zichzelf al wat kunnen troosten en kalmeren. Jonge baby’s, zoals Leo, moeten dat nog leren.

Alle kinderen moeten in het eerste jaar door een slaapontwikkeling en het ene kind is sneller in leren inslapen en doorslapen dan het andere. Baby’s die meer stress hebben gevoeld tijdens de zwangerschap, geboorte of erna zijn daar misschien minder snel mee weg. Maar slecht slapen kan ook in je temperament zitten, of in de familie. De oorzaak is altijd multifactorieel. Bovendien staan in België zowel ouders als kinderen onder veel stress en als er één ding is waar we slecht van slapen, is het stress. Leo was daar een goed voorbeeld van. Hij had twee gedreven ouders die doodop waren omdat ze een baby probeerden te combineren met hun carrières en het leven wensten aan te houden van vóór ze Leo kregen. Wat ik tof vond aan dit koppel was dat ze kritisch waren. Vooral de vader, een belezen doctoraatsonderzoeker, had veel vragen, maar bleek ook veel te hebben aan de psycho-educatie die we op Kleine K geven. Dat is de theorie achter onze therapieën.

Een van zijn vragen was: ‘Mijn kind slaapt niet ’s nachts, wat kom ik hier overdag doen?’ Wel, slapen is het resultaat van je dag. Het is tijdens de dag dat bepaald wordt hoe je gaat slapen. Bij baby’s met slaapproblemen bekijken we wat we overdag anders kunnen doen zodat het kind minder spanningsopbouw voelt in zijn lijfje en het ’s avonds sneller tot spanningsafbouw kan komen. Slapen is gezond moe zijn volgens een bioritme, je kunnen overgeven aan de rust, afscheid nemen en vertrouwen dat je weer wakker gaat worden in je veilige wereld. Daar had Leo het moeilijk mee. Al van in de zwangerschap en ook door de drukte in het gezin nadien, was zijn stresssysteem overvraagd, waardoor zijn regulatie- en hechtingsontwikkeling onder druk stond. Om zijn stress te verminderen, bleef Leo hangen in het kalmerende effect van zuigen aan een flesje in plaats van andere strategieën te ontdekken. Dat allemaal willen zien en aanpakken, onder meer door babytherapie, hebben deze ouders heel goed gedaan. Ze hebben ook keuzes durven te maken, zoals tijdelijk minder gaan werken en Leo minder lange dagen naar de crèche sturen, wat hem overprikkelde.

Het verbeteren van de ouder-kindrelatie heeft ook geholpen. Vooral de vader moest door een rouwproces om afscheid te nemen van zijn oude leven. Dat is een fase waar elke ouder doorheen gaat, maar bij Karel duurde het langer. Toch was het wondermooi om hem te zien evolueren van een man die binnenkwam met een kind naar een vader die buitenging met zijn zoon. Daar ontspande de moeder ook helemaal van, waardoor Leo met zijn noden dieper kon toekomen in dit gezin. Deze ouders hebben heel mooi willen luisteren naar de vraag van hun zoon of hij echt welkom was. Een slaapprobleem bekijken wij dus heel breed, omdat elk gezinslid een verhaal te vertellen heeft. Door elk van hen te geven wat ze nodig hadden, konden ze samen vooruit.”